الکتروموتور سه فاز یا تک فاز؟ کدام یک بهتر است؟

الکتروموتور یا موتور الکتریکی، ابزار ساده ای است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند و برای تأمین انرژی تجهیزات خانگی یا ماشین آلات صنعتی استفاده می شود. این موتورها براساس طراحی و ساختار داخلی به دو دسته تک فاز و سه فاز تقسیم می شوند. اگرچه مدل های تک فاز و سه فاز شباهت های زیادی دارند، اما تفاوت های آن ها باعث می شود که هر نوع برای انواع خاصی از تجهیزات صنعتی یا خانگی مناسب باشند. در این مقاله با ما همراه باشید تا بدانید کدام نوع برای شما مناسب تر است. همچنین با الکتروموتور چینی و الکتروموتور ایرانی آشنا شوید.

الکتروموتور تک فاز

موتورهای الکتریکی تک فاز از یک منبع تغذیه تک فاز برای تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریکی استفاده می کنند. ساختار داخلی این موتورها از یک سیم پیچ یا آهن ربا تشکیل شده که به عنوان استاتور شناخته می شود. قسمت متحرکی به نام روتور در داخل استاتور می چرخد و با ایجاد یک میدان مغناطیسی، نیروی الکتریکی موردنیاز را تأمین می کند. موتورهای الکتریکی به شش دسته زیر تقسیم می شوند:

موتورهای خازن دو سوپاپ

این نوع موتورها از خازن های دوگانه برای ایجاد حرکت دورانی استفاده می کنند و معمولاً در موارد خاصی مانند پمپ ها و فن ها به کار می روند.

موتورهای استارت خازن

این موتورها دارای خازن استارت هستند که به آن ها کمک می کند از حالت آرامش به حالت عمل بروند. معمولاً در دستگاه های خانگی مانند ماشین لباسشویی یا ابزارهای کوچک مورد استفاده قرار می گیرند.

موتورهای فاز اسپلیت

این نوع موتورها دو بخش فاز دارند که یکی برای راه اندازی و دیگری برای حالت عادی عملکرد موتور، استفاده می شوند. این موتورها به طور گسترده در انواع خانگی و صنعتی به کار می روند.

موتورهای خازن با تقسیم دائمی

این موتورها از خازن هایی با ظرفیت های مختلف برای کنترل سرعت و جهت چرخش استفاده می کنند. معمولاً در سیستم هایی که نیاز به کنترل دقیق سرعت دارند، مورد استفاده قرار می گیرند.

موتورهای قطب سایه دار

این موتورها دارای قطب هایی هستند که به صورت سایه دار طراحی شده اند، این امر باعث بهبود عملکرد در بارهای سنگین و کاربردهای صنعتی می شود.

موتورهای روتور زخمی

این نوع موتورها روتورهایی دارند که به صورت زخمی یا خمیده طراحی شده اند، این ویژگی باعث افزایش بازده و عمر مفید موتور می شود. معمولاً در کاربردهایی که نیاز به مقاومت و استحکام بالاست، مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به تنوع الکتروموتور تک فاز، انتخاب بهترین آن نیاز به تجارب کارشناسان و متخصصان دارد. موتورهای تک فاز به خوبی در تأمین انرژی واحدهای مسکونی و غیرصنعتی، مانند خانه ها، ادارات و کسب وکارهای کوچک عمل می کنند. این موتورها در سیستم های تهویه مطبوع، سیستم های باز و بسته شدن درب، پمپ ها، کمپرسورها، یخچال ها، پنکه ها و مته های کوچک به کار می روند.

الکتروموتور سه فاز

موتورهای الکتریکی سه فاز از چهار سیم تشکیل شده اند که یکی از آن ها سیم خنثی است و سه سیم دیگر هادی هستند. ساختار داخلی این موتورها باعث ایجاد سه سرویس الکتریکی جداگانه برای سیستم می شود. الکتروموتورهای سه فاز در کاربردهای تجاری و صنعتی به کار می روند و توانایی تولید جریان الکتریکی بیشتری نسبت به مدل های تک فاز دارند. موتورهای الکتریکی سه فاز شامل 3 دسته بندی زیر می شوند:

موتورهای القایی حلقه لغزشی یا چرخشی روتور

در این نوع موتورها، روتور به صورت یک حلقه لغزشی یا چرخشی طراحی شده است. جریان الکتریکی در حلقه روتور تولید می شود. میدان مغناطیسی در روتور با میدان مغناطیسی استاتور تعامل دارد و باعث چرخش روتور می شود.

موتورهای قفس ساده یا سنجابی

در این نوع، روتور دارای یک ساختار قفس فلزی ساده است. جریان الکتریکی از طریق قفس می گذرد و با تعامل با میدان مغناطیسی استاتور، الکتروموتور حرکت می کند. به دلیل ساختار ساده و ایجاد کمترین حجم اشباع در روتور، این موتورها از دوام خوبی برخوردارند.

موتورهای قفس سنجابی دوتایی

این موتورها دارای دو لقای سنجابی در روتور هستند. با اعمال جریان الکتریکی به لقای دوم، میدان مغناطیسی در روتور تغییر می کند و حرکت روتور ایجاد می شود. این نوع از موتورهای الکتریکی به دلیل امکان کنترل دقیق تر و بهره وری بالاتر مورد استفاده قرار می گیرند. اختلاف میان این موتورهای سه فاز، در ابعاد، وزن و طول عمر آن هاست. این موتورها با ظرفیت بالا، تأمین انرژی برای سیستم ها را انجام می دهند که تا 150 درصد، از مدل های تک فاز قدرتمندتر هستند. الکتروموتور سه فاز با طول عمر زیاد و سروصدای کم، به عنوان انتخابی ایدئال در صنایع مختلف محسوب می شود. این نوع موتورها به طور گسترده در سیستم های ماشین کاری تحت فشار، ماشین های سنگ زنی، پمپ های صنعتی و کنترل حرکت نوار نقاله مورد استفاده قرار می گیرند.

تفاوت الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز

موتورهای الکتریکی تک فاز و سه فاز، تفاوت هایی با یکدیگر دارند. شما با آگاهی از این تفاوت ها می توانید مناسب ترین موتور را برای خود انتخاب کنید. در ادامه با این تفاوت ها آشنا می شوید:

• تفاوت اصلی میان موتورهای الکتریکی تک فاز و سه فاز در عملکرد آن ها است. موتورهای الکتریکی تک فاز خودراه انداز نیستند؛ درحالی که مدل های سه فاز خودراه انداز هستند.
• این دو نوع موتور الکتریکی، از نظر منابع تغذیه نیز متفاوت هستند. نوع تک فاز از برق تک فاز و نوع سه فاز از برق سه فاز استفاده می کند.
• موتورهای تک فاز با مصرف برق کمتری همراه هستند. در نتیجه راندمان آن ها کمتر از موتورهای سه فاز است. این تفاوت به وجود یک سیم پیچ جریان درون موتورها برمی گردد. موتورهای سه فاز با سه سیم پیچ، راندمان بالاتری دارند و در نتیجه، مصرف انرژی بیشتری نسبت به مدل های تک فاز دارند.
• موتورهای الکتریکی تک فاز با توان و قدرت پایین، دارای حداکثر راندمان 10 اسب بخار هستند؛ البته این توان در شرایط ایدئال مشاهده می شود و در شرایط عادی، حداکثر توان این موتورها حدود 5 تا 5.5 اسب بخار است. موتورهای الکتریکی سه فاز، با توان تا 400 اسب بخار، تخمین زده می شود که 4 تا 8 برابر قدرت موتورهای تک فاز را دارا هستند.
• موتورهای تک فاز برای کاربرد خانگی، تجارت های کوچک و مکان هایی که برق سه فاز ندارند، مناسب هستند؛ درحالی که موتورهای سه فاز بیشتر در صنایع و تجارت های بزرگ به کار می روند.

الکترو موتور ایرانی یا الکترو موتور چینی؟

موتورهای الکتریکی تک فاز و سه فاز، در انواع چینی، ایرانی و اروپایی تولید می شوند. پس از اینکه تصمیم گرفتید کدام یک را بخرید، حتماً به کشور تولیدکننده آن توجه کنید. الکتروموتور چینی به دلیل قیمت مناسبی که داشته، فروش بالایی هم دارد. الکتروموتور ایرانی قیمت بالاتری داشته و به همان میزان از کیفیت بالاتری برخوردار است. گران ترین نوع موتورها، الکتروموتور اروپایی بوده که طول عمر بسیار بالایی دارد.

سخن پایانی

موتورهای الکتریکی تک فاز و سه فاز برای تأمین انرژی در سیستم های الکتریکی مختلف از جمله محیط های اداری، تجاری، مسکونی و صنعتی، استفاده می شوند. این موتورها دارای دوام بالایی بوده و به ندرت نیاز به تعمیر دارند. هزینه خرید و نگهداری آن ها کم بوده و این محصولات را به انتخاب مناسبی برای انواع سیستم ها تبدیل کرده است. فروشگاه محصولات صنعتی از بزرگ ترین تأمین کنندگان محصولات صنعتی به شمار می رود و الکتروموتور شرکت های برجسته داخلی و خارجی را برای توزیع در نظر می گیرد. این شرکت با ارائه خدمات مشاوره، تأمین و پشتیبانی پس از فروش، به جلب رضایت مشتریان متعهد است.