بازارگشایی نفت ایران با مشتریان آسیایی

قیمت نفت در بازارهای جهانی کاهش یافت و نفت اوپک به کمترین سطح طی 12سال اخیر رسید. قیمت نفت طی روزهای اخیر نوسانات زیادی را تجربه کرده است. پیش از لغو تحریم‌های ایران قیمت نفت برنت دریای شمال به کانال 28 دلار کاهش یافت اما روز گذشته تا نزدیکی 30 دلار پیش رفت. امروز اما بار دیگر بهای نفت برنت دریای شمال به 28 دلار و 17 سنت رسید. گزارش اوپک نیز نشان می‌دهد که میانگین قیمت نفت کشورهای این سازمان در روز دوشنبه با کاهش یک دلار و 16سنتی نسبت به روز جمعه بشکه‌ای 23.58 دلار فروخته شد و به این ترتیب طی دو هفته گذشته 8.21 دلار کاهش قیمت داشته است.

به گزارش اتاق تهران سازمان کشورهای تولید و صادرکننده نفت، اوپک، در آخرین به‌روز‌رسانی سایت خود اعلام کرد: هر بشکه سبد نفتی این سازمان، دوشنبه 28 دی‌ماه، نخستین روز کاری بازارهای جهانی در این هفته با یک دلار و 16 سنت کاهش نسبت به قیمت روز جمعه، 23.58 دلار در هر بشکه فروخته شد. به این ترتیب بار دیگر رکورد کمترین قیمت سبد نفتی اوپک در سال 2016 شکست؛ کمترین قیمت سبد نفتی اوپک روز جمعه 25 دی ماه برابر با 24.74 دلار ثبت شده بود. نفت اوپک سال جدید میلادی را با قیمت 31.79 دلار (4 ژانویه) آغاز کرد که با توجه به آخرین قیمت آن، طی دو هفته گذشته 8.21 دلار از ارزش خود را از دست داده است. 

قیمت نفت از نیمه سال 2014 تاکنون به علت عرضه بیش از حد و اشباع بازار حدود 70 درصد از ارزش خود را از دست داده است. طی دو هفته گذشته سقوط بورس چین و نگرانی از رکود اقتصاد جهانی از عوامل دیگر کاهش قیمت نفت بود که با لغو تحریم‌های ایران در 16 ژانویه و به تبع‌آن ترس از اضافه شدن صادرات نفت ایران قیمت نفت باز هم کاهش یافت. اما تحلیلگران معتقدند، کاهش قیمت به علت نگرانی در مورد نفت ایران یک واکنش بدون فکر و هیجانی بازار است چراکه روند افزایش صادرات نفت ایران تدریجی خواهد بود.

براساس آخرین به‌روز‌رسانی سایت اوپک، سبد نفتی این کارتل نفتی 14.5 دلار از ارزش خود را در مقایسه با 4 دسامبر 2015 زمانی‌که صدوهشتادوششمین نشست اوپک برگزار شد، از دست داده است. سبد نفتی اوپک در آن روز 38. 08 دلار معامله شده بود. کمترین قیمت نفت اوپک در سال 2015 نیز 21 دسامبر (30 آذر 94) برابر با 30.74 دلار رقم خورده بود. بالاترین قیمتی که این نوع نفت در سال گذشته میلادی فروخته شده است، 64.96 دلار در هر بشکه بود که در روز چهارشنبه 16 اردیبهشت‌ماه 94 (6مه ‌2015) رقم خورد. 

همچنین براساس جدول اوپک، کمترین قیمتی که برای سبد نفتی اوپک در سال 2014 به ثبت رسید52 دلار در هر بشکه و بالاترین قیمت 110.26 دلار در هر بشکه بوده است. سبد نفتی اوپک متشکل از نفت صحرای الجزایر، نفت گیراسول آنگولا، نفت اورینت اکوادور، نفت سنگین ایران، نفت سبک بصره عراق، نفت صادراتی کویت، سیدر لیبی، بونی لایت نیجریه، نفت مارین قطر، نفت سبک عربستان، نفت موربان امارات و مِرِی ونزوئلا است.

خریداران نفت ایران

بلومبرگ طی گزارشی نوشت: مصرف‌کنندگانی نظیر شرکت کازمو انرژی ژاپن و هندوستان پترولیوم هند آماده خرید بیشتر نفت از ایران هستند اما می‌گویند ایران باید انگیزه‌ای برای خرید به آنها پیشنهاد کند. در دنیایی که نفت به وفور و با قیمتی پایین در حال عرضه شدن است، خریداران در بزرگ‌ترین منطقه مصرف نفت، هیچ هیجانی برای افزایش 500 هزار بشکه‌ای صادرات نفت ایران ندارند.

در حالی که تحریم‌های غرب علیه ایران برداشته شده و وزیر نفت ایران به دنبال عمل به وعده خود در مورد بازپس‌گیری سهم خود از بازار نفت آسیاست، زنگنه با مازاد عرضه جهانی‌ای که قیمت‌ها را کاهش داده مواجه است. در حالی که مصرف‌کنندگانی نظیر شرکت کازمو انرژی ژاپن و هندوستان پترولیوم هند آماده خرید بیشتر هستند، آنها می‌گویند ایران باید انگیزه‌ای برای خرید به آنها پیشنهاد کند. خریدها توسط برخی مصرف‌کنندگان در آسیا پس از وضع تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران حدود 50درصد کاهش یافته است.

سانجیو سینگ، مدیر بخش پالایشگاهی شرکت ایندین اویل، بزرگ‌ترین شرکت پالایشگاهی هند روز دوشنبه گفت: «ما می‌توانیم نفت بیشتری از ایران بخریم اما این بستگی به آن دارد که آنها چه شروط و شرایطی را پیشنهاد کنند.» وی افزود: «ظرفیت پالایشگاهی و پیکربندی‌ها از زمانی که ایران تحریم شده تغییر پیدا کرده، بنابراین نمی‌توان گفت که آیا حجم نفت خریداری شده از این کشور توسط پالایشگاه‌های هندی مشابه آن زمان خواهد شد.»

براساس آمارهای جمع‌آوری شده توسط بلومبرگ، در کره جنوبی، خرید نفت از ایران از 2011 تاکنون به کمتر از نصف رسیده است. در حالی که خرید نفت چهارمین مصرف‌کننده بزرگ نفت آسیا سال گذشته به رقمی بی‌سابقه رسید، خریدها از ایران حدود 8 درصد کاهش یافت و به پایین‌ترین رقم از 1995 تاکنون رسید. ایران قبل از وضع تحریم‌های اتحادیه اروپا و ممنوعیت خرید نفت از این کشور در جولای 2012، دومین تولید‌کننده بزرگ عضو اوپک بود. کشورهای چین، هند و ژاپن باید برای خرید نفت مقدار محدودی نفت از ایران از تحریم‌های دولت آمریکا معاف می‌شدند یا اینکه ریسک محروم شدن از سیستم مالی آمریکا را به جان می‌خریدند. 

وزارت تجارت، صنعت و انرژی کره جنوبی روز 17 ژانویه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تاکنون، پالایشگاه‌ها باید به‌صورت سالانه خرید نفت از ایران را به دلیل تحریم‌ها کاهش می‌دادند. . . آنها اکنون به‌صورت داوطلبانه و با لحاظ کردن تقاضای داخلی، در مورد میزان خریدهای خود تصمیم می‌گیرند.»