پیش بینی قیمت خودرو برای چهار ماه باقی مانده تا پایان سال

روزنامه هم میهن با اشاره به اینکه بازار خودرو هفته متلاطمی را پشت سر گذاشته با مسیح فرزانه کارشناس صنعت خودرو در باره آینده قیمت ها مصاحبه کرده است.

تحلیل شما از افزایش ناگهانی خودرو در هفته گذشته چیست؟

چند فاکتور وجود دارد که در قیمت گذاری خودرو چه در حوزه تولید داخلی و چه واردات خودرو موثر است که این فاکتورها، «عرضه و تقاضا»، «تورم» و «قیمت ارز» هستند. در مورد خودروهای داخلی باید گزینه های مختلفی را متصور باشیم، در حدود ۹ ماه گذشته عملا شاهد کنترل دستوری توسط وزارت صمت بودیم، هم خبردرمانی و هم کنترل روی قیمت ارز که هر سه این اتفاقات به صورت مصنوعی صورت گرفته است. ما دچار دو گزینه بد و بدتر که در زمان وزارت فاطمی امین شروع شد و مخالفان زیادی داشت، هستیم؛ یکی فروش خودرو در بورس بود و دیگری فروش خودرو در سامانه بود که هر دو اشتباه هستند. آنها بورس را مکانی دیدند برای کالای خرد در مقیاس کلان و سامانه نیز عملا فروش یک کالا به صورت تجمیعی را تبدیل به ایجاد رانت کرد و هر بار که سایت باز و بسته می شود به بازار و قیمت ها نوسان می دهد. آمار یک ماه گذشته نشان می دهد افزایش رشد نقدینگی به نزدیک ۷۱۰۰میلیارد تومان رسیده است، به اضافه افزایش پایه پولی که این روند عملا هم رکود ایجاد می کند و هم تورم زاست، که این تورم مستقیما تاثیر خود را روی کالای سرمایه ای کلان مانند خودرو (که البته سیاستگذاران در ایران آن را سرمایه ای تعریف کرده اند و اتفاقی نبوده است) می گذارد.

نکته دیگر تاثیر اخبار است. اگر بحث خبردرمانی را پیگیری کنیم، می بینیم که کاملا فضای متفاوتی با کف بازار صنعت ترسیم شده است، واقعیت اقتصاد نیز تا یک جایی خود را با خبر هماهنگ می کند و از جایی به بعد خبر با آن هم مسیر می شود.

همچنین باید توجه داشت که زیان انباشته و بدهی سه خودروساز بزرگ دولتی به قطعه سازان و بانک ها نزدیک به ۴۰۰هزار میلیارد تومان است. اگر یک بیستم این ضرر و زیان در ژاپن و مثلا برای شرکت تویوتا اتفاق می افتاد، قطعا این شرکت خودروسازی اعلام ورشکستگی می کرد و منحل می شد. از راه هایی که خودروساز ایرانی می تواند به حیات خود ادامه دهد یکی گرفتن تسهیلات از بانک هاست که می دانیم آنها هم شرایط مناسبی ندارند؛ و دیگری جمع کردن نقدینگی از کف بازار است تا بدهی های خود را پرداخت کنند. اکنون تنها راهی که برای خودروساز مانده این است که به شورای رقابت رجوع کند و با تعریف محصول و آپشن های جدید، قیمت خودرو را افزایش دهد.من در اردیبهشت ماه پیش بینی کرده و گفته بودم که نهایت تحمل بازار مرداد و شهریور است که دیدیم از مرداد کم کم افزایش قیمت ها شروع شد.

