افزایش قیمت خودرو، تقاضا در بازار را بالا برد

به گزارش فرصت امروز به نقل از صمت نیوز، به دنبال نابسامانی که در یکی دو سال اخیر بر بازار خودرو کشورمان سایه افکنده بود، اقداماتی از سوی متولیان امر برای بازگشت آرامش به این بازار انجام شد که تا حدودی تاثیرگذار بودند و از ابتدای امسال، هیجانات موثر بر بازار خودرو تا حد زیادی تعدیل شد و در سه ماهه سوم سال، قیمت ها در این بازار بر مدار ثبات چرخید، به طوری که مجموع خودروهای مونتاژی و داخلی تقریبا بدون تغییر نرخ بودند. البته بدون احتساب مونتاژی ها و اگر تنها داخلی ها را مدنظر داشته باشیم، شاهد رشد نرخ جزئی بودیم.در این میان، اینکه بسیاری از متقاضیان خرید خودرو از مدت ها پیش در سامانه یکپارچه فروش خودرو ثبت نام کرده و به مرور زمان در حال تحویل خودروهای خود هستند نیز بر بازار خودرو در نیمه دوم سال بی تاثیر نبود. یکی از پیامدهای عرضه منظم خودرو از طریق سامانه، خروج دلالان و کاهش میزان تقاضای کاذبی است که در چند سال گذشته به بازار ورود کرده بود. وقتی تقاضای کاذب در بازار نباشد، حتی در دوره افزایش تقاضا برای خرید خودرو هم بازار دچار بهم ریختگی نخواهد شد و مهم تر اینکه بازار خودرو نسبت به گذشته بسیار آرام تر خواهد بود، آنچنان که درحال حاضر شاهد این آرامش آمیخته با رکود در بازار خودرو هستیم. صمت در این گزارش وضعیت بازار خودرو را در نیمه دوم سال از کارشناسان این حوزه جویا شده که در ادامه می خوانید.

بازار رو به بهبود می رود

ابراهیم شجاعت، کارشناس حوزه خودرو درباره وضعیت بازار خودرو در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ به صمت گفت: بازار خودرو در نیمه دوم سال با موضوعات گوناگونی روبه رو بود. البته مهم ترین فاکتور در بازار خودرو کشور ما به نرخ ارز و نوسانات آن بر می گردد و از آنجایی که در امسال و به ویژه از نیمه دوم سال، تغییرات و نوسانات چندانی در نرخ ارز شاهد نبوده ایم و حتی می توان گفت نرخ ارز ثبات نسبی داشته، به تبع آن بازار خودرو هم وضعیت به نسبت ثابتی، البته همراه با رکود و ریزش قیمت ها داشته است. ناگفته نماند که رکود کنونی در بازار خودرو دلایل دیگری هم دارد. یکی از عواملی که منجر به وضعیت کنونی بازار خودرو ما در بخش خودروهای داخلی شده به این موضوع برمی گردد که خودروسازان پس از مدت ها عدم تغییر نرخ محصولاتشان در نهایت موفق شدند از شورای رقابت دستور تغییر نرخ برخی از محصولاتشان به عنوان خودروهای جدید و بهینه سازی شده بگیرند و در مقابل براساس مشکلات قانونی که فعالیت سامانه یکپارچه فروش خودرو و به عبارتی سامانه نوبت دهی داشت، توانستند عرضه این خودروها را جایگزین خودروهایی که در سامان عرضه می شد، کنند. از آنجایی که کلاس این خودروها بالاتر از خودروهای قبلی بود، باعث شد رکود دیگری شکل بگیرد و خودروسازان ظرفیت شان را به نوبت بفروشند و همین نیز عاملی شد تا قدری رکود در بازار خودرو بیشتر شود.

