گزارشی از تولید آسفالت مقاوم و مدرن توسط یک مهندس ایرانی / آسفالت ایرانی در مسیر جاده‌ های جهان

آسفالت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مصالح در سطوح انواع جاده‌ها، پشت بام ساختمان‌ها و باندهای فرودگاه و... به کار گرفته می‌شود، این ماده که خود ترکیبی از شن، ماسه و قیر است صدها سال است به چشم انسان آشناست اما آنجا که یک نوآور با استفاده از دانش و خلاقیتش دست به تغییراتی در همین ماده پرکاربرد بزند نشان از توجه زیرکانه او به محیط اطرافش دارد. محمدرضا قاسمی مخترع 42 ساله‌ای است که با ساخت نوع جدیدی از آسفالت در کشور جزو تولیدکنندگان موفق محصولات دانش بنیان محسوب شد و فعل خواستن را به خوبی صرف کرد و توانست با اراده‌ای فولادین سنگ و سدهای مسیر دشوار تحقق ایده تا عمل را کنار زند. 

محمدرضا قاسمی کارشناس عمران است اما نه یک کارشناس ساده که به مسائل از دید فرمول و هست‌ها نگاه کند، بلکه موفق شده با دیدی متفاوت مشکلات عمده راهسازی جاده‌، اتوبان و خیابان‌های کشورش را حل کند و امروز در حال تولید و عرضه نوعی از آسفالت است که علاوه بر داشتن رنگ، مقاومت و دوام چند برابری دارد هر چند که این نوع از پوشش برای سطوح مختلف کاربرد دارد و ویژگی زیبایی نیز از مولفه‌های آن است اما بی‌تردید دوام آن است که بر اهمیت این مهم اضافه کرده است.

آسفالت پلیمری که نوعی از آسفالت است 10درصد از قیر آسفالت را حذف و به همین میزان مواد پلیمری به آن افزوده می‌شود که این ماده به سرعت سفت شده و در مراکز و شهرهای شلوغ که فرصت آسفالت‌ریزی بین ساعت 1 تا 3 بامداد است و از ساعت 5 نیز تردد در خیابان‌ها آغاز می‌شود به کار برده می‌شود. با این محقق از طریق پارک علم و فناوری استان سمنان آشنا شدیم و در ادامه صحبت‌های او از مسیر طی شده و موفقیت‌ها به علاوه دشواری‌هایی که از سر گذرانده را می‌خوانید.

آسفالت‌ها هم به روز می‌شوند

قاسمی در ابتدا از آغاز کار ابداعش می‌گوید: در حوزه عمران کار می‌کنم و 15 سال است که سرناظر آسفالت هستم. به دلیل معایب آسفالت‌های فعلی کشور تصمیم گرفتم وارد حوزه آسفالت‌های نوین شوم و تا به امروز هم موفق به ثبت چند اختراع در این زمینه شده‌ام که نخستین آن «آسفالت پلیمری» اس‌پی‌جی است. این آسفالت که نوعی از آسفالت‌های مقاوم به شمار می‌آید تا امروز در 20 استان کشور اجرا شده و شهرداری‌ها از آن استفاده کرده‌اند. همچنین اختراع بعدی من آسفالت‌های رنگی است که در سال 1391 به ثبت رسید و امروز هم همین نوع را با همکاری شهرداری‌های مختلف اجرا می‌کنیم و هر کدام از این دو آسفالت ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند.

مخترع آسفالت رنگی در ادامه بیان می‌کند: آسفالت‌های رنگی برای زیباسازی در بوستان‌ها و پیست‌های دوچرخه، همچنین استفاده در نواحی پرخطر و به طور عمده مکان‌هایی که برای زیباسازی و تمایز رنگ با سایر سطوح آسفالت شده مورد نیاز است، کاربرد دارند. رنگ قرمز آسفالت را تجاری‌سازی کردیم و در حال توسعه این نوع از آسفالت به رنگ سبز و تجاری‌سازی آن نیز هستیم.

پیش‌زمینه این نوع از آسفالت‌ها در کشور آلمان است و ما به‌عنوان یک فناور ایرانی در ایران و خاورمیانه اختراع خود را ملی کردیم و تاکنون متقاضیانی از دیگر کشورها نیز داشته‌ایم. در مورد آسفالت پلیمری نیز محصول‌مان کاهش‌دهنده قیر و مقاوم‌کننده آسفالت است. این نوع از آسفالت در تمام سطوحی که آسفالت معمولی استفاده می‌شود کاربرد دارد و و مقاومت آسفالت را دو تا سه برابر ارتقا می‌دهد.

آسفالت رنگی، طرح تاثیر‌گذار ملی

مخترع آسفالت مدرن از اجرای 200کیلومتر از آسفالت پلیمری در کشور می‌گوید و ادامه می‌دهد: در مورد آسفالت‌های رنگی نیز برنامه داریم تا آسفالت‌ را در اختیار کارفرما قرار دهیم و در مورد عرضه به دیگر کشورها مشاوره‌های فنی را ارائه می‌دهیم تا این آسفالت ایرانی در کشورهای دیگر نیز توسعه یابد.

از مهم‌ترین مزیت‌های بین‌المللی این محصول هزینه پایین تمام شده آن در ایران است. در واقع نه تنها افزایش قیمت نسبت به آسفالت عادی نداشتیم بلکه با کاهش 10درصدی قیر، قیمت محصول نهایی کاهش می‌یابد و همان‌طور که می‌دانید گران‌ترین بخش هزینه‌ای آسفالت قیر است و کشورهای دیگر که دسترسی به مشتقات نفتی کمی دارند از این نوع آسفالت استقبال کرده‌اند و در سال 91 نیز این طرح در کشور از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری طرح تاثیرگذار ملی شناخته شد.

نخستین آسفالت شب نمای جهان در راه است

او ادامه می‌دهد: در مسیر تولید و عرضه ایده و ابتکار آسفالت پلیمری و بعد از آن آسفالت رنگی سختی‌های زیادی هم متحمل شدم و اجرای این نوع از آسفالت‌ها نیز دشواری‌های بسیاری دارد، زیرا شهرداری‌ها به سختی در این عرصه ورود پیدا می‌کنند و از سال 85 که ایده آسفالت‌های نوین را داشتم هیچ اطلاعی از وجود نهادهای حمایتی نداشته و با سختی و به‌صورت مستقل در این حوزه کار می‌کردم، اما در نهایت سال 87 بود که با آشنایی و استقرار در مرکز رشد پارک علم و فناوری استان سمنان طرح ما پذیرفته شد و در سال 90 اختراع آسفالت‌های پلیمری ثبت شد.

پس از آن نخستین کارهای تجاری را هم آغاز کردیم و سفارش جدی ما با اعتماد شهرداری برسام شکل گرفت و یکی از پروژه‌های مهم را که بزرگ‌ترین پل زیر قوسی ایران بود به نام پل شهید شاطری برای پوشش آسفالت مدرن به ما سپردند که در مسیر رفت‌و‌برگشت به طول 2 کیلومتر آسفالت پلیمری را اجرا کردیم و با گذشت پنج‌ سال از عمر این پروژه و پوشش آسفالت، کوچک‌ترین مشکلی برای این پوشش رخ نداده است و همزمان با این نوع از آسفالت نوین آسفالت رنگی را نیز ابداع و اختراع آن را ثبت کردیم.

هم‌اکنون 20 طرح دیگر نیز در حال انجام و تحقیق داریم که مسیر ثبت اختراع آنها را طی می‌کنیم. همچنین در حال ساخت نخستین آسفالت شب‌نمای جهان هستیم و در واحد تحقیق و توسعه موارد جدیدی از آسفالت‌های نوین را در برنامه داریم که در آینده‌ای نزدیک نخستین آسفالت شب‌نما را هم به بازار وارد می‌کنیم.

