جذب 100 میلیارد دلار اعتبار توسط بخش خصوصی فعال در صنعت نفت در برنامه ششم توسعه، بیانگر جایگاه این بخش در برنامههای توسعهای نفت است. حسن هاشمی، رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی شرکتهای مهندسی و ساخت نفت و نیرو با استناد به گفته وزیر نفت که دولت برای ورود سرمایهگذاران خارجی تعهدی نخواهد داد، اعلام کرد: این یعنی باید سرمایههای مورد نیاز از طریق بخش خصوصی به کشور وارد شود.
توسعه صنعت نفت در طول برنامه ششم به ١٥٠میلیارددلار سرمایهگذاری نیاز دارد که براساس گفته سعید قوامپور، مدیر کل برنامهریزی استراتژیک وزارت نفت سهم بخش خصوصی و سرمایهگذاران خارجی یکصدمیلیارد دلار است و مابقی سرمایهگذاری نیز قرار است از منابع داخلی تامین شود؛ زمینه اصلی این سرمایهگذاری در بخش بالادست نفت و گاز خواهد بود.
مهمترین سرفصلهای برنامه نفت در برنامه ششم توسعه، تولید نفت، گاز، خوراک پالایشگاههای نفت، افزایش ظرفیت تولید مجتمعهای پتروشیمی، صادرات و واردات گاز، تزریق به مخازن نفتی، کاهش سوخت نفت کوره و تهیه بنزین باکیفیت با استانداردهای یورو٤ و ٥ است. اهمیت جایگاه بخش خصوصی حقیقی برای دولت یازدهم بهخصوص وزیر نفت اثبات شده است که در جمع فعالان بخش خصوصی صراحتا اعلام کرد: خصوصیها را به خصولتیها ترجیح میدهم.
حسن هاشمی، رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی شرکتهای مهندسی و ساخت نفت و نیرو درباره جایگاه بخش خصوصی در برنامه ششم و جذب سرمایهگذار به «فرصت امروز» میگوید: «منابع مورد نیاز برای توسعه صنعت در برنامه ششم قابل جذب است که این منابع در صورت بازگشت شرایط کشور به حالت عادی از طریق سرمایهگذاری مستقیم یا فاینانس برای طرحها و پروژههای نفتی انجام خواهد شد. براساس گفته وزیر نفت دولت برای ورود سرمایهگذاران خارجی تعهدی نخواهد داد و این یعنی باید سرمایهها از طریق بخش خصوصی وارد شود.»
حسن هاشمی، رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی شرکتهای مهندسی و ساخت نفت و نیرو در این باره به «فرصت امروز» میگوید: «منابع مورد نیاز برای توسعه صنعت در برنامه ششم قابل جذب است که این منابع در صورت بازگشت شرایط کشور به حالت عادی از طریق سرمایهگذاری مستقیم یا فاینانس برای طرحها و پروژههای نفتی انجام خواهد شد. براساس گفته وزیر نفت دولت برای ورود سرمایهگذاران خارجی تعهدی نخواهد داد و این یعنی باید سرمایهها از طریق بخش خصوصی وارد شود.»
وی معتقد است که جذب سرمایهگذار خارجی نیاز به طرحهای مطالعه شده دارد که میزان بهرهوری طرحها نیز مشخص باشد. بخش خصوصی داخلی توان جذب سرمایهگذار دارد و میتواند مشکل منابع را در صنعت نفت حلوفصل کند به شرط اینکه برای فعالیت آن مانعی ایجاد نشود. تجربه نشان داده که بخش خصوصی در صورت ورود به کاری، موفق بوده است.
رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی شرکتهای مهندسی و ساخت نفت و نیرو با بیان اینکه آنچه سرمایهگذار خارجی به ایران میآورد، امنیت و یکدست بودن دولت و مجلس است، به «فرصتامروز» میگوید: «بهراحتی نمیتوان آمار و اعداد داد که بخش خصوصی در سال آتی چه میزان سرمایه جذب صنعت نفت خواهد کرد، زیرا شرایط کشور خاص است و خروجی انتخابات پیش رو در این خصوص تاثیرگذار است. بدون شک سرمایهگذار خارجی با وجود دوگانگی در حاکمیت امنیت کمتری را احساس خواهدکرد.»
اما در این میان این سوال جدی مطرح میشود که در حال حاضر نقدینگی مالی بخش خصوصی داخلی برای سرمایهگذاری در صنعت نفت چه میزان است؟ و آیا تمایل دارد سرمایه خود را در این صنعت سرمایهگذاری کند. هاشمی این سوال را با زیرکی تمام پاسخ میدهد و میگوید: «آنچه کشور را به توسعه میرساند، سرمایه نیست بلکه مدیریت است. براساس گفته معاون اول رئیسجمهور مبلغ 950 میلیارد دلار در هشت سال دولت گذشته ناپدید شده است. در دولت اصلاحات با وجود اینکه درآمدهای نفتی بالا نبود اما 40 میلیارددلار سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی جذب میشود این آمار بیانگر این است که مدیریت و چگونگی تفکر مدیران در جذب سرمایهگذار مهم است.»
این در حالیاست که رضا پدیدار، رئیس هیاتمدیره انجمن سازندگان تجهیزات نفت، با صراحت تمام از نبود نقدینگی در بخش خصوصی داخلی با «فرصت امروز» سخن میگوید، وی میافزاید: «این بخش در ایران ضعیف است و تنها قدرت اجرایی و عملیاتی، امکانات و نیروی انسانی مورد نیاز را دارد اما نقدینگی محدودی برای سرمایهگذاری در صنعت نفت دارد به همین دلیل است که در برنامه توسعه صنعت نفت جذب سرمایهگذاری خارجی بهصورت مشارکت دیده شده و بخش خصوصی نیز در این زمینه اعلام آمادگی کرده است.»
وی معتقد است که در شرایط تعلیق به سر میبریم زیرا نظام مالی داخلی قفل شده و نظام مالی بینالمللی هنوز برای ایران بسته است، در این شرایط ما هیچ چیزی جز مقداری مواد اولیه، نیروی انسانی، زمین و کارخانه نداریم، از سویی ما هنوز پروژه نداریم که بتوانیم به استناد آن جذب سرمایهگذار داشته باشیم. در رکود کامل هستیم و تنها نقطه امید داریم و این امید است که به ما اجازه حضور و فعالیت داده است. پدیدار میافزاید: «شرکتهای داخلی در دوران تحریم تلاش کردهاند اعتباری در سطح بینالمللی کسب کنند، بدون شک رفع تحریمها و حل مشکل سوییفت میتواند راهگشا باشد. آنچه این روزها ما شاهد هستیم تشریفاتی از حضور سرمایهگذاران خارجی بود که جنبه نمایشی داشته است.»
امیدها برای حضور سرمایهگذاران خارجی در دوران پساتحریم بسیار است و براساس گفته فعالان بخش خصوصی داشتن طرح و پروژههایی جذاب است که میتواند حضور سرمایهگذار را در کشور تضمین کند تا چرخه اقتصاد در کشور به حرکت درآید. پدیدار بهعنوان فعال بخشی خصوصی از وجود رکود جدی در اقتصاد میگوید و هاشمی دیگر فعال در این زمینه معتقد است که سرمایهگذاران زیادی علاقهمند به سرمایهگذاری هستند. برای نمونه یک شرکت خارجی علاقهمند است که 8 میلیارد دلار در صنعت پتروشیمی سرمایهگذاری کند. این سرمایهها اشتغال در کشور ایجاد خواهد کرد.