«فرصت امروز» مسیر پسرفت صنعت خودرو را بررسی می کند / دخل تحقیق و توسعه کی خالی شد؟

دو روز پیش وقتی که از خودروی جدید سایپا رونمایی می شد، رئیس مجلس شورای اسلامی، وزارت صنعت، معدن و تجارت را موظف به تمرکز بر تحقیق و توسعه در صنعت خودروسازی یا همان حلقه ای که با تغییر نگاه دو دولت گذشته مفقود شده بود، کرد.

واحدهای تحقیق و توسعه را شاید بتوان در دنیا پراهمیت ترین واحدها و در ایران بی اهمیت ترین واحدها در صنعت خودرو دانست. هر آنچه که امروز خودروسازان بزرگ در کلاس جهانی در صنعت خودرو به آن دست پیدا کرده اند بدون تمرکز و تخصیص بودجه به این واحد امکان پذیر نبوده است.

نکته جالب اینجاست که صنعت خودروسازی در کشورهایی نظیر چین و هند که دیرتر از ایران به جمع خودروسازان پیوسته اند نیز توجه به گسترش این واحدها بوده که نام آنها را با وجود عمق کم فعالیت به جمع بزرگان خودروسازی پیوند داده است.

حالا اما در ایران با وجود اینکه در طول یک دهه یعنی از نیمه دهه 70 تا نیمه دهه 80 به توسعه واحدهای تحقیق و توسعه توجه ویژه ای شده و خروجی مطلوبی هم از این توجه عاید خودروسازان شده بود، تغییر نگاه دولت های نهم و دهم موجب شد که بودجه های اختصاص داده شده به این واحدها در خودروسازان کوچ کرده و صرف مواردی شود که هنوز هم خیلی شفاف نیست.

با روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر ترکیب مدیریتی خودروسازان، توجه به این واحدها مجددا در دستور کار قرار گرفت، اما هنوز هم به نقطه مطلوب نرسیده است. حالا در حالی رئیس قوه مقننه ایران به توجه به واحدهای تحقیق و توسعه تاکید می کند که کارشناسان عدم توجه به این موضوع را دلیل توسعه نیافتگی صنعت خودرو عنوان می کنند.

امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران، در این زمینه به «فرصت امروز» می گوید: «در مقطعی به واحدهای تحقیق و توسعه در صنعت خودروسازی ایران توجه ویژه ای شد و همزمان با این تمرکز به طور موازی بر توسعه زنجیره تامین نیز تاکید شد. در همین زمان بود که قطعه سازان بزرگ ایرانی با تمرکز بر فناوری روز و تحقیق و توسعه متولد شدند و صنعت خودروسازی نتایج خوبی گرفت.»

او می افزاید: «خودروسازی ایران توانست مراحل ابتدایی تحقیق و توسعه را به خوبی پشت سر بگذارد اما متاسفانه به دلیل تغییر دیدگاه های حاکمیتی و کاهش بودجه این واحدها، اقدامات در این زمینه در همان مراحل ابتدایی متوقف شد. با اوج گرفتن تحریم های بین المللی خودروسازان دوباره ناچار به انجام فعالیت های تحقیق و توسعه شدند اما کافی نبود اما اکنون دوباره فرآیند تحقیق و توسعه در صنعت خودرو آغاز شده است.»

کاکایی با تاکید براینکه دلیل عقب ماندگی صنعت خودروی ایران، نبود تحقیق و توسعه در طول 10سال اخیر در صنعت خودرو بوده است، اظهار می کند: «متاسفانه دیدگاه های حاکمیتی، دیدگاه های بلند مدت نیست در حالی که تحقیق و توسعه یک فرآیند بلند مدت بوده و حاصل شدن نتیجه از آن کار یک شب نیست. اخیرا اقدامات خوبی برای راه اندازی مجدد این واحدها در صنعت خودرو شده که امیدواریم به نتیجه مطلوب برسد چرا که توسعه یافتگی صنعت خودرو در گرو نتایج حاصل از تحقیقات همین واحدها است.»

امرالله امینی، کارشناس صنعت خودرو نیز در این باره در گفت و گو با «فرصت امروز» بیان می کند: «واحد تحقیق و توسعه مهم ترین بخش هر صنعتی است. هر صنعتی که به جهانی شدن و بزرگ شدن می اندیشد باید واحدهای تحقیق و توسعه خود را فعال کند زیرا بدون این واحدها توان رقابت خود را از دست می دهد و از بازارهای جهانی حذف خواهد شد. متاسفانه در صنعت خودروی ایران بودجه های کلانی که باید خرج این واحدها می شد، قطع شد و در نتیجه این بخش مغفول ماند که دلیل رشد نیافتن صنعت خودرو و وجود پلتفرم های قدیمی نیز همین اتفاق است.»

دو خودروساز بزرگ کشور، مجددا تمرکز خود را بر فعالیت واحدهای تحقیق و توسعه خود گذاشته اند. تمرکزی که امروز دست کم در کلام حمایت مجلس شورای اسلامی را نیز دارد. حالا باید دید که این نگاه در مدیران آینده صنعت خودرو نیز ادامه دارد خواهد بود.

ارتباط با نویسنده: dadashloo@gmail.com