خودروسازان به دنبال حذف شورای رقابت و افزایش قیمت خودرو هستند

به گزارش فرصت امروز به نقل از ایران آنلاین، گرانی خودرو، آنقدر برای خودروسازان و مونتاژکاران دلچسب است که حاضر هستند با کاهش عرضه خودرو، برهم خوردن بازار خودرو و نارضایتی مردم و البته تحت فشار قرار دادن شورای رقابت به خواسته خود برسند. طی سال جاری شورای رقابت حداقل 12بار به شرکت های خودروساز، چراغ سبز نشان داد و خواسته گرانفروشی آنها را محقق کرد؛ اما افزایش های صورت گرفته هنوز برای خودروسازان و مونتاژکاران کافی نیست چرا که طی هفته های اخیر دوباره درخواست افزایش قیمت محصولات خود را به شورای رقابت داده اند؛ به قول خودشان، با قیمت گذاری دستوری به شرکت های زیان دهی تبدیل شده اند که به زودی زمینگیر خواهند شد. البته صحبت از زیان و ورشکستگی سال های طولانی است که از سوی مدیران خودروسازی شنیده می شود اما همچنان آنها مشغول به تولید هستند. در هیچ کجای دنیا، خودروسازان، مشتریان پروپاقرصی مانند مردم ایران ندارند و همواره خودروسازان جهانی با ارائه تسهیلات و مشوق های مختلف در کنار بهبود کیفیت و تنوع، مشتریان خود را حفظ می کنند اما در ایران، این موضوع صدق نمی کند و خودروساز هر سازی که می خواهد، می زند و انتظار دارد مردم و مسئولان آنها را همراهی کنند. این روزها خودروسازان به دنبال حذف شورای رقابت و گرانی خودرو هستند.

در این خصوص با آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و عضو هیأت تجدید نظر شورای رقابت گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه می آید.

چرا خودروسازان با قیمت گذاری خودرو از سوی شورای رقابت مخالف هستند و در این مسیر از اهرم های فشار استفاده می کنند؟

خودروسازان نمی خواهند زیربار دستورالعمل قیمت گذاری شورای رقابت بروند. دستورالعمل قیمت گذاری بر اساس قیمت تمام شده محصول و سایر مواردی است که در فرمول قید شده. شورای رقابت قیمت را تعیین نمی کند اما بر اساس دستورالعمل مصوب شده، شاخص ها مشخص و قیمت نهایی تعیین می شود.

عددی که از این فرمول به دست می آید برای مصرف کننده و تولیدکننده خودرو منصفانه و مناسب است اما خودروساز و مونتاژکار زیربار این قیمت ها نمی روند چرا که می خواهند زیان های گذشته را گردن شیوه قیمت گذاری بیندازند و با افزایش قیمت محصولات، زیان خود را جبران کنند. قبل از آنکه شورای رقابت در این حوزه ورود کند (سال های گذشته)، خودروسازان، محصولات خود را در بورس عرضه می کردند و عملاً خودروسازان با این روش می خواستند محصولات خود را با بالاترین عدد به فروش برسانند.

زمانی که شورای رقابت در این حوزه ورود کرد، قیمت ها با شیب ملایم آرام گرفت و در کنار سایر سیاستگذاری های دولت کاهش پیدا کرد. اما خودروسازان تمایل ندارند که چنین اتفاقی پیگیری شود و ترجیح و اولویت آنها این است که قیمت ها آزاد و بر اساس عرضه و تقاضا باشد. البته ماهیت آنها این است که قیمت های مصوب شده را نپذیرند چرا که این قیمت ها برای آنها توجیه اقتصادی ندارد و نمی تواند زیان گذشته آنها را پوشش دهد. خودروسازان اعتقاد دارند با دستورالعمل قیمتی که شورای رقابت تعیین می کند، نمی توانند برنامه های توسعه ای خود را به سرانجام برسانند.خودروسازان و مونتاژکاران تمایل دارند که قیمت گذاری خودرو با وزارت صمت، سازمان حمایت و نماینده شرکت های خودشان باشد اما طبق قانون وقتی فعالیتی قالب، شکل و شمایل انحصارگونه دارد، (ایران خودرو و سایپا 90 درصد بازار خودرو را در اختیار دارند و 10درصد این بازار دست مونتاژکاران است) باید مشمول قیمت گذاری شود تا قیمت ها انحصاری نشود و خودروساز هم برای جبران زیان و هزینه های خود، به سمت گرانفروشی نرود. لذا سعی شورای رقابت در دستورالعمل قیمت خودرو این است که قیمت ها رقابتی باشد، در غیراین صورت خودروسازان تمایل دارند که به سمت افزایش قیمت محصولات خود حرکت کنند. از همین رو است که خودروسازان مرتب نسبت به قیمت های اعلامی، اعتراض دارند و درصد افزایش را منطقی نمی دانند.