واردات خودرو می تواند در روند کاهش قیمت ها تاثیر بگذارد؟

از زمان حضور دولت سیزدهم، وزیر سابق آقای فاطمی امین وعده ووعیدهایی دادند که تا خردادماه امسال ۲۰۰هزار دستگاه خودرو وارد شود. پنج سال است که واردات خودرو در کشور ممنوع بوده و در بهترین حالت در سال ۱۳۹۲ حدود ۱۰۰هزار خودرو وارد کشور شده بود. عملا اگر کسری پنج سال گذشته را در نظر بگیرید چیزی حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰هزار خودروی وارداتی در بازار کم داریم که مسئله مهمی است و باید به آن توجه شود. چندی پیش آقای علی آبادی وزیر صمت در مصاحبه ای گفته بودند تا آخر سال ۶۰هزار خودرو وارد می کنیم و هر ماه ۱۰هزار دستگاه تحویل می دهیم، چند روز پیش نیز آقای ضیغمی مجری طرح واردات خودرو این وزارتخانه مصاحبه کردند و گفتند برای واردات خودرو ۲۰۰هزار یورو بودجه در نظر گرفته ایم که شبیه شوخی بود چون این عدد آنقدر کم است که نمی تواند در بازار تاثیر مثبت بگذارد. تا الان تنها صد دستگاه تویوتای کرولا وارد کشور شده که قطعا نمی تواند جریان ساز باشد و قیمت را کاهش دهد. ما زمانی می توانیم از تاثیر واردات خودرو صحبت کنیم که اولا واردات محدودیت نداشته باشد و دوم اینکه واردات ادامه دار باشد و حداقل به یک برنامه پنج ساله و ۱۰ساله نیاز دارد.

به هرحال باید قبول کنیم که ما در کشور دچار تشنگی و کمبود ارز هستیم و هر چه جلوتر می رویم جبران آن سخت تر می شود. ما اکنون در کشور در حوزه دارو و مواد خوراکی و حتی شیرخشک با مشکل کمبود ارز مواجه هستیم و طبیعتا سیاستگذار ترجیح می دهد ارز را در آنجا تزریق کند تا صنعت خودرو، که منطقی هم هست. پس با شرایط حال حاضر اقتصاد ایران، واردات خودرو به صورت درازمدت نخواهد بود و تاثیری در کاهش قیمت ها نخواهد داشت. در مورد واردات خودروهای دست دوم نیز خوش بین نیستم و اگر آیین نامه ای هم منتشر شود عملا قابلیت اجرایی ندارد.

پیش بینی شما برای چهار ماه باقی مانده تا پایان سال چیست؟

فرضیه من این است که در آذرماه و نهایت تا دی ماه، باز شاهد افزایش قیمت درمورد خودروهای ساخت داخل خواهیم بود که می تواند خودروهای وارداتی را نیز شامل شود. در مورد خودروهای وارداتی با هر بار باز شدن سامانه و تحویل مقدار محدودی خودرو، بازار نوسان را تجربه می کند و این پتانسیل را دارد تا حدود ۱۰ تا ۱۵درصد افت قیمت داشته باشیم، اما این روند فقط و صرفا در کوتاه مدت است اما در بلندمدت، چه در مورد خودروهای داخلی و چه وارداتی شاهد افزایش قیمت خواهیم بود. اگر خاطرتان باشد حدود ۱۰ ماه قبل، خودروسازان دولتی از شورای رقابت خواستند که قیمت ها را ۷۰درصد افزایش دهند اما در اردیبهشت ماه، آقای مخبر معاون اول رئیس جمهور با بیش از ۳۰درصد افزایش موافقت نکردند. اما اتفاق دیگری افتاد و از مردادماه می بینیم که افزایش قیمت به صورت مقطعی و در دوره های کوتاه یک ماهه و ۴۵روزه و به صورت کم کم از سوی شورای رقابت اعمال می شود. ساینای سایپا، یکی از خودروهایی است که از شهریورماه تا کنون چندین بار اصلاح قیمت خورده و افزایش قیمت پیدا کرده است و ۲۰۷ نیز در هفته گذشته افزایش قیمت قابل توجهی را تجربه کرد. نتیجه آنکه قیمت ها تا پایان سال افزایشی خواهد بود. البته این افزایش ها به صورت انفجاری نیست ولی به صورت خزنده و روبه بالا خواهد بود.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی