شرکتها میتوانند با در نظر گرفتن نگرانیها و دغدغههای اجتماعی و زیست محیطی در اتخاذ تصمیماتشان نهتنها موجب افزایش درآمدها و محبوبیت خود شوند، بلکه برخوردهای منفی قانونگذاران و جوامع محلی را کاهش دهند...
ایده
اگرچه شرکتهایی که بیش از سایرین در ارتباط با مردم و جامعه هستند کاملا از منافع برعهده داشتن مسئولیت اجتماعی آگاه بودهاند، در سالهای اخیر شاهد افزایش چشمگیر شرکتها و کسبوکارهایی که روی مسئولیتهای اجتماعیشان تمرکز میکنند هستیم. از شرکتهای تولید غذاهای ارگانیک گرفته تا فروشندگان پوشاک همه به دنبال محبوبیت در جوامعی هستند که در آنجا حضور داشته یا بازار هدفشان در آن جامعه قرار دارد. کسبوکارهایی نظیر گروه تعاونی بادی شاپ که در زمینه خردهفروشی محصولات آرایشی فعالیت میکند، تجارت خود را براساس مسئولیت اجتماعی خویش بنا نهاده است. در نتیجه این شرکت در میان مردم و مشتریانش به عنوان یک کسبوکار اخلاقمدار و مسئول مطرح شده و موجبات تفاوت نشان تجاری این شرکت با سایر رقبا و شرکتهای دیگر را فراهم ساخته است. نکته قابل توجه در این بین شرکتهای نفتی و شرکتهای تولید توتون، تنباکو و سیگار هستند که همواره بهصورت سنتی با موضوعاتی نظیر افزایش بیماری و آلودگی محیط زیست که از فعالیت این قبیل شرکتها ناشی میشود درگیر بودهاند. آنها در سالهای اخیر سعی کردهاند در طرحها و برنامههای اخلاقی مشارکت داشته باشند و مسئولیت اجتماعی خود را بر عهده بگیرند. با این حال جز در شرایطی که این گونه طرحها بهصورت کاملا صحیح و موثر در سراسر سازمان اجرا میشود، در سایر موارد نمیتواند چیزی جز ترفندهای تبلیغاتی شرکتها برای پنهان نگه داشتن ابعاد منفی و منفور فعالیتهایشان باشد. بر عهده گرفتن مسئولیتهای اجتماعی توسط شرکتها به آنان مجوز فعالیت و حضور در بازار یا جامعهای خاص را اعطا میکند. شرکتها میتوانند با مسئولیتپذیری و عدم انجام فعالیتهای ناصحیح از دخالت دولت در امورشان اجتناب کرده و در محیطی که در آن فعالیت میکنند بهعنوان یک شرکت مسئول و اخلاق مدار مطرح باشند و فعالیت کنند. این موضوع که یک نشان تجاری مطرح و موفق که سالها برای به ثمر رسیدن آن تلاش شده میتواند در مدت زمان بسیار کوتاهی به واسطه یک جنجال بر سر مسئولیت اجتماعیاش بهشدت تخریب شود امروزه به بخشی جدا ناشدنی از استراتژی مدیریت ریسک تبدیل شده است.
علاوه بر فعالیتهایی که لازم است برای متقاعد کردن جامعه نسبت به رعایت اصول اخلاقی و حرفهای صورت پذیرد، تمرکز بر مسئولیت اجتماعی یک شرکت میتواند سابقه و شهرت خوبی برای آن شرکت در زمینه صداقت و استفاده از شیوههای نوین و مناسب پدید آورد. همچنین این موضوع ابزار بسیار مناسبی است که به وسیله آن کارمندانتان را متقاعد کنید عمیقا نسبت به کسبوکار شما متعهد باشند. همچنین ایجاد یک مزیت رقابتی برای تشکیلاتتان زمانی که قصد دارید نیروی کار جدیدی را به مجموعه خود اضافه کنید از دیگر مواهب تمرکز بر مسئولیت اجتماعی شرکت است. با استفاده از این روش شما میتوانید بهترین و با کیفیتترین کارکنان را به خدمت بگیرید و به این واسطه اصول اخلاقی و حرفهایتان را در آینده حفظ کنید. با این همه، رعایت مسئولیت اجتماعی از سوی شرکتها یک راهحل فوری برای حل مشکلات نیست. شرکتها نباید برای دستیابی به سود در کوتاهمدت به سراغ این شیوه بروند. آنها زمانی باید از این متد استفاده کنند که عمیقا به آن اعتقاد داشته باشند، در این صورت همه ما در نهایت از این موضوع منتفع خواهیم شد.
آنچه باید در عمل انجام دهیم
طرحهایی را که به وسیله آن قصد تمرکز بر مسئولیت اجتماعی تشکیلاتتان دارید بهصورت عمومی بیان کنید، بر اصول و ارزشهای خود تاکید و رویکردتان را به وضوح برای عموم تشریح کنید. اگر در چارچوب اجرای این طرح توان انجام کارهای بسیار بزرگ و تاثیرگذار را ندارید همواره به یاد داشته باشید که طرحهای کوچک نیز میتوانند به شکل کاملا غافلگیرکنندهای موفق و تاثیرگذار باشند. با انجام تحقیقات مرتبط در بازار با اصول اخلاقی و حرفهای که نقش و تاثیر بسیار مهمی در زمینه فعالیت شما دارند، آشنا شوید. در مورد زمینه کاری و صنعتی که در آن فعالیت میکنید تحقیق و نظرسنجی کنید. نگرانی دولتها، مقامات محلی، شهروندان و وضعیت اجتماعی را همواره در نظر داشته باشید. در همه حال از تجزیه و تحلیلهای کارشناسی و دقیق در کسبوکارتان استفاده کنید، چرا که ممکن است بدون آنکه متوجه این موضوع شده باشید در حال وارد آوردن خسارت به جامعه باشید، بدون آنکه قصد آن را داشته یا حتی از آن اطلاع داشته باشید. همواره به تفاوتهای فرهنگی توجه کنید. ممکن است رعایت یک سری از اصول و قواعد در برخی جوامع بسیار خوب و پسندیده باشد و در جوامع دیگر بهعنوان مواردی ناپسند و غیراخلاقی به آن نگریسته شود.
بالاتر از همه اینها، آنچه را که صحیح است و به آن اعتقاد دارید انجام دهید. اگر در کسبوکار شما تصمیم بر این است که اصول اخلاقی و حرفهای رعایت شده و بر مسئولیت اجتماعیتان تاکید شود، آن کار را تا انتها و به درستی انجام دهید.