خودروسازان و مونتاژکاران، مصوبه شورای رقابت و دستور العمل صادر شده را قبول می کنند و می پذیرند اما در عمل اقداماتی را انجام می دهند که باعث برهم خوردن نظم بازار می شود؛ مانند اتفاقی که در تابستان سال جاری رخ داد، با آنکه خودروسازان قیمت های مصوب شده را پذیرفتند ولی محصولات خود را به صورت قطره چکانی در بازار عرضه کرده و یا حتی خودرو عرضه نمی کنند. زمانی ما گفتیم که خودروسازان، خودرو احتکار می کنند آنها چنین امری را نپذیرفتند اما وقتی خودرو عرضه نمی شود و یا خودرو با تأخیر تحویل داده می شود، عملاً احتکار صورت گرفته است.

چرا خودروسازان و مونتاژکاران به دنبال آن هستند که مجوز عرضه محصولات خود در بورس کالا را بگیرند؟

خودروسازان و مونتاژکاران تمایل دارند که محصولاتشان در بورس عرضه شود؛ وقتی خودرو در بورس عرضه می شود با بالاترین قیمت فروخته خواهد شد؛ لذا این امر برای شرکت فروشنده خودرو، نفع دارد. در بورس، خودرو به مشتریان واقعی نمی رسد و عملاً دلالان و سفته بازان صاحب خودرو می شوند و آنها می توانند قیمت ها را در بازار تعیین کنند.

برخی ها تمایل داشتند که بگویند وزیر صمت مخالف شورای رقابت است و قرار شده دستورالعمل قیمت خودرو از شورای رقابت گرفته شود. آیا واقعاً چنین موضوعی صحت دارد؟

خیر، وزیر صمت و شورای رقابت هماهنگ هستند و وزیر صمت هم می داند که با توجه به اینکه انحصار در صنعت خودرو وجود دارد، شورای رقابت طبق قانون باید دستورالعمل قیمت خودرو را مشخص کند. تا زمانی که انحصار در این صنعت باشد و عرضه و تقاضا فاصله داشته باشد، نمی توان آزادسازی قیمت ها را پیگیری کرد. اگر دستورالعمل قیمت خودرو از شورای رقابت خارج شود، عملاً ما شاهد سوداگری در این حوزه خواهیم بود.

چرا این روزها هجمه نسبت به شورای رقابت بیشتر شده است و خیلی از افراد به خصوص وابستگان رسانه ای و کارشناسان وابسته به خودروسازان و مونتاژکاران خواهان عقب نشینی شورای رقابت از فرایند قیمت گذاری هستند؟

آنهایی که غر می زنند و می گویند بازار خودرو به هم ریخته است و شورای رقابت باید از حوزه قیمت گذاری خارج شود، به دلیل آن است که سودهای آنچنانی خود را از دست داده اند و همین ناراحتی آنها سبب شده که قیمت گذاری را زیر سؤال ببرند.

در حال حاضر برخی از خودروسازان از عرضه خودروهای ثبت نامی مردم در سامانه یکپارچه خودرو امتناع می کنند و خودروهایی را که افزایش قیمت خورده است، به مردم توصیه می کنند. آیا این امر قابل پیگیری است؟

برخی از خودروها پرتیراژ هستند و زودتر می توانند بازار را تغذیه کنند اما برخی دیگر چنین شرایطی را ندارند و همین امر، عامل دعوا و جر و بحث شده است. بنابراین به غیر از چند خودرو، هیچ مشکلی در تولید خودرو وجود ندارد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی