امیدی که نباید به یأس بنشیند / سینمای 96 به کدام سمت و سو می رود؟

رقم 170 میلیاردی فروش سینمای ایران در سال 95 رکورد کم نظیری بود که سینمای ایران پس از سال ها تجربه کرد. افزایش جالب توجه تمایل تهیه‏کنندگان و سرمایه‏گذاران بخش خصوصی به ساخت فیلم در همین سال، نوسازی برخی سینماها، افزایش تعداد سانس‏های نمایش، کلید خوردن ساخت مجموعه‏ها و پردیس‏های سینمایی جدید و مسائلی از این دست نقش بسزایی در دستیابی به این رکورد شکنی داشت؛ سینمایی که در چهار سال اخیر فروش آن به میانگین 50 میلیارد تومان هم نمی رسید به یک باره در سال 95 رکورد شکست و در کمتر از 12 ماه بیش از 170 میلیارد تومان فروخت،  اما این فروش در سال 95 تبعاتی هم داشت.

شاید مهم ترین پیامد این فروش،‏ تصمیم برخی از مسئولان برای افزایش بهای بلیت سینماها بود. در حالی  که مشتریان و مخاطبان سینمایی به تازگی و پس از سال های بسیار زیادی دوباره به سینما به عنوان یک تفریح مناسب، ‏ارزان، قابل دسترس و خانوادگی نگاه می کنند و به همین دلیل بیش از 24 میلیون بلیت سینما در سال گذشته به فروش رفت، ناگهان تصمیم به افزایش قیمت بلیت همچون سدی احتمال تکرار فروش رویایی 95 را در سال 96 با اما و اگرهای متعددی روبه‏رو کرد.

پس از اعلام افزایش قیمت بلیت تا سقف 20هزار تومان در سال 96 اما و اگرهای بسیاری مطرح شد. بسیاری نگران شدند تا امید سینمای ایران به یأس بدل شود، اما این مسئله از سوی اعضای شورای صنفی نمایش تکذیب و اعلام شد که افزایش قیمت به شکل شناور مطرح است.

اگرچه این مصوبه شورای اکران سعی کرده با تأکید بر شناور بودن و نه قطعی بودن این افزایش قیمت متعادل باشد، اما بدیهی است که در نهایت به عنوان یک مجوز صرف برای افزایش قیمت به حساب می آید و چنانچه تجربه های مشابه هم نشان داده است، «شناور بودن» موضوعیتی در مرحله اجرا ندارد.

***

غلامرضا فرجی:
حضور بخش خصوصی امید سال 96 است

غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش معتقد است که رونق گیشه در سال 95، بخش خصوصی را به سمت سینما کشانده و سبب شده تا سالن های سینمای تازه ای ساخته شود که این امر به رشد اقتصادی سینما کمک می کند.

 با توجه به گذشت تقریباً یک ماه از سال جاری ارزیابی شما از وضعیت اقتصادی سینما چیست؟

 به نظر من وضعیت امیدوار کننده است. تولید فیلم های تازه در سال 96 و ورود به چرخه اكران به گیشه امسال رونق می بخشد. در سال گذشته هر چند در محتوای برخی فیلم ها فراز و نشیب هایی داشتیم كه این موضوع به مدیریت در سازمان سینمایی و شورای ارائه پروانه ساخت بازمی گردد؛ اما گیشه 95 برای سینماداران و پخش كنندگان موفقیت آمیز بود.

در سال جاری نیز این امید همچنان پابرجا است. چند فیلم به دلایل گوناگون در جشنواره حضور نداشتند و به نظرم تولید و نمایش فیلم ها در چرخه اكران امسال بتواند نتیجه بخش باشد. 

برخی معتقدند که با توجه به جشنواره 35 و کیفیت فیلم هایی که به نمایش درآمد، در سال جاری اکران موفقی را نخواهیم داشت. شما در این مورد چه نظری دارید؟

این مسئله مطرح است. اما در جشنواره فیلم هایی داشتیم که می توانند اقبال خوبی را در گیشه تجربه کنند و الزاما همه فیلم های جشنواره به لحاظ کیفی و جذب مخاطب ضعف نداشتند. علاوه برآن چند فیلم به دلایل گوناگون در جشنواره حضور نداشتند و به نظرم تولید و نمایش فیلم ها در چرخه اكران امسال بتواند نتیجه بخش باشد.

