به گزارش فرصت امروز به نقل از مهر، پس از چند سال ممنوعیت واردات خودروهای خارجی، بالاخره با ورود این نوع خودروها موافقت شد تا بار دیگر بتوانیم خودروهای جدید برندهای معتبر را در بازار مشاهده کنیم. البته این بار واردات خودرو کمی متفاوت از قبل بوده و قوانین جدیدی برای آن در نظر گرفته شده است.
سیاستمداران معتقدند که واردات خودرو ارزبری زیادی داشته و تأثیر چندانی در بازار خودرو ندارد. اما ممنوعیت واردات خودرو بازار را به هم ریخت و باعث انحصار و گرانی خودرو شد. تقاضا برای خرید خودرو روز به روز در حال رشد است و تولید داخلی پاسخگوی این نیاز نیست. حتی با تولید و عرضه خودروهای مونتاژی نیز نیاز بازار ایران تأمین نمی شود و از طرفی تنوع محصول بسیار کم شده است.
در آئین نامه واردات خودرو ذکر شده که واردات باید توسط شرکت های معتبر انجام شود. ضمناً خودروهای وارداتی باید اقتصادی و کم مصرف باشند. برای دولت مهم است که این خودروها آلودگی کمی داشته باشند و بنزین کمی مصرف کنند. بنابراین اولویت با واردات خودروهای برقی و هیبریدی است. تعرفه واردات این نوع خودروها نیز ناچیز در نظر گرفته شده و هرچه خودرو پرمصرف تر باشد، هزینه بیش تری باید پرداخت کند.
از طرفی قیمت کلی خودروها باید طوری باشد، تا اقشار مختلف جامعه توانایی خرید آن ها را داشته باشند. بنابراین برای واردات خودرو، سقف قیمتی ۲۰ هزار یورو تعیین شده است. با وجود چنین ضوابطی، نمی توان انتظار حضور خودروهای لوکس را داشت. حتی برخی خودروها در ساده ترین تریم وارد می شوند.
اکنون مدت زیادی از آزادسازی واردات خودرو گذشته و هنوز تعداد کمی خودرو عرضه شده است. وزارت صمت سامانه یکپارچه ای را برای عرضه خودروهای وارداتی ایجاد کرده تا این خودروها تا جای ممکن از دست دلالان در امان باشند. اولین عرضه خودروهای وارداتی در اسفند ۱۴۰۱ انجام شد. اما هنوز بسیاری از ثبت نام کنندگان این مرحله، نتوانستند خودرویی دریافت کنند. بنابراین در مرحله های بعدی نیز ثبت نام کنندگان مرحله اول اولویت قرار گرفتند و خودروی مورد نظر را انتخاب کردند. در واقع طبق گفته وزارت صمت، این مراحل تا جایی ادامه می یابد که تمامی ثبت نام کنندگان مرحله اول خودرو دریافت کنند. سپس متقاضیان جدید می توانند برای خرید خودرو وارداتی اقدام نمایند.
قیمت خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی را شورای رقابت تعیین می کند و خودروسازان و واردکنندگان هیچ دخالتی در این بخش ندارند. اما اخیراً شورا اعلام کرده که از دایره قیمت گذاری خارج شده و تنها اقدامات نظارتی را انجام می دهد. بنابراین وظیفه قیمت گذاری خودرو بر دوش سازمان حمایت است. اما قیمت خودرو باما نشان می دهد که خودروهای وارداتی در بازار آزاد با قیمت بیش تری نسبت به مبلغ تعیین شده از سوی سازمان حمایت عرضه می شوند. خودروهای وارداتی نیز همانند داخلی ها و مونتاژی ها، دو نرخی هستند و قیمت نمایندگی و بازار آن ها متفاوت است.
تاکنون خودروهای مختلفی از برندهای گوناگون عرضه شده اند. در حال حاضر ارزان ترین خودرو وارداتی عرضه شده، زوتی DL۵ از شرکت پارس خودرو است که قیمت آن به ۱.۰۵ میلیارد تومان می رسد. پارس خودرو دو سری از این محصول را بدون تأخیر تحویل مشتریان داد. این خودرو به عنوان ارزان ترین وارداتی، با قیمتی حدود ۱.۵۲ میلیارد تومان در بازار آزاد خرید و فروش می شود. اختلاف ۵۰۰ میلیون تومانی برای اقتصادی ترین وارداتی بسیار قابل توجه است و بنابراین اقشار متوسط جامعه باز هم نمی توانند به این خودرو برسند.
اختلاف قیمت بازار و نمایندگی، در محصولات کره ای نیز دیده می شود. برای مثال، خودرو هیوندای النترا که با قیمت ۲.۲ میلیارد تومان به مشتریان تحویل داده شده، در بازار آزاد به قیمت ۳.۶ میلیارد و یا حتی بیش تر فروخته می شود. از بین ژاپنی ها نیز تاکنون تویوتا کرولا ۲۰۲۲ تحویل مشتریان شده است. اما می بینیم که این محصول نیز دست دلالان بازار افتاده و با دو برابر قیمت کارخانه عرضه می شود.
واردات و عرضه قطره چکانی خودرو در بازار ایران، فقط و فقط قشر خاصی را قوی تر می کند و برای عموم مردم هیچ تأثیری ندارد و حتی ممکن است باعث گرانی بیش تر خودرو شود. عرضه محدود و قوانین سخت گیرانه واردات خودرو، به اختلاف هر چه بیش تر قیمت بازار و کارخانه کمک می کند و بازار آشفته تر می شود. تنها راه برای کنترل بازار خودرو ایران و عرضه تک نرخی خودرو، واردات گسترده و افزایش عرضه توسط خودروسازان و شرکت های واردکننده است تا ثبت نام و معامله خودرو تنها توسط مصرف کنندگان انجام شود و سوداگری در بازار پایان یابد.