علیه یارانه ثروتمندان

تاکنون یارانه نقدی ۷۰۰ هزار نفر از یارانه بگیران ایرانی در گام نخست حذف شده و هرچند این تعداد نسبت به جمعیت سه دهک بالای جامعه که گفته می شود در حدود ۲۵ میلیون نفر هستند، عدد ناچیزی است، اما جالب است که در میان این افراد هم معترضانی دیده می شوند که با وجود گردش مالی بالا نسبت به قطع یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی خود اعتراض دارند. در این میان، «مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران» یا همان «ایسپا» در تازه ترین نظرسنجی خود به بررسی دیدگاه مردم درباره حذف یارانه ثروتمندان پرداخته و از آنها سوال کرده است که چه نظری درباره حذف یارانه ثروتمندان دارند؟

وقتی همه یارانه می گیرند

نتایج نظرسنجی «ایسپا» که در آخرین روزهای شهریورماه امسال انجام شده، نشان می دهد که ۶۷درصد مردم، یعنی دو سوم جمعیت ایران خواستار حذف یارانه ثروتمندان هستند. این نظرسنجی که به سفارش پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی ازسوی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران صورت گرفته، به صورت ملی و با حجم نمونه 4 هزار و 509 نفر در نقاط شهری و روستایی انجام شده و قابل تعمیم به کلیه شهروندان بالای ۱۸ سال سراسر کشور است. این جمعیت آماری شامل ۵۱درصد نمونه مرد و ۴۹درصد نمونه زن بوده و همچنین 30.8درصد پاسخگویان در رده سنی ۱۸ تا ۲۹ ساله، 42.5درصد در رده سنی ۳۰ تا ۴۹ ساله و همینطور 26.6درصد در رده سنی بالای ۵۰سال بوده اند.

نتایج نظرسنجی نشان می دهد نزدیک به نیمی از پاسخ دهندگان در مواجهه با پرسش «اگر جای دولت بودید، برای پرداخت یارانه نقدی در شرایط فعلی، کدام یک از سیاست ها را اجرا می کردید؟» به گزینه حذف یارانه ثروتمندان رای داده اند؛ به طوری که 49.3درصد پاسخگویان گزینه «حذف یارانه خانوارهایی که در ماه درآمد زیادی دارند» را انتخاب کرده اند و 17.2درصد نیز اعلام کرده اند یارانه همه افراد جامعه به جز افرادی که شدیدا نیازمندند باید حذف شود. 29.5درصد هم معتقدند روش کنونی بایست ادامه پیدا کند و پرداخت یارانه نقدی به همه یارانه بگیران کمافی السابق ادامه یابد. ۴درصد پاسخگویان نیز پاسخ مشخصی به این سؤال نداده اند.

«نه» مردم به یارانه ثروتمندان

نتایج این نظرسنجی همچنین نشان می دهد میان دیدگاه ساکنان روستاها با ساکنان شهرها تفاوت چندان زیادی وجود ندارد و 29.3درصد شهری ها و 30.3درصد روستایی ها خواهان آن هستند که یارانه به همه افراد جامعه پرداخت شود. در عین حال، 48.2درصد شهری ها و 52.3درصد روستایی ها معتقدند یارانه خانوارهایی که درآمد زیادی دارند باید حذف شود و در نهایت ۱۸درصد شهری ها و 14.9درصد روستایی ها معتقدند باید یارانه همه به جز افرادی که شدیدا نیازمندند حذف شود. همچنین تفاوت معناداری بین نظر کسانی که سرپرست خانوار بوده اند و کسانی که سرپرست خانوار نبوده اند در این زمینه وجود ندارد.

در ادامه نظرسنجی و در یک سؤال باز یعنی بدون ارائه گزینه از پاسخگویان پرسیده شده است: «اگر قرار باشد یارانه پولدارها قطع شود، به نظر شما، خانوارهای چهار نفره ای که درآمد آنها بیش از چند میلیون تومان باشد باید حذف شوند؟» این سؤال سپس با دو سناریوی «در صورتی که مالک منزل مسکونی باشد» و «در صورتی که مستأجر باشد» کامل شده است.

مبنای حذف یارانه پردرآمدها از نگاه مردم

نتایج نظرسنجی نشان می دهد که در سناریوی نخست، یعنی دارای منزل مسکونی، 2.2درصد پاسخگویان گفته اند اگر خانواده ای 2 میلیون یا کمتر در ماه درآمد داشته باشد یارانه اش باید قطع شود. 6.7درصد درآمد بین ۲ تا ۳ میلیون، 11.4درصد درآمد بین ۳ تا ۴ میلیون، 19.3درصد درآمد بین ۴ تا ۵ میلیون، ۱۲درصد درآمد بین ۵ تا ۶ میلیون، 9.6درصد درآمد بین ۶ تا ۷ میلیون، 9.2درصد درآمد بین ۷ تا ۸ میلیون، 1.8درصد درآمد بین ۸ تا ۹ میلیون، 14.9درصد درآمد بین ۹ تا ۱۰ میلیون و ۸درصد درآمد بالای ۱۰ میلیون تومان را به عنوان معیار حذف یارانه پردرآمدها اعلام کرده اند. 1.3درصد نیز گفته اند یارانه های نقدی اصلا نباید قطع شود و 3.6درصد هم به این سناریو پاسخ مشخصی نداده اند.

میانگین نظر پاسخگویان در این سناریو، 7 میلیون و 335 هزار تومان و میانه نظر پاسخگویان ۶ میلیون تومان است. به عبارت بهتر، نیمی از پاسخگویان عددی کمتر از ۶میلیون و نیمی دیگر عدد بالاتر از ۶ میلیون را به عنوان مبنای حذف یارانه پردرآمدها در سناریویی که فرد دارای منزل مسکونی باشد، اعلام کرده اند.

اما در سناریوی دوم یعنی «در صورتی که خانوار مستأجر باشد» 0.9درصد گفته اند اگر خانواده ای 2 میلیون یا کمتر در ماه درآمد داشته باشد یارانه اش باید قطع شود. ۲درصد درآمد بین ۲ تا ۳ میلیون، 6.2درصد درآمد بین ۳ تا ۴ میلیون، ۱۱درصد درآمد بین ۴ تا ۵ میلیون، 11.8درصد درآمد بین ۵ تا ۶ میلیون، 12.6درصد درآمد بین ۶ تا ۷ میلیون، 11.4درصد درآمد بین ۷ تا ۸ میلیون، 5.3درصد درآمد بین ۸ تا ۹ میلیون، 11.3درصد درآمد بین ۹ تا ۱۰ میلیون و درنهایت 20.4درصد درآمد بالای ۱۰ میلیون تومان را به عنوان معیار حذف یارانه پردرآمدها بیان کرده اند. 1.5درصد نیز گفته اند یارانه ها اصلا نباید قطع شود و 5.6درصد هم به این سناریو پاسخ مشخصی نداده اند.

سهم یارانه نقدی از درآمد خانواده های ایرانی

به گفته مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، میانگین نظر پاسخگویان در این سناریو، 9 میلیون و 99 هزار تومان و میانه نظر پاسخگویان ۸ میلیون تومان است. به بیان دیگر، نیمی از پاسخگویان عددی کمتر از ۸ میلیون و نیمی دیگر عددی بالاتر از ۸ میلیون تومان را به عنوان مبنای حذف یارانه پردرآمدها در سناریویی که فرد دارای منزل مسکونی باشد، اعلام کرده اند.

دیدگاه مردم درباره پرداخت یارانه های نقدی درحالی است که مرکز آمار ایران نیز چند روز پیش از کاهش قابل توجه سهم یارانه نقدی از درآمد خانواده های ایرانی در سال های گذشته خبر داد. طبق گزارش مرکز آمار ایران، سهم یارانه نقدی از درآمد خانوارهای شهری از ۱۱درصد در سال ۱۳۹۰ به ۴درصد در سال ۱۳۹۷ رسیده و همچنین در خانوارهای روستایی از 20درصد در سال ۱۳۹۰ به ۸درصد در سال ۱۳۹۷ کاهش یافته است.

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com