درباره اینكه می توان روی فروش  فیلم های جشنواره گذشته در اكران عمومی حساب كرد هم معتقدم یكی از نكات مهم در موفقیت یك فیلم، تبلیغ و اطلاع رسانی است كه اگر انجام شود، فیلم ها می فروشند. هم اكنون تبلیغات حرف اول را در فروش می زند و امیدوارم این كار درست انجام شود. اگر تلویزیون بتواند جایگزین ماهواره شود و از سینما حمایت کند امید به فروش بالای سینما قوت می گیرد.

یکی از دلایلی که باعث نگرانی شده و کاهش فروش سینمای ایران را مطرح می کند، افزایش قیمت بلیت ها به 20 هزار تومان است. این مسئله صحت دارد؟

خبرهایی که مبنی بر افزایش بهای بلیت  سینماها به 20 هزار تومان منتشر شده  به هیچ عنوان صحت ندارد. شورای صنفی نمایش به شدت این مسئله را تکذیب می کند و در حال حاضر هیچ تصمیمی برای افزایش بهای بلیت  سینماها ندارد. مدتی قبل موضوع شناور بودن قیمت بلیت ها مطرح بود اما با آن موافقت نشد. بنابراین افزایش قیمت بلیت  سینماها در دستور کار نیست و سینماها با همان بهای فعلی بلیت ها را به فروش می رسانند. 

بسیاری نوروز را بهترین زمان اکران فیلم ها می دانند و نوروز به نوعی برای سینماگران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دلیل اهمیت این ماه و معیار برگزیدن فیلم ها از سوی شورای نمایش چیست؟

این گونه جا افتاده که نوروز بهترین زمان برای اکران فیلم است و به دلیل تعطیلات عید می تواند مخاطب بیشتری جذب کند. از سوی دیگر تهیه کننده و سرمایه گذاری که فیلمش را در اکران نوروز نمایش دهد بازگشت سرمایه زودتری دارد. معیار هم بر این اساس است که ما فیلم های کمدی را در اولویت قرار می دهیم. بخش زیادی از قرار گرفتن تعداد بیشتر فیلم های کمدی در جدول اکران نوروزی به پاسخ و توجه مخاطب به فیلم های کمدی برمی گردد.

در واقع جامعه و مخاطب پذیرش اکران فیلم های کمدی را دارد، به همین خاطر خود تهیه کننده و سینمادار هم راغب می شود که فیلمش در این زمان به نمایش دربیاید.  اما مسئله اصلی این است که ما نمی توانیم به یکباره تمام فیلم های کمدی را در نوروز اکران کنیم و در طول سال هیچ فیلم کمدی دیگری نداشته باشیم. خوشبختانه شورای صنفی نمایش مدنظر دارد که همه طیف فیلم های کمدی در یک زمان قرار نگیرند.

در نهایت به رشد فروش در سال 96 امیدوارید؟

سال 1395 سال پررونقی برای سینمای ایران بود، قاعدتاً ما باید تلاش کنیم ادامه روند سال گذشته را با یک پیشرفت رو به جلو در سال 96 هم برای سینما حفظ کنیم. علاوه بر آن امسال به دلیل رشد فروش و افزایش مخاطب سینمای ایران، بخش های مختلف خصوصی برای احداث سالن سرمایه گذاری کردند، این موضوع نوید بسیار خوبی برای صنعت سینمای کشور است و شورای صنفی نمایش، سینماداران و تهیه کننده ها تمام تلاش شان این است که این صنعت روزبه روز رونق بیشتری پیدا کند. حضور بخش خصوصی مسئله مهمی است که نمی توان از آن غفلت کرد و این امر نتیجه رونق سینماها در سال گذشته بوده است. این امر را باید به فال نیک بگیریم.

***

علی سرتیپی:

زیرساخت ها برای رشد سینما فراهم است

علی سرتیپی، تهیه کننده سینما معتقد است که وضعیت سینما امیدوار کننده است و با اینکه تعداد تماشاچیان کاهش پیدا کرده اما فروش سینما در آغاز سال 96 نسبت به سال قبل کاهش نداشته است.