شجاعت ادامه داد: بازار خودروهای خارجی یا بهتر است بگوییم مونتاژی هم متاثر از واردات خودرو بود. ما در نیمه دوم سال شاهد واردات کمی از خودروهای خارجی بودیم، اما به هرحال به نوعی واردات خودرو اتفاق افتاد که در نهایت هم پلاک شدند، این موضوع بازخورد مثبتی در بازار خودرو کشور داشت و این سیگنال را به این بازار داد که به احتمال زیاد خودروهای خارجی با نرخ مناسب وارد و عرضه خواهند شد. این امر یکی از مواردی بود که باعث شد قدری وضعیت بازار خودرو تغییر کند. در کنار این موضوع، افزایش تیراژ تولید در بخش خودروهای مونتاژی در کشور بالاتر از برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت، که حتی در پایان آذرماه از تولید ۲۰۰ هزار خودرو هم عبور کردند، باعث شد بازار خودروهای مونتاژی نیز به شدت ریزشی باشد.

کارشناس بازار خودرو با اشاره به اینکه نرخ اغلب خودروهای داخلی در بازار به نرخ کارخانه نزدیک شده، اظهار کرد: واردات و افزایش تولید خودروهای مونتاژی از عمده دلایلی است که منجر به ریزش نرخ خودروها و به نوعی تشدید رکود بازار خودرو شده است. ریزش در بازار مونتاژی ها حتی عرضه کنندگان این خودروها را به سمت فروش اقساطی سوق داده است. با تمام اینها، اگر فاکتور اصلی که سیگنال بسیار قوی به بازار خودرو ما می دهد یعنی ارز همچنان نرخ ثابتی داشته باشد، شرایط بازار خودرو بهتر خواهد شد.

ریزش قیمت ها ادامه دار است

شجاعت در پاسخ به این پرسش که آیا ریزش قیمت ها ادامه دار خواهد بود یا خیر، اظهار کرد: این موضوع به شدت متاثر از نرخ ارز است و اگر شاهد شوک ارزی و نوسانات نرخ ارز نباشیم، روند ریزشی قیمت ها در بازار خودرو ادامه دار خواهد بود.

وی درباره علت رکود بازار خودرو در امسال گفت: رکود کنونی در بازار خودرو به دلیل این بود که مدت زمان طولانی بین میزان عرضه و تقاضا فاصله زیادی داشتیم. در این شرایط، عرضه جوابگوی تقاضای بازار خودرو نبود که به نابسامانی در این بازار دامن زد. در امسال به واسطه اقدامات انجام شده بازار خودرو تا حدی کنترل و میزان عرضه و تقاضا به نوعی به هم نزدیک شده است. تولید خودرو در دو سال گذشته، از یک میلیون خودرو در سال عبور کرده و توانسته بخش قابل توجهی از تقاضای بازار خودرو را پوشش دهد. از سوی دیگر با توجه به اقدامات انجام شده در نهایت دلالان و واسطه گرانی که در زمان افزایش فاصله نرخ خودروها در بازار و کارخانه وارد بازار خودرو شده بودند، از این بازار خارج شدند که از میزان تقاضای کاذب در بازار خودرو کاست و درحال حاضر بازار بیشتر پاسخگوی تقاضای واقعی است. این در حالی است که اغلب مصرف کنندگان واقعی خودروهای موردنیازشان را از کارخانه، با اختلاف نرخ کمتری با بازار، خریداری کنند. انتظار برای تحویل خودروهای ثبت نامی از سوی سامانه و همچنین خروج دلالان باعث وضعیت کنونی و به نوعی کاهش خرید و فروش در بازار خودرو و رکود آن شده است.

زنگ خطر برای صنعت خودرو

شجاعت با اشاره به اینکه بازار برای خرید خودرو از سوی مصرف کنندگان واقعی وضعیت خوبی دارد، ادامه داد: اگر در بازار خودرو عرضه و تقاضای کنونی ادامه یابد، در بلندمدت منجر به آرامش نسبی در این بازار می شود. البته درحال حاضر خودروسازان در بحث تامین نقدینگی تحت فشار هستند که این امر بر رفتار آنها در قبال بازار تاثیرگذار است. اگر این نگرانی برطرف شود، سیگنال مثبتی برای بازار خودرو ما خواهد بود. ادامه این چشم اندازهای مثبت در بازار خودرو باعث نزدیک تر شدن نرخ خودرو در کارخانه و بازار طی سال آینده خواهد شد و وضعیت این بازار را بهتر خواهد کرد.