10 سال تلاش، افزایش سرمایه و اعتماد به نفس

قاسمی از جدید بودن کار خود اینطور می‌گوید: در ایران چنین آسفالت‌هایی نبود و در جهان نیز سابقه خاصی نداشت و به دلیل اشتغالم در بخش راهسازی و آسفالت ایده آسفالت‌های نوین در ذهنم شکل گرفت و با تکمیل آن مسیر چند ساله ایده تا عمل را طی کردم هر چند از ناهمواری‌های بسیاری گذشتم و از آغاز راه با سرمایه‌ای اندک شروع شد اما از 10 سال پیش با تمام توان روی ایده‌‌ام ایستادم و تمام داشته‌هایم را هزینه کردم.

البته با ورود به پارک علم و فناوری از حدود پنج سال قبل اعتبار و وام 10میلیون تومانی دریافت کردم اما این مبلغ برای مرحله آزمایشگاهی هم کافی نبود و ناچار بودم تمام درآمد و پس‌اندازم را صرف این کار کنم تا به عمل برسد و ایمان داشتم این سختی‌ها به نتیجه می‌رسد و امروز در کشورهای دیگر هم شناخته شده‌ایم و از استان‌های کشور هم برای مشاوره و سفارش و همکاری با ما تماس می‌گیرند و از آنجا که محصولات ما اغلب در حوزه کار شهرداری‌هاست نمونه میدانی خود را در شهرداری سمنان اجرا کردیم و ادامه کار توسعه در شهرداری استان‌ها بود. البته در دو سال اخیر به دلیل بحران اقتصادی شهرداری‌ها ما نیز دچار مشکل و آسیب شدیم با این وجود و از سال گذشته سفارش برای کشورهای خارجی را آغاز کردیم و امسال تمرکز ما بر صادرات است.

همکاری با 10 کشور

اما آینده کار آسفالت‌های مدرن و رنگی تولید ایران چیست و چه افقی برای آن قابل ترسیم است، موضوعی که قاسمی بیشتر توضیح می‌دهد: در این مدت 20استان در داخل کشور از این محصول استفاده کرده‌اند و بازار داخلی می‌تواند به خوبی در دست ما باشد، اما هدف اصلی ما روی صادرات و حضور پررنگ در جاده‌های جهانی است، در این خصوص تاکنون از کشورهای آذربایجان، کویت و امارات مشتاقانی داشته‌ایم. در اروپا نیز تبادل فنی با شرکت‌های بزرگ حوزه آسفالت داشته‌ایم و حدود 10 کشور هم‌اکنون با آسفالت ایرانی مدرن تبادل داشته‌اند. همچنین از نظر فنی و توسعه و اجرا و پیشنهاد همکاری مشترک با توجه به موقعیت موفق پیش رو هم‌اکنون صندوق حمایت از نوآوری و فناوری طرح ما را برای حمایت پذیرفته است.

احداث سوله تجاری در پارک علم و فناوری

وضعیت تولید این نوع مدرن از آسفالت چگونه است؛ موضوع مهمی که مخترع آسفالت پلیمری و آسفالت رنگی درباره‌اش می‌گوید: از سال گذشته در شهرک صنعتی شاهرود برای اجرای این طرح مستقر شدیم و پارک فناوری استان سمنان نیز سوله‌های تجاری را برای تعدادی از محصولات تجاری شده در نظر دارد و پیش از این کارمان برون‌سپاری شده بود و البته این از فناوری رنگی کردن آسفالت در رنگی کردن جدول کنار خیابان‌ها استفاده کردیم تا با اجرای آن دیگر نیاز به رنگ‌آمیزی مکرر جداول خیابان‌ها نباشد.

طرح ما در حوزه آسفالت‌ها و در حوزه توسعه و تحقیق همچنان پنج سال دیگر جای کار دارد و تاکنون با وجود تمام سختی‌ها موفق شده‌ایم که نتیجه کسب کنیم، هر چند که کشورهای دیگر نیز مخترعان ایرانی را دعوت به کار و استقرار در کشور خود می‌کنند. معتقدم ما ایرانیان با تلاش و استعدادهای ذاتی می‌توانیم ایران را بسازیم، باید استمرار و مدامت در کارهای خود را محور قرار دهیم.

ارتباط با نویسنده: a.s.h.shabestari@gmail.com