با توجه به بحث هایی که درباره فروش فیلم های سال جاری مطرح می شود و برخی آن را مثبت و برخی منفی ارزیابی می کنند شما وضعیت اقتصادی در سال جاری را چگونه ارزیابی می کنید؟

در کل شروع فروش سال 96 شروع امیدوار کننده ای بوده است. میزان فروش ما نسبت به سال گذشته بالا تر بوده، اما متأسفانه از تعداد تماشاگران نسبت به سال گذشته کاسته شده است. در کل امیدوار هستیم که رقم فروش همچنان بالا بماند و تا پایان سال این وضعیت ادامه یابد. تولیدات سال جاری در پیشبرد این هدف بسیار اهمیت دارد. باید فضا به سمتی برود که نیاز سنجی در زمینه مخاطب صورت بگیرد و فیلم هایی که می تواند مورد اقبال مخاطب قرار گیرند تولید شوند تا نگرانی بابت دلزدگی مخاطبان وجود نداشته باشد.

نقطه امیدی که برای سال جاری وجود دارد، راه اندازی تعداد سالن های مناسب در مال هاست. ورود این سالن ها به چرخه اقتصاد سینما می تواند بسیار اثر گذار باشد و امید رشد اقتصادی سینما را قوت ببخشد. خوشبختانه راه اندازی این سالن ها در تهران و دیگر مراکز استان ها از امیدهای پیش روی ما است. در شرایط پیش رو ارزیابی من این است که امسال به لحاظ اقتصادی سال بدی نخواهد بود.

به کاهش میزان تماشاگر اشاره کردید، چه عواملی را در این مسئله دخیل می دانید؟

تا حدی این مسئله به فیلم ها یی باز می گردد که نتوانستند در جذب مخاطب مانند پارسال موفق عمل کنند. نمی توان تبلیغات ماهواره ای را نیز نادیده گرفت. سال گذشته آن تبلیغات به شدت به فروش سینما کمک کرد که ما امسال این تبلیغات را نداشتیم.

مسئله ای که باعث نگرانی شده، افزایش قیمت بلیت سینما تا 20 هزار تومان است. آیا این مسئله صحت دارد؟

ما در ایران نسبت به جهان ارزان ترین قیمت بلیت سینما را داریم. تاکنون اعتراضی نسبت به قیمت بلیت سینما در ایران مطرح نبوده است. افزایش قیمت بلیت سینما یک امر مسلم است و بلیت سینما نیز مانند هر محصول دیگری باید متناسب با تورم افزایش پیدا کند. اگر این افزایش قیمت متناسب با شرایط بازار تغییر نکند که نمی توانیم فیلم سازی در ایران را به پیش ببریم. سینمای ایران در وضعیت سوددهی قرار ندارد و فقط میزان فروش سینما به اندازه ای است که سینمای ما متضرر نشود. رقم 8 تا 10 هزار تومانی بلیت سینما واقعاً رقمی نیست که کسی نسبت به آن معترض باشد.

قطعاً رقم 10هزار تومان قابل توجیه است، اما مسئله 20هزار تومانی شدن بلیت هاست که نگرانی ایجاد کرده است؟

اصلا چنین مسئله ای صحت ندارد. قیمت های 15 تا 20 هزار تومانی اصلاً صحت ندارد و قیمت بلیت نهایت تا 12هزار تومان افزایش خواهد یافت. بنابراین نگرانی از این تهدید بی مورد است. قیمت ها افزایش پیدا می کنند اما این افزایش منطقی خواهد بود و نگرانی در این زمینه بی مورد است. من به شما قول می دهم که قیمت بلیت سینما امسال بیش از 12هزار تومان افزایش پیدا نمی کند.

برای امیدواری ای که به رشد اقتصادی امسال دارید، اعمال چه مسائلی را مؤثر می دانید؟

مهم ترین نکته اکنون تبلیغات است. تلویزیون و تبلیغات آن در این میان نقش تعیین کننده ای دارد. امسال تا حدی این تبلیغات بیشتر بود و اگر این روند ادامه پیدا کند و صدا و سیما از سینما حمایت کند میزان تماشاگران بیشتر خواهد شد. اکنون که تبلیغات ماهواره ای متوقف شده، صدا و سیما باید این مسئله را به دوش بکشد و نگذارد که نبود این تبلیغات به بدنه سینما صدمه بزند.

زیرساخت ها اکنون برای افزایش تماشاگر فراهم است و ما با کمک صدا و سیما می توانیم از این زیرساخت ها بهره ببریم و جمعیت بیشتری را به سینما بکشانیم. در کنار این مسئله تولید فیلم هایی که اقبال مخاطب را در پی دارد بسیار اهمیت دارد. باید علاوه بر فیلم هایی که در جشنواره داشتیم، فیلم های تولیدی جدید در جدول اکران امسال قرار بگیرند تا امید به رشد اقتصادی در سینمای 96 محقق شود.