اقتصاد در گرو ارتباط با نظام بانکی جهانی

در سال پیش رو اگر وضعیت مانند گذشته پیش برود نمی توان امیدی به بهبود وضعیت اقتصادی کشور داشت. مهم ترین قدم در راه بهبود وضعیت اقتصادی برقراری ارتباطات بانکی بین المللی است. اگر این ارتباط برقرار نشود، متأسفانه با توجه به افزایش هزینه ها، رشد اقتصادی که امسال تجربه خواهیم کرد نسبت به سال گذشته پایین تر خواهد بود.

اگر ما همچنان بخواهیم مراودات بانکی و تجارت خود را در داخل کشور پیش ببریم، پایه پولی و نقدینگی در کشور افزایش پیدا می کند که با توجه به افزایش قیمت انرژی، هزینه های دستمزد و دیگر هزینه های تولید، اقتصاد کشور به سمت اقتصاد تورمی و کاهش رشد اقتصادی پیش خواهد رفت. راه حل عبور از این بحران، رفع مشکل با نظام بانکی جهانی است که سبب می شود با تکیه بر منابع جهانی بتوانیم در جهت توسعه فعالیت واحد های تولیدی قدم برداریم.

با این روند، اشتغال در کشور افزایش پیدا می کند و با استفاده از حداکثر ظرفیت تولید در داخل کشور به سمت بهبود وضعیت اقتصادی قدم برخواهیم داشت. استفاده از حداکثر ظرفیت تولیدی کشور به معنای اشتغال زایی و رشد اقتصادی در کشور است که سبب عبور از بحران موجود می شود.

اینکه پس از برجام بانک های اروپایی بارها تمایل خود را به برقراری ارتباطات بانکی با ایران نشان داده اند، اما همچنان این معضل برطرف نشده است، تنها یک دلیل مشخص دارد؛ متأسفانه آمریکا بانک های جهانی را برای برقراری ارتباط با ایران تهدید کرده و این بانک ها نیز از ترس آنکه مشمول جریمه های جهانی نشوند قدم پیش نمی گذارند. بنابراین تا آمریکا با صراحت و روشن به وزارت خزانه داری همکاری با ایران را بلامانع اعلام نکند نمی توان امیدوار بود که هیچ بانکی برای همکاری با ایران پا پیش بگذارد.

درباره اینکه آیا امیدی به حل این بحران وجود دارد یا خیر باید گفت که همیشه امید وجود دارد و ما امیدواریم که به هر حال این مشکل برطرف شود و نظام بانکی با توسعه ارتباطات خود در سطح جهان بتواند روند بهبود وضعیت اقتصادی کشور را فراهم کند.

از آنجا که ممکن است رفع مشکل مراودات بانکی زمان بر باشد، ما نیز باید شرایط را به نحوی رقم بزنیم که آمریکا از مواضع خود کوتاه بیاید. اینکه دولت منابع انرژی را بفروشد و مستقیم آن را به مردم بدهد کمکی به بهبود وضعیت اقتصادی کشور نمی کند. دولت باید منابع مالی خود را صرف ایجاد و تجهیز واحدهای تولیدی متوسط و کوچک کند. اگر تولید در کشور توسعه پیدا کند، دیگر مشکلات اقتصادی به دنبال آن حل خواهد شد. برای عملیاتی شدن این امر ما نیاز به فرمول ایجاد واحدهای تولیدی کوچک و متوسط داریم.

واحدهای بزرگ به راحتی می توانند کارشان را پیش ببرند و هزینه های خود را تأمین کنند، اما بیشترین اشتغال ما در صنایع کوچک و متوسط است که این واحدها نمی توانند از منابع جهانی استفاده کنند. از سوی دیگر منابع داخلی با سودهای20تا 30 درصد برای این واحدها گران است.

این واحدهای تولیدی نیاز به پشتوانه ای دارند که منابع خود را تأمین کنند تا بتوانند کار خود را پیش ببرند راهکاری که در این زمینه به نظر من وجود دارد این است که دولت بخشی از درآمد خود را به بانک های تجاری بدهد و این بانک ها این منابع را به واحدهای تولیدی وام دهند و واحدهای تولیدی در زمان سررسید همان منابع مالی را به شکل ارز به بانک ها بازگردانند. نرخ بانکی این بانک ها توسط دولت تعیین شود و بانک ها نسبت به بازگشت این منابع ضامن باشند. در این روند واحد تولیدی که وام دریافت می کند باید بداند که در زمان سررسید باید فارغ از نرخ ارز بگیرد و ارز به بانک بازگرداند.

اینکه دولت به بانک ها بدهکار است و اگر پولی بتواند پرداخت کند بابت آن بدهی ها می رود یک مسئله متفاوت با منابعی است که به بانک های تجاری برای وام به واحدهای تولیدی می دهد. در اصل ما برای این روند و این نوع بانک ها باید ساختار تعریف کنیم که شاید شکافتن آن در این مقال نگنجد. در شکل کلی ما نیاز به ساختاری داریم که در آن یک سری بانک های توسعه ای باید تعریف شوند.

این بانک ها باید پروژه هایی را که درخواست وام می کنند ارزیابی کند و مهر تأیید بر بازده پروژه بزند. وقتی پروژه مورد تأیید واقع شد، از طریق این بانک ها تأمین مالی شود. اگر با ریال این منبع تأمین می شود اگر نیاز به منابع ارزی است از صندوق توسعه ملی این هزینه را تأمین کنند. این گونه نباشد که افراد مستقیم از صندوق توسعه درخواست وام کنند، بلکه بانک های توسعه ای در این میان وجود داشته باشند که حضور آنها ضامن بازگرداندن وام ها باشد. این روند بهترین راهکاری است که می توان از طریق آن پول نفت را به صنایع تزریق کرد و همان پول را پس گرفت.

در نهایت باید بگویم مادامی که آمریکایی ها احساس کنند که ما نیازمندیم، آنها به دنبال گرفتن امتیازات بیشتری از ما هستند. اگر ما متکی بر توان خود واحدهای تولیدمان را فعال کنیم و در پی این روند تا جای ممکن مشکل اشتغال را بهبود ببخشیم، از این راه تورم را کنترل کنیم و به یک رشد اقتصادی نسبی برسیم آنها ناچار می شوند توقعات شان را پایین بیاورند و در آن شرایط مشکلات بانکی نیز برطرف می شود و می توانیم با یک اقتصاد پرقدرت به پیش برویم.

عضو اتاق بازگانی تهران