انحصار خرید برق در بورس شکسته شد

مدیر عامل شرکت توانیر در پاسخ به درخواست فعالان بخش خصوصی درباره شکست انحصار خرید برق و متنوع شدن بازار بورس در سمت خریدار گفت: نقش انحصاری شرکت‌های توزیع در خرید برق در حال کمرنگ شدن است اما برای خروج کامل از این وضعیت نیازمند مصوبه دولت هستیم. آرش کردی، مدیر عامل شرکت توانیر که دیروز در حاشیه «چهارمین کنفرانس منطقه‌ای سیرد» در جمع خبرنگاران سخن می‌گفت، تصویب قانون برای اجباری شدن خرید برق توسط مشترکان دارای مصرف بیش از هفت مگاوات، از طریق بورس یا قراردادهای دو جانبه را عامل رونق گرفتن بازار بورس اعلام کرد.

وی افزود: تنوع بخشی به سمت خریدار در بورس انرژی در حال بررسی است و تصمیمات در این بخش هنوز نهایی نشده ‌است، زیرا این مسئله جوانب بسیار متعددی دارد. کردی تاکید کرد: تغییر شرایط بورس یک کار تدریجی است. باید این تغییرات با یک روند پلکانی انجام شود. وزارت نیرو هم برای اعتمادسازی بین خریداران خصوصی و شکل‌گیری بورس انرژی در وهله اول شرکت‌های توزیع را به سمت بورس هدایت کرد تا اطمینان خاطر برای بخش خصوصی ایجاد شود.

وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره افزایش بهای برق در سال آینده گفت: سال آینده افزایش تعرفه برق نداریم و برای این مسئله برنامه‌ریزی نشده‌است. مدیر عامل شرکت توانیر از پیشنهاد 3هزار و 500 میلیارد تومانی وزارت نیرو برای تامین اعتبارات بخش عمومی صنعت برق، در بودجه سال آینده خبرداد. به گفته وی، در صورت تصویب شدن پیشنهاد این وزارتخانه، این اعتبارات در بخش توزیع و فوق توزیع هزینه خواهد شد. کردی میزان اعتبارات اختصاص یافته به بخش برق از بودجه عمومی سال گذشته را 500 میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: درصد تخصیص این اعتبارات در سال گذشته مشابه وضعیت سایر بخش‌های کشور و حدود 30 تا 40 درصد بود. 

وی همچنین در پاسخ به سوال «فرصت‌امروز» درباره ماهیت دوگانه شرکت‌های توزیع (بخشی از سهام این شرکت‌ها خصوصی و بخشی دولتی است) عنوان کرد: درباره تجدید ساختار شرکت‌های توزیع به راحتی نمی‌توان اظهار نظر کرد اما بحث سهام و سهامداری شرکت‌های توزیع در حال ساماندهی است. مهم‌ترین هدفگذاری وزارت نیرو در این بخش، غیر‌دولتی ماندن شرکت‌های توزیع است. مدیر عامل شرکت توانیر درباره احتمال کاهش سهم دولت در شرکت‌های توزیع، گفت: کاهش سهم دولت در این شرکت‌ها به اجرای بسیاری از اقدامات بستگی دارد.

بلاتکلیفی بخش خصوصی برای حضور در صنعت توزیع

ایران از سال 87 همکاری با سیرد بین‌الملل را آغاز کرده‌است. از سال 2010 هم دبیرخانه سیرد ایران به شرکت‌های توزیع منتقل شد. در کنفرانس دیروز که در پژوهشگاه نیرو برگزار شد، مدیر عامل شرکت توانیر آمادگی ایران را برای تغییر وضعیت تبدیل شدن به عوض دائم سیرد اعلام کرد. به گفته محمد حسین عقدایی، دبیر چهارمین کنفرانس سیرد، ایران باید سه سال متوالی بیش از 30 مقاله علمی به کنفرانس ارائه کند تا از عضویت پیوسته به دائم، تغییر وضعیت بدهد. وی اضافه کرد: ایران شرایط علمی تغییر وضعیت را احراز کرده اما به دلیل تحریم‌ها تاکنون موفق نشده‌ایم عضویت کشور را به حالت دائمی تغییر دهیم. 

محمد رضا حقی فام، معاون هماهنگی توزیع توانیر هم به‌عنوان سخنران مراسم افتتاحیه به تشریح چالش‌های عمده حضور بخش خصوصی در شرکت‌های توزیع و اجرای پروژه‌های این بخش پرداخت. وی افزود: خصوصی‌سازی شرکت‌های توزیع یکی از مهم‌ترین چالش‌های وزارت نیرو است. نمی‌توانیم الگوی مناسبی برای ورود بخش خصوصی به صنعت توزیع پیدا کنیم.

به گفته حقی فام، به دلیل نبود الگوی مناسب برای حضور بخش خصوصی، حتی توانیر نمی‌تواند از منابع مالی بین‌المللی در صنعت توزیع بهره ببرد. وی همچنین صنعت توزیع را صنعتی انحصاری معرفی کرد که نیاز به رگولیشن دارد. معاون هماهنگی توزیع توانیر از تلاش این مجموعه برای پیدا کردن راهکارهایی به منظور مدیریت شرکت‌های توزیع بر مبنای عملکرد آنها خبرداد.

وی افزود: باید امتیازات ارائه شده به شرکت‌های توزیعی که به مشترکان سه دقیقه خاموشی می‌دهند با شرکت‌هایی که فقط یک دقیقه خاموشی برای مشترک در نظر می‌گیرند، متفاوت باشد. به این ترتیب شرکت‌های توزیع برای بهبود کیفیت ارائه خدمات به مشترکان، انگیزه کافی خواهند داشت. حقی فام اگرچه صنعت توزیع را یک صنعت خصوصی می‌داند اما معتقد است: باید تنظیم مقررات در بخش توزیع در اختیار دولت باشد. وی از دانشگاه‌ها درخواست کرد: به دنبال طرح مسئله و حل مسائل جدی صنعت برق باشند.