خودروسازان با احتکار نمی توانند مجوز افزایش قیمت خودرو را بگیرند

دبیر هیأت تجدید نظر شورای رقابت با تاکید بر این که خودروسازان با احتکار نمی توانند مجوز افزایش قیمت بگیرند افزود: در حال حاضر وضعیت بازار خودرو به گونه ای نیست که خارج از سامانه یکپارچه، خودرو به مردم عرضه شود.

به گزارش فرصت امروز به نقل از خبرگردون، آلبرت بغزیان، دبیر هیأت تجدیدنظر شورای رقابت طی گفت و گویی به بحث در مورد احکتار خودرو توسط خودروسازان و درخواست آن ها برای افزایش قیمت ها پرداخته است.

تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که شرکت های خودروسازی به سمت احتکار خودرو رفته اند و می خواهند بعد از آنکه به طور مجدد مجوز افزایش قیمت خودرو را در سال جاری گرفتند، عرضه خودرو را آغاز کنند. در این خصوص چه نظری دارید و آیا خودروسازان می توانند برای خود چنین امری را متصور باشند؟

تحت هیچ شرایطی احتکار خودرو توسط شرکت های خودروسازی، به بهانه افزایش قیمت ها، قابل قبول و پذیرش نیست. شورای رقابت در کمتر از سه ماه پیش قیمت های جدید خودرو های داخلی و مونتاژی را اعلام کرد و تولیدکنندگان موظف هستند از قیمت های ابلاغ شده، تمکین کنند، لذا عدم عرضه خودرو با هدف اصلاح قیمت ها تحت هیچ شرایطی قابل پذیرش نیست و تخلف محرز محسوب می شود. بر این اساس از خودروسازان می خواهیم که مانند هفته های گذشته عرضه خودرو را دنبال کنند تا بازار خودرو از تعادل خارج نشود. در حال حاضر وضعیت بازار خودرو به گونه ای نیست که خارج از سامانه یکپارچه، خودرو به مردم عرضه شود لذا همچنان در قالب سامانه یاد شده باید عرضه خودرو به متقاضیان پیگیری شود. شرکت های خودروسازی موظف هستند بر اساس تاریخی که در سامانه یکپارچه آمده، عرضه خودرو به مردم را دنبال و عملیاتی کنند و منتظر تغییر قیمت ها نباشند. با توجه به شواهد موجود و وضعیت عرضه خودرو، خودروسازان نمی توانند خارج از سامانه یکپارچه نسبت به عرضه خودرو در بازار اقدام کنند. طی چند روز گذشته خبر های ضد و نقیضی منتشر شد مبنی بر اینکه دیگر عرضه خودرو از طریق سامانه یکپارچه خودرو نیست، اما به طور حتم چنین امری تا آرامش کامل بازار خودرو دنبال خواهد شد. هدف اصلی از ایجاد سامانه یاد شده، توزیع عادلانه خودرو به مردم است لذا دلیلی ندارد سامانه یکپارچه حذف شود و خودروسازان به صورت مستقل نسبت به فروش خودرو اقدام کنند، آن هم در شرایطی که موضوع احتکار خودرو توسط خودروسازان شنیده می شود. خودروسازان تأکید دارند که تولید خودرو نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است از این رو باید بدون تأخیر، خودرو های متقاضیان (در موعد تحویل) را تحویل دهند و اگر خللی در این بخش وجود دارد یا تولید مناسب نیست یا اینکه بحث احتکار خودرو مطرح است. به همین دلیل از خودروسازان می خواهیم به وعده های داده شده خود عمل کنند و خودرو های ثبت نامی را به مردم تحویل دهند. تأکید می کنم خودروسازان اخیراً هیچ مجوزی برای افزایش قیمت محصولات خود از شورای رقابت دریافت نکردند و خبر های مطرح شده در مورد افزایش قیمت برای هفته های آتی کذب است.
 
پارکینگ خودروسازان نشان می دهد که خودرو دارند، اما نمی خواهند عرضه کنند. این احتکار چگونه دنبال خواهد شد، آیا شورای رقابت یا سازمان حمایت می توانند در این خصوص ورود کنند و اجازه ندهند که حق مردم پایمال شود؟

قطعاً هم شورای رقابت و هم سازمان حمایت می توانند در این خصوص ورود کرده و اجازه ندهند شرکت های خودروسازی به خواسته خود برسند و خودرو هایی را که در پارکینگ ها آماده است با قیمت های بالاتر به فروش برسانند. اگر خودروسازان نسبت به عرضه محصولات شان به مردم اقدام نکنند، چند روز می توانند خودرو ها را احتکار کرده یا چند وقت می توانند از قانون تمکین نکنند، از این رو شرکت های خودروساز مجبور هستند هم خودرو های موجود در پارکینگ را به دست ثبت نام کنندگان برسانند و هم اینکه دست از احتکار بردارند. فضایی که اکنون توسط خودروسازان شکل گرفته عملاً به معنای عدم تمکین از قیمت های ابلاغی شورای رقابت و تحت فشار قرار دادن شورای رقابت برای بازنگری قیمت هاست.
 
آیا احتکار خودرو توسط خودروسازان، می تواند شورای رقابت را تحت فشار قرار دهد که برای بار دوم برای ایران خودرو و سایپا و برای بار سوم برای مونتاژکاران، قیمت ها افزایش پیدا کند؟

خیر به هیچ عنوان چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. شورای رقابت در فواصل زمانی مشخص قیمت ها را بر اساس مستندات ارائه شده توسط خودروسازان، بررسی می کند. قرار نیست هر زمان که خودروسازان خواستند و تمایل داشتند، قیمت نهایی خودرو ها مورد بازنگری قرار گیرد، بنابراین تصور می کنم اگر بازنگری در قیمت ها بخواهد اتفاق بیفتد در ماه آبان یا بعد از آن خواهد بود. سؤال ما از خودروسازان این است؛ از زمانی که قیمت خودرو در سال جاری اصلاح شد، چه اتفاقاتی رخ داد؟ آیا قیمت ارز افزایش یافته است؟ آیا محصولات پلیمری و پتروشیمی گران تر شده است؟ آیا حقوق و دستمزد کارگران بیشتر شده است؟ هیچ کدام از موضوعات عنوان شده اتفاق نیفتاده است حال چرا خودروسازان به دنبال افزایش قیمت هستند؟ وقتی تغییری در حوزه تولید و مواد اولیه رخ نداده است قاعدتاً خودروسازان، نباید توقع افزایش قیمت داشته باشند یا با عدم عرضه خودرو، بازار را دچار آشفتگی کنند. از آنجا که تغییراتی در فرایند کلی اقتصاد بخصوص نرخ ارز، نرخ تورم و دستمزد رخ نداده و همچنین قیمت مواد اولیه دستخوش تغییر نشده، شورای رقابت با افزایش قیمت ها موافقت نخواهد کرد. مگر آنکه خودروسازان ادله ای داشته باشند که در راستای آن شورای رقابت با اصلاح قیمت ها موافقت کند، اما در شرایط موجود گرانی دوباره خودرو ها دور از تحقق است. خودروسازان تحت هیچ شرایطی نمی توانند قیمت های گذشته خودرو را تغییر دهند و باید بر اساس فرمول شورای رقابت، محصولات را قیمت گذاری و به متقاضیان عرضه کنند.
 
به نظر می رسد خودروسازان در حال فشار وارد کردن به وزارت صمت و حتی شورای رقابت هستند تا فروش خودرو از طریق سامانه یکپارچه خودرو نباشد و خودشان به صورت مستقیم نسبت به عرضه خودرو اقدام کنند. چنین امری قابل قبول است؟

تا زمانی که بازار خودرو به آرامش کامل نرسد، خودرو از طریق سامانه یکپارچه خودرو عرضه خواهد شد و تحت هیچ شرایطی با عرضه خودرو توسط سایت خودروسازان موافقت نمی شود. هدف از ایجاد سامانه یکپارچه خودرو، حذف دلالان و برگشت آرامش به بازار خودرو بود، بنابراین دلیلی ندارد در مقطع فعلی، سامانه بسته شود و مردم برای خرید خودرو، سراغ سایت های فروش خودروسازان بروند. این امر می تواند باعث برگشت سفته بازان به بازار خودرو شود. سامانه یکپارچه خودرو باعث شد تا قیمت خودرو در کارخانه و بازار نزدیک شود و دیگر دلالان در این بازار تعیین کننده قیمت ها نباشند. با توجه به اینکه تا حدودی آرامش به بازار خودرو برگشته است، چرا خودروسازان ترجیح می دهند فروش خودرو از سایت های خودشان باشد؟ وزارت صمت هم قطعاً مخالف چنین رویه ای است و ترجیح می دهد تا آرامش کامل بازار، فروش خودرو از طریق سامانه یکپارچه باشد.
 
به نظر شما سامانه یکپارچه خودرو باعث شده قیمت خودرو در بازار به قیمت کارخانه نزدیک شود؟

قطعاً چنین امری اتفاق افتاده است. اگر خودرو از طریق شرکت های خودروسازی و از طریق سایت های فروش این مجموعه ها عرضه می شد، همچنان شاهد فساد، تخلف و رانت بودیم و همچنان فاصله معنادار قیمتی بین خودرو های کارخانه و بازار وجود داشت و دست خیلی از مردم از خرید خودرو کوتاه بود. عرضه خودرو از طریق بورس کالا هم چالش های خود را داشت و قابل پیش بینی است که این روش هم منجر به کاهش قیمت ها نمی شد، لذا بهترین شیوه برای کاهش قیمت ها، سامانه یکپارچه خودرو بود. در این سامانه عرضه خودرو شفاف است و امکان سودجویی در آن نیست.

آیا شورای رقابت یا سازمان حمایت جلو احتکار خودروسازان را خواهند گرفت؟

احتکار خودرو توسط شرکت های خودروسازی، تخلف محرز است، از این رو هر گونه امتناع از فروش خودرو باید مشمول مجازات شود. وظیفه شورای رقابت است که در این حوزه به سرعت ورود کند و اجازه ندهد احتکار خودرو ادامه پیدا کند. زمانی که واردات خودرو به صورت کامل آزاد نشد و حمایت ها از صنعت خودرو بیشتر شد هدف این بود که تولید خودرو افزایش پیدا کند و بازار خودرو از التهاب و تلاطم فاصله بگیرد لذا وقتی صحبت از احتکار است چرا باید حمایت ها ادامه پیدا کند؟ بنابراین از خودروسازان می خواهیم به تعهدات خود پایبند باشند و خودرو های متقاضیان را تحویل دهند.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی