نباید با آزادسازی قیمت خودرو، انتظار کاهش قیمت داشت

به گزارش فرصت امروز به نقل از اقتصاد ۲۴، دوره کوتاه کاهش قیمت خودرو در بازار سرانجام به پایان رسید. در هفته های اخیر شاهد رشد نرخ خودرو های داخلی در بازار هستیم و فعالان بازار معتقدند که بوی آزادسازی قیمت خودرو به مشام می رسد، احتمالی که در روز های گذشته با پاس کاری قیمت گذاری میان وزارت صمت و شورای رقابت و خودروسازان قدرت گرفته است. به دنبال این احتمالات نگرانی ها از افزایش قیمت خودرو بالا گرفته است.

طبق آخرین تصمیمات نهاد های مرتبط با این صنعت از این پس قرار است سازمان حمایت که زیر نظر وزرات صمت است مسئول تعیین قیمت خودرو باشد، فرمولی که اگرچه ظاهرا هنوز هم دستوری است، اما گفته می شود به نفع تولید کنندگانی تمام خواهد شد که در سال های اخیر با زیان های کلانی مشغول تولید بودند.

گرانی و افزایش قیمت، آینده محتوم سیاست جدید در مورد قیمت گذاری خودروست که به گفته «مسیح فرزانه» کارشناس خودرو در بلند مدت به نفع مصرف کنندگان تمام خواهد شد، اما شرایط دیگری نیز دارد که محقق شدن آن دور از انتظار به نظر می رسد.

نباید با آزادسازی قیمت خودرو، انتظار کاهش قیمت داشت

مسیح فرزانه در گفتگو با اقتصاد ۲۴ در مورد تغییرات جدید قیمت گذاری خودرو می گوید: انتقال وظایف شورای رقابت به سازمان حمایت و وزارت صمت تلویحا به صورت مرحله ای و چراغ خاموش آزاد اعلام کردن قیمت خودروست و در نهایت منجر به افزایش قیمتی می شود که ناشی از کاهش اختلاف قیمت کارخانه و بازار است. از سویی کارخانه می تواند دست مصرف کننده را برای خرید از کارخانه باز بگذارد تا با قیمت روز خودرویش را تهیه کند. برخی انتظار دارند که این اتفاق منجر به کاهش قیمت خودرو شود که این اشتباه است.

دلایلش هم این است که به گفته این کارشناس، شاخص های کلانی که در کنار صنعت خودرو وجود دارد از زیان انباشته و بدهی خودروسازان تا تراز تجاری کشور که منفی ۱۲ میلیارد دلار شده، سبب می شود آن بودجه ای هم که قطعه ساز و خودروساز به آن نیاز دارد برای اینکه به تولید کمک کند، به او نرسد و الان عملا دستش بسته شده است. در نتیجه قولی که خود وزارت صمت از ابتدای امسال داده بود مبنی بر اینکه یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه هدفمان است، به یک میلیون هم نرسیده است. وقتی این پالس های منفی را در کنار یکدیگر می گذاریم طبعا نمی شود توقع کاهش قیمت داشت.

بازار شب عید امسال زودتر از موعد آغاز شد

فرزانه در ادامه با اشاره به بازار خودرو های وارداتی می افزاید: در حوزه خودرو های وارداتی داستان شفاف تر است. بازار خودرو های واردتی به دلیل اینکه تا شهریور ماه یک خوش بینی در آن وجود داشت، کاهش قیمت را تجربه کرده بود و تا پایان تابستان در کف قیمتی خود قرار داشت. این وضعیت البته در بازار خودرو های داخلی نیز به همین منوال بود.

اما به گفته او از مهرماه خودرو های وارداتی در یک روند خزنده با افزایش قیمت ۱۵ تا ۲۰ درصدی مواجه شدند و عملا بازار شب عید امسال زودتر از موعد هر سال آغاز شد. همیشه این زمان از بهمن ماه بود، اما حالا از یک یا دو هفته قبل دی ماه شروع شده و به بازار شب عید تعمیم پیدا کرده است.

طبق گفته های این کارشناس آزادسازی قیمت خودرو که به صورت ناملموس و پلکانی در حال پیاده شدن است، کمک بزرگی به خودروساز می کند. اینکه آن ها می توانند بدهی و زیان انباشته را حداقل تا قبل سال به نفع خود استفاده کنند و در طولانی مدت سرعت زیان انباشته خود را کم کند. این یک نکته مثبت دیگر هم برای مصرف کننده دارد که نه در کوتاه مدت و میان مدت بلکه در یک روند طولانی مدت اگر آزادسازی رسما اعلام و شامل خودروهای وارداتی هم شود، بازار به یک ثبات می رسد و در آن زمان بین من و شمای مصرف کننده در بازار دعوای ماشین ثبت نامی وجود ندارد و تفاوت بازار و کارخانه دو سه درصد می شود.

خودرو در مقابل نفت!

اخیرا احسان خاندوزی، وزیراقتصاد اعلام کرد که آیین نامه واردات خودرو های کارکرده به زودی منتشر خواهد شد، وعده ا ی که از ابتدای سال داده شده، اما محقق نشده است. در این مدت، اما واردات خودرو به شکل محدودی انجام گرفته و مشخص نیست چه چیزی در انتظار آن است. عده ای بر وجود مافیا بر سر راه این تصمیم تاکید دارند، اما مسیح فرزانه نظر دیگری دارد.

او در این باره توضیح می دهد: بحث مافیا را نمی توانم خیلی در نظر بگیرم و اعتقادی به آن ندارم. به نظرم بازی شفاف است و ارز برای واردات وجود ندارد. اگر هم می بینید که چرخش خیلی بزرگی به سمت خودرو های چینی صورت گرفته، باید گفت خریدی انجام نمی شود و صرفا در حال مبادله کالا به کالا هستند، یعنی مواد پتروشیمی و نفت می فروشند و از آن طرف چند بانک محدود تعیین شده که خودروساز ها می توانند صرفا خرید کنند. عموم این واردات هم بر روی برند های چینی است.

دولت مانع اصلی واردات خودور به صورت عمده

به گفته این کارشناس بازار خودرو، وقتی واردات به صورت عمده، تیراژ بالا و شامل برند های مختلف باشد و از سویی در دسترس تمام شرکت ها حتی اقشار مختلف مردم قرار بگیرد، درست است که درآمد گمرک را افزایش می دهد، اما یک اتفاق دیگر هم می افتد. آن هم این است که تصدی گری دولت را در صنعت خودرو کم می کند و این طبعا مورد علاقه هیچ یک از دولت ها نیست. دولت ها از ابتدای انقلاب تا الان خود را قیم صنعت می دانستند و به خاطر حجم بالای گردش و پولی که صنعت خودرو می تواند عایدی داشته باشد برای دولت تصدی گر این صنعت بودند. پس واضح است که چرا واردات به صورت عمده انجام نمی شود و همین مقدار هم اگر هست برند های چینی است که آن هم توسط خودروسازان دولتی انجام می شود.

پیش بینی قیمت خودرو درسال آینده

طبق پیش بینی مسیح فرزانه از آنجایی که در ۵۰ روز گذشته افزایش قیمت ۱۵ تا ۲۰ درصدی داشتیم، یک فرضیه محتمل این است که اگر عرضه ۱۲۰ هزار خودروی داخلی ۵ درصد زیر قیمت بازار اتفاق بیفتد، صرفا می تواند رشد قیمت را در کوتاه مدت کُند یا متوقف کند، ولی به هر حال نیاز و تشنگی بازار به خودرو های وارداتی و تولیدی آنقدر زیاد است که قیمت ها به محض اتمام عرضه این ۱۲۰ هزار دستگاه افزایش می یابد.

به گفته وی افزایش قیمت در حوزه داخلی دلیل دیگری هم دارد، مبنی بر اینکه ما وقتی به سال ۱۴۰۳ ورود کنیم، چون افزایش تعرفه CKD ها را داشتیم، بدون شک از اردیبهشت ماه یا نهایتا خرداد ماه باید مجددا منتظر یک پیک افزایش قیمت خودرو باشیم. در حوزه واردات هم آخرین قولی که دولت داده بود ۲۰۰ هزار دستگاه در خرداد ۱۴۰۲ بود، اما الان حدود ۴ هزار دستگاه که عملا یک پنجاهم وعده دولت است، اتفاق افتاده است. در نتیجه با بررسی قیمت این خودرو می توان دریافت خودروی ۱۵ هزار دلاری نزدیک ۴۵ تا ۵۰ هزار دلار تمام می شود. این واردات محدود عملا رانت زا خواهد شد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی