گیربکس اتومات و دستی یک کار را انجام می دهند اما به دو راه مختلف! این دو سیستم وظیفه انتقال قدرت از موتور به چرخ ها را بر عهده دارند. هر دو نیاز به روغن کاری دارند و هر دو در صورت بی توجهی، هزینه های سنگینی روی دست تان می گذارند. مثلاً، اگر به نشتی روغن و تقه های عجیب توجه نکنید، خیلی زود با یک تعمیر پرهزینه روبه رو می شوید. در ادامه، همه نکات مهم را درباره گیربکس اتومات و دستی بررسی می کنیم!
گیربکس دستی یا اتومات؟ این سؤالی است که موقع خرید ماشین جدید همیشه مطرح می شود. هرکدام از این سیستم ها ویژگی های خاص خود را دارند. بنابراین، بیایید نگاهی به تفاوت های اصلی آن ها بیندازیم:
ویژگی های مهم گیربکس |
گیربکس دستی |
گیربکس اتومات |
نحوه تعویض دنده |
راننده خودش دنده را عوض می کند. |
دنده ها به صورت خودکار تغییر می کنند. |
تعداد پدال ها |
سه پدال (کلاچ، گاز، ترمز) |
دو پدال (گاز و ترمز) |
مصرف سوخت |
معمولاً کمتر |
معمولاً بیشتر |
هزینه تعمیر و نگهداری |
کمتر |
بیشتر |
شتاب گیری |
سریع تر در مدل های اسپرت |
نرم تر اما کندتر در برخی مدل ها |
راحتی در رانندگی |
نیاز به مهارت و تمرکز بیشتر |
رانندگی راحت تر در ترافیک |
عمر قطعات |
طولانی تر در صورت استفاده صحیح |
ممکن است زودتر نیاز به تعمیر داشته باشد. |
قیمت خودرو |
معمولاً ارزان تر |
معمولاً گران تر |
کنترل راننده |
بیشتر |
کمتر |
استفاده در مسیرهای سخت |
مناسب برای جاده های کوهستانی |
مناسب برای رانندگی شهری |
روغن گیربکس، مثل خون در رگ های ماشین جریان دارد. بنابراین، اگر روغنریزی یا نشتی داشته باشد، مشکلات زیادی به وجود می آید. روغن ریزی در گیربکس دستی و اتومات دلایل متفاوتی دارد. مثلاً اگر به 11 علت روغن ریزی گیربکس نگاه کنید، متوجه لیست بلندبالایی از مشکلات می شوید.
با این حال، بیایید در ابتدا به دلایل روغن ریزی گیربکس دستی نگاهی بیندازیم:
همچنین، از جمله دلایل روغن ریزی گیربکس اتومات:
تشخیص دلیل تقه زدن گیربکس اتومات و دستی، پیدا کردن مشکل کوچک یا یک خرابی بزرگ است. در گیربکس دستی، دلیل تقه زدن بیشتر به مهارت راننده و وضعیت دیسک و صفحه مربوط می شود. اما در گیربکس اتومات، پایِ مشکلات الکترونیکی یا کمبود روغن در میان است.
از جمله دلایل تقه زدن گیربکس دستی:
همچنین، نگاهی به دلایل تقه زدن گیربکس اتومات:
گیربکس قبل از خراب شدن، کلی نشانه می دهد. از صداهای عجیب گرفته تا تأخیر در تعویض دنده، هر نشانه، یک هشدار درباره مشکلات جدی است. در جدول زیر، رایج ترین علائم خرابی گیربکس اتومات و دستی را می بینید:
علامت خرابی |
گیربکس دستی |
گیربکس اتومات |
سخت جا رفتن دنده |
✅ |
❌ |
تقه زدن هنگام تعویض دنده |
✅ |
✅ |
سروصدای غیرعادی (زوزه یا تق تق) |
✅ |
✅ |
دنده خلاص شدن ناگهانی |
❌ |
✅ |
نشتی روغن گیربکس |
✅ |
✅ |
تأخیر در تعویض دنده |
❌ |
✅ |
بوی سوختگی از گیربکس |
✅ |
✅ |
کاهش شتاب خودرو |
✅ |
✅ |
روشن شدن چراغ چک موتور |
❌ |
✅ |
نکته مهم: اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، هرچه سریع تر به مکانیک مراجعه کنید. چون بی توجهی به هر کدام از این علائم، می تواند هزینه های سنگینی به همراه داشته باشد!
تعمیر گیربکس را دست کم نگیرید! اگر تعمیر گیربکس را به دست مکانیک حرفه ای بسپارید، ماشین دوباره سرحال می شود. اما اگر کار را به دست غیرحرفه ای ها بسپارید، کارتان به تعویض کامل گیربکس می کشد. در ادامه، ۵ مرحله اساسی برای تعمیر گیربکس را می بینید:
هزینه های تعمیر گیربکس بسته به نوع قطعه، میزان خرابی و کیفیت، متفاوت است. معمولاً گیربکس های اتومات هزینه های بیشتری دارند. اما گیربکس های دستی هم اگر به موقع رسیدگی نشود، خرج روی دست تان می گذارند.
در جدول زیر، هزینه های تقریبی تعمیر گیربکس در سال 1403 آورده شده است:
نوع تعمیر گیربکس |
هزینه در سال 1403 |
تعویض روغن گیربکس |
بین 500 هزار تومان تا یک میلیون تومان |
تعمیر کامل گیربکس |
بین 3 تا 5 میلیون تومان |
تعویض کامل گیربکس |
بین 7 تا 10 میلیون تومان |
تعویض کاسه نمد گیربکس |
بین 700 هزار تومان تا 1.5 میلیون تومان |
اگر گیربکس سالم باشد، ماشین مثل روز اول حرکت می کند و رانندگی لذت بخش است. اما اگر به صداهای عجیب، تقه زدن یا نشتی روغن بی توجهی کنید، گیربکس به یک جیب بُر حرفه ای تبدیل می شود. یعنی آن قدر دردسر می سازد تا هزینه های سنگینی بپردازید.
چه دستی، چه اتومات، گیربکس نیاز به مراقبت دارد. تعویض به موقع روغن، رسیدگی به نشتی ها و چک کردن عملکرد آن، از هزینه های سنگین جلوگیری می کنند. بنابراین، اگر نمی خواهید روزی با یک فاکتور نجومی روبه رو شوید، به گیربکس ماشین تان احترام بگذارید!