وی در پاسخ به این پرسش که وضعیت بازار در ماه های باقیمانده از سال را چگونه ارزیابی می کند، اظهار کرد: تا اسفند ماه و در هفته های پایانی سال به نظر شاهد اتفاق خاصی در بازار خودرو نباشیم، اما بعد از انتخابات امکان دارد بازار خودرو با افزایش نرخ حدود ۱۰ درصدی یا حتی کمتر قیمت ها روبه رو شود. البته اگر دولت مدیریت درستی بر بازار خودرو داشته باشد و به خوبی بر بازار ارز نظارت و کنترل کند، افزایش نرخ خودرو کمتر از این هم خواهد بود.

کارشناس حوزه خودرو در پایان گفت: با وجود اینکه افزایش تولید خودرو تاثیرات خوبی بر بازار خودرو داشته و بازار تا حدی کنترل شده، اما مشکل اصلی در صنعت خودرو است که دچار چالش های جدی است. به جرأت می توان گفت خودروسازان داخلی ما به واسطه زیان انباشته و مشکلاتی که دارند از مرزهای ورشکستگی عبور کرده اند. اوضاع نامناسب صنعت خودرو، بیشترین سیگنال منفی را به بازار خودرو می دهد. موضوع دیگر اینکه برخی از مونتاژکاران ما امسال برای نخستین بار از نظر ارزشی از خودروسازان داخلی عبور کرده اند که اتفاق خوبی برای صنعت ما نیست. واقعیت این است که تنها اگر با هدف داخلی سازی مونتاژ انجام شود برای صنعت ما مفید خواهد بود که باید این موضوع موردتوجه متولیان امر قرار گرفته و از آن غافل نشویم. صرف بالارفتن ارزش افزوده و تولید خودروهای مونتاژی و به عبارتی مونتاژکاری، زنگ خطر جدی برای صنعت خودرو است که در نهایت منجر به نابودی آن خواهد شد.

نظارت بر عملکرد خودروسازان بیشتر شود

فیروز نادری، کارشناس بازار خودرو درباره وضعیت کلی بازار خودرو در نیمه دوم امسال به صمت اظهار کرد: تا حدود یک ماه قبل تا حدودی نرخ خودروها در بازار کنترل شده بود، اما بعد از آن مقداری افزایش نرخ را در بازار شاهد بودیم که بیشتر هم از سوی شرکت های خودروساز داخلی این اتفاق رقم خورد. یکی از مواردی که باعث این افزایش نرخ در بازار خودرو شد، عدم تحویل برخی از خودروها مانند پژو پارس بود. این کارشکنی باعث شد وضعیت بازار تغییر کند و شاهد افزایش نرخ در برخی از خودروهای تولید داخل باشیم. به نظر من، این نوع کارشکنی عمدی است و با این هدف انجام می شود که در نهایت افزایش نرخ خودروها اتفاق بیفتد.

نادری با اشاره به اینکه تلاش خودروساز برای افزایش نرخ محصولاتشان فقط همین مورد نیست، گفت: در مواردی هم شاهد بودیم که با نصب گیربکس های جدید در نرخ خودروهای تولید داخل افزایش نرخ رخ داد. متاسفانه شاهد نظارت و کنترل چندانی بر عملکرد خودروسازان نیستیم و همین کار باعث شده در یک ماه گذشته نرخ پرشیای معمولی از ۵۰۰ میلیون تومان به ۵۷۰ میلیون تومان برسد. عدم تحویل و دیر پلاک شدن برخی خودروها بر بازار تاثیر مستقیم داشت. وقتی عرضه خودرو به ویژه خودروهایی که مورداستقبال بازار هستند کم شود، به طبع قیمت ها افزایش خواهد یافت این روندی عادی است که براساس وضعیت عرضه و تقاضا در هر بازاری رخ خواهد داد.

افزایش قیمت، تقاضا را بالا برد

کارشناس بازار خودرو اظهار کرد: بازار مدت ها بود در رکود و قیمت ها ریزشی بود که به تبع آن شاهد خرید و فروش چندانی هم در این بازار نبودیم، اما با افزایش قیمت ها در یک ماه اخیر، خرید و فروش در بازار بیشتر خودرو شده است. به طور معمول، وقتی در بازار عرضه خودرو متناسب با تقاضا نیست و از سویی هم در بازار خودروها گران تر شوند، خرید و فروش افزایش پیدا می کند و در مقابل با ارزان شدن خودروها و رکود بازار، کسی خریدار خودرو نیست.

وی ادامه داد: نوسانات نرخ دلار تاثیر زیادی بر بازار خودرو دارد و از آنجاکه نرخ دلار مدتی است ثابت مانده، وضعیت بازار خودرو به نسبت در آرامش است، البته با افزایش نرخ خودروهای داخلی که به تبع آن خودروهای چینی هم افزایش نرخ داشتند، برخی خودروها در بازار به سمت افزایش نرخ حرکت کردند.

نادری درباره وضعیت بازار خودرو در ماه های پایانی سال نیز گفت: اگر خودروسازان داخلی سریع تر نسبت به تحویل خودروها اقدام نکنند، روند افزایش قیمت ها تا عید ادامه خواهد داشت. در مقابل اگر عرضه خودروها به موقع انجام شود، افزایش قیمت ها همین جا متوقف خواهد شد. به عبارتی تنها عاملی که درحال حاضر می تواند مانع افزایش نرخ خودروها در بازار شود، عرضه مناسب از سوی خودروسازان داخلی است.

کارشناس بازار خودرو در پایان خاطرنشان کرد: واقعیت این است که متولیان امر و نهادهای ناظر، نظارت و کنترل شان را بر خودروسازان چه در بخش تولید داخل و چه مونتاژکاران کم کرده اند. بازار خودرو همچنان چشم انتظار تصمیمات متولیان امر است، تصمیماتی که متاسفانه گاه به ضرر مصرف کننده نهایی تمام می شود. با تمام اینها نبود نظارت، وضعیت بازار خودرو را پیچیده و نابسامان کرده است.

سخن پایانی

بنا بر این گزارش و به عقیده کارشناسان، بازار خودرو همچنان در رکود نسبی به سر می برد و اگر چه در برخی خودروها شاهد افزایش جزیی قیمت ها بوده ایم، اما در کل چون عرضه به میزان مناسب و به موقع انجام نمی شود و برنامه های تولید و واردات خودرو مشخص نیست، فعلا این بازار در یک ثبات همراه با رکود روزگار می گذراند. فعالان بازار خودرو معتقدند دولت باید بر وضعیت عرضه خودرو از سوی خودروسازان، چه بخش تولید داخل و چه مونتاژی ها، نظارت دقیق تر و سخت گیرانه تری داشته باشد، چراکه عدم هماهنگی در همین عرضه اندک خودروها و کارشکنی در عدم تحویل خودروهای ثبت نامی در سامانه یکپارچه، خود به عنوان عاملی در جهت تضعیف بازار خودرو عمل خواهند کرد و گاه منجر به افزایش نرخ برخی از خودروها و ضرر مصرف کنندگان واقعی می شوند. بازار خودرو به واسطه حساسیتی که برای ذی نفعان دارد، این روزها چشم انتظار است. این بازار بیشتر ماه های امسال را در رکود گذرانده، اما هنوز آرامش نسبی خود را نیافته و عرضه و تقاضا در این بازار به وضعیت عادی و مناسب نرسیده است.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی