سکانس پایانی تراکنش های 1401

حجم و ارزش تراکنش ها در روزهای شلوغ و پرهیاهوی پایان سال معمولا افزایش می یابد و ارقام بالایی به ثبت می رسد. البته این اعداد و ارقام بالا نه فقط در روزهای پایانی سال بلکه در ماه آخر سال یعنی اسفندماه نیز به چشم می خورد؛ کما اینکه طبق آخرین آمارهای شاپرک، مردم در اسفندماه گذشته 1168 هزار میلیارد تومان کارت کشیده اند که رشد 26،6 درصدی را به لحاظ ارزش تراکنش ها نسبت به ماه قبل (بهمن ماه 1401) نشان می دهد. از نظر تعداد تراکنش ها نیز مطابق آمارهای شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت یا همان شاپرک، بیش از 4 میلیارد و 239 میلیون تراکنش کارتی در اسفندماه ثبت شده است که از رشد 13،3 درصدی در ماه پایانی سال گذشته حکایت دارد. در مجموع در اسفندماه 1401، بیش از 4 میلیارد و 239 میلیون تراکنش کارتی به ارزش 1168 هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده است که رشد 13،3 درصدی را در تعداد تراکنش ها و رشد 26،6 درصدی را در ارزش تراکنش ها نسبت به ماه قبل یعنی بهمن ماه نشان می دهد. در مقایسه با اسفندماه 1400 نیز این اعداد و ارقام نشان دهنده افزایش 17.6 درصد در تعداد تراکنش ها و 57.1 درصد در ارزش تراکنش ها است.

به موازات افزایش تعداد و ارزش تراکنش ها در اسفندماه پارسال، میانگین مبلغ هر تراکنش نیز به بالاترین میزان در کل سال رسید؛ به طوری که در اسفندماه 1401، مبلغ هر تراکنش شاپرک به طور میانگین به 276 هزار تومان رسید که بالاترین رقم در این سال محسوب می شود. میانگین مبلغ هر تراکنش در فروردین ماه 1401 برابر با 170 هزار تومان بود که در پایان سال گذشته به رقم 276 هزار تومان افزایش یافت؛ یعنی اگر هر فرد ایرانی در ابتدای سال برای یک بار خرید کردن 170 هزار تومان پرداخت کرده، این رقم در انتهای سال به 276 هزار تومان رسیده است که نشانگر رشد شدید قیمت ها و تورم بالا در اقتصاد ایران است. در یک کلام، تورم در سال گذشته، مبلغ تراکنش های بانکی را به طور قابل توجهی افزایش داد.

رکوردزنی تراکنش های بانکی

به موازات پیشرفت فناوری در سال های گذشته، استفاده مردم از ابزارهای پرداخت اینترنتی صدچندان شده است. براساس آمارهای شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت یا همان شاپرک، ایرانیان در آخرین ماه سال 1401، بیش از 1168 هزار میلیارد تومان کارت کشیده اند. در اسفندماه سال گذشته بیش از 4 میلیارد و 239 میلیون تراکنش کارتی به ثبت رسیده است که ارزش این تعداد تراکنش به 1168 هزار میلیارد تومان می رسد؛ حال آنکه در بهمن ماه سال گذشته 3 میلیارد و 741 میلیون تراکنش با ارزش 923 هزار میلیارد تومان در شاپرک به ثبت رسید. از 4 میلیارد و 239 میلیون تراکنش کارتی در اسفندماه، بیش از یک میلیون تراکنش فقط در استان تهران بوده است. بدین ترتیب در ماه پایانی سال گذشته، تعداد تراکنش ها با رشد 13.3 درصدی و ارزش تراکنش ها با رشد 26.6 درصدی نسبت به ماه قبل مواجه شده است. نگاهی به عملکرد اسفندماه 1400 نیز از رشد بالای این شاخص ها حکایت دارد؛ چنانکه در این ماه در مجموع 3 میلیارد و 605 میلیون تراکنش به ارزش 743 هزار میلیارد تومان به ثبت رسید. بنابراین عملکرد اسفندماه 1401 در مقایسه با اسفندماه 1400 از رشد 17.6 درصدی تعداد تراکنش ها و رشد 57.1 درصدی ارزش تراکنش ها حکایت دارد. ارزش اسمی تراکنش های اسفندماه پارسال نسبت به ماه قبل با رشد 26.6 درصدی همراه شده و این در حالی است که ارزش حقیقی تراکنش ها نیز رشد 17.7 درصدی را تجربه کرده است.

