مبنای انتخاب دلار 4200 تومان به روایت سخنگوی دولت / فرمول تعیین قیمت ارز

فرصت امروز: پس از آنکه دلار مرزهای ناممکن و تاریخی را در بازار ارز ایران درنوردید و تا بیش از 6هزار تومان نیز پیش رفت، سیاست یکسان سازی نرخ ارز از سه شنبه هفته گذشته به اجرا درآمد و دلار با نرخ ۴۲۰۰ تومان و به منظور تأمین نیازهای اصلی تک نرخی شد.

اما اینکه مبنای انتخاب دلار 4200 تومانی چه بود، پرسشی است که دولتمردان سعی کرده اند به آن پاسخ دهند و از آن دفاع کنند. در همین زمینه، محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جمهور هفته گذشته در برنامه «گفت وگوی ویژه خبری» شبكه دو سیما به تشریح نحوه تعیین قیمت ارز توسط دولت پرداخت و گفت: «تك نرخی شدن ارز در كشور براساس محاسبه تفاضل نرخ تورم داخلی و جهانی صورت گرفت و ۴۲۰۰ تومان تعیین شد.»

به گفته نهاوندیان، «در صورتی كه تفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی را مبنای تغییرات قیمت ارز قرار دهیم به قیمت بهینه برای آن خواهیم رسید. مثلا در سال ٩٣ تورم داخلی برابر با ١٥,٦درصد بوده است این درحالی است كه تورم جهانی ٣.٢درصد بوده است كه تفاضل آن برابر است با ١٢.٤درصد. در سال ٩٤ نیز تورم داخلی برابر با ١١.٩ و تورم خارجی نیز برابر با ٢.٨ بوده است كه تفاضل این دو نیز برابر است با ٩.١درصد. اگر همین گونه تفاضل ها را برای سال های مختلف محاسبه كنیم و سپس تفاضل ها را با یكدیگر جمع بزنیم، آنگاه می توان به قیمت بهینه ارز رسید.

به طور مثال اگر این مقدار را برای سال ٩٤ و ٩٥ و ٩٦ بر اساس قیمت ارز بازار آزاد سال ٩٣ در نظر بگیریم به مقدار ٢١.٨درصد خواهیم رسید. یعنی اینكه قیمت ارز در سال ٩٣ تا سال ٩٦ باید تعدیلی به میزان ٢١.٨ داشته باشد. در واقع اگر این میزان درصد را بر قیمت ارز در سال ٩٣ اعمال كنیم، آنگاه قیمت ارز ٤٠١٦ تومان خواهد بود. حال اگر مبنای تعیین قیمت ارز را قیمت دلار در سال ٩٢ در نظر بگیریم جمع تفاضل تورم داخل و خارج برابر با ٣٤.٢درصد خواهد بود كه در این حالت قیمت بهینه ارز مقدار ٤٢٧٢خواهد بود. در نتیجه قیمت تعیین شده توسط دولت، یعنی ٤٢٠٠ تومان، میزانی است بهینه بین این دو مقدار. حال اگر ستون تفاضل ها را جمع بزنیم و در قیمت دلار در سال ٩٣ ضرب كنیم به مقدار تقریبی ٤٢٠٠ تومان خواهیم رسید.»

تشریح روند انتخاب دلار ۴۲۰۰ تومان

همچنین محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت درباره انتخاب ارز 4200تومان گفت: نرخ 3500 تومان که در لایحه و مصوب مجلس آمد مبنای محاسباتی است، یعنی وقتی حدود 50 میلیارد دلار نفت می فروشیم و ارز را با این رقم کسب می کنیم، چون بودجه ما ریالی است باید به عددی تبدیل کنیم تا نرخ برابری ایجاد شود، سال گذشته این رقم حدود 3200 تا 3300تومان بود.

او با اشاره به مصوبه مجلس در قانون بودجه سال97، ادامه داد: مجلس در مبحث ارز قانون بودجه تصویب کرده است که اگر دولت به هر دلیلی برای تنظیم بازار نرخ ارز را به جای 3500 تومان هر عدد دیگری در نظر گرفت، درآمد جدیدی کسب و این منبع درآمدی جدید در ردیف های مصرفی مشخصی هزینه شود، بنابراین مازاد درآمد ارز به خزانه واریز و باید متناسب با سرفصل هزینه ها استفاده شود.

مبنای انتخاب دلار 4200 تومان چه بود؟

سخنگوی دولت به روند انتخاب نرخ 4200 تومان ارز نیز اشاره کرد و گفت: نکته دیگری که وجود دارد این است که چرا 4200 تومان برای نرخ دلار انتخاب شد، در جلسه ستاد اقتصادی، پیشنهادات مختلفی ارائه شد و همه افراد مبنای نظری شان را گفتند، عده ای با مفروضات و مبانی نظری پیشنهاد کردند قیمت دلار را در حد 3900 تا تومان 3950 بگذاریم، عده ای مبانی محاسباتی شان این بود که اگر مثلا 4500 یا 4600 بگذاریم رقم مطمئن تری است و عده ای همین عدد 4200 را می گفتند.
سیاست تک نرخی شدن ارز پیاده شد

نوبخت ادامه داد: در نهایت همه استدلال ها و محاسبات مطرح شد و آنچه که قابل اجرا و مبانی آن همه را قانع کرد، این بود که با 4200 تومان می توانیم اقدام را انجام دهیم، ضمن اینکه مدت ها بود که می خواستیم سیاست یکسان سازی نرخ ارز را انجام دهیم، در حال حاضر تقریبا این کار صورت گرفته است همه نیازهای واقعی کشور با رقم 4200پاسخ داده می شود.

وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر مشکل کمبود منابع ارز را نداریم، بیان داشت: در حال حاضر مشکل این نیست که منابع ارزی ما تقلیل پیدا کرده است، بلکه صادرات نفتی 50 دلار است، منابع صادراتی غیرنفتی 46 میلیارد دلار وجود دارد، 90میلیارد دلار منابع ارزی داریم.

این عضو دولت تأکید کرد: چیزی که باعث شد این منابع نتوانست پاسخ دهد، سلسله تقاضای های جدید غیرواقعی بوده چه آنهایی که فکر می کردند هرچه ریال دارند را به دلار تبدیل کنند و سفته بازی صورت گیرد، چه عده ای که فکر می کردند این منابع را به صورت خروج سرمایه استفاده کنند.

عده ای با منابع ارز، در کشورهای همسایه خانه و ویلا خریده اند

نوبخت با انتقاد از این دو دیدگاه گفت: ما حق نداریم منابع مردم را که از نفت و صادرات حاصل می شود به آسانی در اختیار عده ای قرار دهیم تا در کشورهای همسایه خانه و ویلا بخرند، ما حق نداریم منابع را در شرایطی که فشار جهانی بر جمهوری اسلامی است و تهدید می کنند که ما را از نظر اقتصادی تحریم خواهند کرد از دست بدهیم بلکه باید مدیریت بر عرضه و تقاضا داشته باشیم.

قیمت یورو متناسب با ارز 4200 تنظیم می شود

رئیس سازمان برنامه و بودجه کل کشور درخصوص جایگزینی یورو در مبادلات گفت: شکی در این نیست که می خواهیم دلار را از محاسبات مان کنار بگذاریم و در حوزه یورو کار کنیم چرا که یورو مانند دلار در وضعیت تحریمی قرار ندارد.

وی با اشاره به افزایش قیمت یورو در روزهای اخیر و مدیریت نرخ این ارز از سوی دولت بیان داشت: افزایش نرخ یورو متناسب با افزایش چشمگیر غیرواقعی دلار بود، اما وقتی دلار 4200 باشد سایر ارزها براساس 4200 تومان تنظیم می شود.

توضیح نوبخت درباره عدم یک صدایی دولت درباره ارز

نوبخت به انتقاد رئیس مجلس درخصوص شنیده شدن یک صدا از دولت در زمینه ارز، اشاره کرد و توضیح داد: وقتی دولت می گوییم یعنی مجموعه رسمی دولت، در دولت سی و چند نفر معاون رئیس جمهور و وزیر داریم هر یک می تواند نظراتی داشته باشند، اما وقتی جمع بندی و تصمیم گیری می شود همه از آن تبعیت می کنند.

وی ادامه داد: الان همین وضع وجود دارد ممکن است درباره ارز عده ای پیشنهادی داشته اند، اما یک استدلال قوی تر پذیرفته می شود افرادی که استدلال دیگر داشتند نظرشان پذیرفته نشده است، اما وقتی نظر رسمی دولت از سوی رئیس جمهور، معاون رئیس جمهور و سخنگوی دولت گفته می شود دیگر نباید دوگانگی باشد.

نظر رسمی دولت درباره ارز تغییر نکرده است

سخنگوی دولت تأکید کرد: بنابراین بیان رسمی همین بود، دولت بیان خود را در زمینه ارز تغییر نداده است، همواره گفته ام دولت با افزایش غیرطبیعی و غیرمتعارف نرخ ارز مخالف است. درست بود پولی به دست دولت می آید، اما به دلیل نارضایتی مردم روند افزایشی دلار به نفع دولت نبود، دولت تحت هیچ شرایطی اعتقاد ندارد که دلار افزایش پیدا کند.

شاخص های اقتصادی کشور رو به رشد است

نوبخت با بیان اینکه در شاخص های اقتصادی دیگر وضعیت مناسبی داریم، اظهار داشت: نرخ بیکاری به نسبت سال گذشته تقلیل پیدا کرده است، بازار سرمایه و بورس متعادل بوده، تنها در بازار پول آن هم در بخش ارز روند غیرقابلی وجود داشت، براساس گزارش بررسی اقتصاد ایران با 40 شاخص در هفت بخش اسفندماه سال گذشته صندوق بین المللی، همه شاخص های اقتصادی کشور رو به رشد است.

وی تأکید کرد: روند افزایشی قیمت دلار به خاطر مسائل سیاسی، روانی، مطالب مختلف و جایی هم عده ای هول زدند که بعد زیر دست و پا له شدند، این معقول نیست هر کسی چند تومانی داشته باشد تبدیل به ارز کند اگر این شکل باشد تمام ذخایر بانک مرکزی یا حتی ذخایر بانک مرکزی آمریکا را بیاوریم کم می آوریم.

نوبخت بیان داشت: فعلا در این شرایط ما برای همه نیازهای معقول مردم ارز داریم صادرات به ما اجازه می دهد این کار را انجام دهیم.