از سوی دیگر، متوسط تراکنش هر ابزار پذیرش شاپرکی در اسفندماه پارسال، 396 تراکنش بوده که این تعداد نسبت به مقدار مشابه در ماه گذشته، رشد 11 درصدی (رشد 39.49 واحدی) را نشان می دهد. از میان سه نوع «ابزار پذیرش اینترنتی»، «ابزار پذیرش موبایلی» و «ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی»، بیشترین تغییر با افزایش متوسط تعداد تراکنش مربوط به کارتخوان فروشگاهی است. در اسفندماه متوسط تعداد تراکنش های اینترنتی با رشد 0.59 درصدی از 260 تراکنش در بهمن ماه 1401 به حدود 262 تراکنش رسیده است. متوسط تعداد تراکنش هر ابزار پذیرش موبایلی 803 تراکنش بوده که این مقدار نسبت به ماه گذشته با کاهش 42.45 واحدی همراه شده است. متوسط تعداد تراکنش هر ابزار کارتخوان فروشگاهی نیز با 43.75 واحد افزایش نسبت به بهمن ماه به 401 عدد در اسفندماه رسیده است.

استقبال از ابزارهای اینترنتی

سوئیچ شاپرک، سه نوع «ابزار پذیرش اینترنتی»، «ابزار پذیرش موبایلی» و «ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی» را پشتیبانی می کند. هرچند همواره کارتخوان های فروشگاهی به دلیل سادگی استفاده و تعداد بالای آنها در اغلب فروشگاه های کشور، سهم غالب را در تعداد و ارزش تراکنش های کارتی به خود اختصاص داده است، اما بررسی عملکرد سال های گذشته نشان دهنده استقبال دوچندان از ابزار پذیرش اینترنتی است. بر همین اساس استفاده از ابزار پذیرش اینترنتی نسبت به فروشگاهی و موبایلی با رشد بالاتری همراه شده است. براساس آمارها، رشد ابزارهای اینترنتی با رقم 2.63 درصد در اسفندماه بیشتر از دو ابزار پذیرش دیگر بوده است. این در حالی است که براساس آمارها در سال 1400 نیز رشد ابزار اینترنتی با 17،51 درصد اندکی کمتر از رشد 17،88 درصدی ابزار فروشگاهی بوده است.

در حالی که تعداد ابزارهای اینترنتی پرداخت در بهمن ماه پارسال 771 هزار و 145 مورد بوده، این رقم در اسفندماه به 791 هزار و 433 مورد رسیده است. این افزایش تعداد موجب شده است تا سهم ابزار اینترنتی از کل بازار نیز از 7.34 درصد در بهمن ماه به حدود 7.38 درصد در اسفندماه افزایش پیدا کند. این در شرایطی است که سهم بازار هر دو ابزار فروشگاهی و موبایلی در اسفندماه کاهش داشته است؛ به طوری که در ابزار فروشگاهی با وجود افزایش تعداد، سهم بازار از 91.48 درصد در بهمن ماه به رقم 91.46 درصد در اسفندماه افت کرده است. بر همین اساس می توان گفت که در مجموع تعداد ابزارهای فروشگاهی در اسفندماه نسبت به بهمن ماه 1.98 درصد بوده و این میزان از بیش از 9.6 میلیون مورد در بهمن ماه به 9.8 میلیون مورد در اسفندماه رسیده است. همچنین سهم ابزار موبایلی با 123 هزار و 528 مورد در بهمن ماه سال گذشته بالغ بر 1.18 درصد بوده که این سهم در اسفندماه به 1.15 درصد رسیده است.

هر تراکنش چقدر آب خورد؟

همانطور که گفته شد، مجموع کل تراکنش های شاپرک در سال 1401 با رشد 15 درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده است. در سال گذشته همچنین در مجموع 9.265 هزار میلیارد تومان از طریق شاپرک مبادله شد که این رقم نسبت به سال قبل از آن، 30 درصد افزایش داشته است. نکته مهم دیگر درباره تراکنش های شاپرک، رشد میانگین مبلغ هر تراکنش همگام با افزایش تعداد و مبلغ تراکنش هاست؛ به طوری که در اسفندماه سال گذشته مبلغ هر تراکنش شاپرک به طور میانگین به 276 هزار تومان افزایش یافته که بالاترین میزان در سال 1401 به شمار می رود. این در حالی است که میانگین مبلغ هر تراکنش در فروردین ماه 1401 بالغ بر 170 هزار تومان بوده است. بنابراین اگر هر شخص ایرانی در ابتدای سال گذشته برای یک بار خرید کردن 170 هزار تومان پرداخت کرده است، این میزان در پایان سال به 276 هزار تومان افزایش یافته که رشد شدید قیمت ها و تورم بالا در اقتصاد ایران را نشان می دهد.

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com