شفاف‌ سازی در خصوص تسهیلات و تعهدات کلان بانک پاسارگاد

چندی است که برخی محافل رسانه ای با استفاده از تیترهای کذب در خصوص بانک پاسارگاد و به بهانه انتشار آمار تسهیلات و تعهدات کلان و اشخاص مرتبط بانک های کشور توسط بانک مرکزی ج.ا.ا.، نادانسته و یا مغرضانه، با تحریف داده ها و اطلاعات و ارائه تحلیل های نادرست و مغالطه آمیز، ناباورانه دست آوردهای بانک پاسارگاد در زمینه تأمین مالی فعالیت های مولد اقتصاد و تقویت بنیه های تولیدی کشور و تحقق هدف های توسعه ملی را زیر سوال برده و با تشویش اذهان عمومی نسبت به عملكرد این بانك، سعی در وارونه جلوه دادن برخی حقایق دارند؛ لذا با عنایت به آن که بانک پاسارگاد، اعتماد و رضایت آحاد جامعه نسبت به عملکرد خویش را مهم ترین سرمایه خود می داند، ضروری دانسته پاسخی روشن گر در ارتباط با تسهیلات و تعهدات کلان و فعالیت های توسعه محور و تولیدبنیان خویش، منتشر نماید كه در ادامه به پیشگاه مردم شریف كشور تقدیم می شود:

در ابتدا با توجه به اهمیت موضوع، لازم می داند مفهوم صحیح «تسهیلات و تعهدات كلان» و «تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط» كه برخی تحلیل گران، به اشتباه آن ها را مترادف یكدیگر در نظر می گیرند، ارائه گردد. در این ارتباط، طبق مفاد بخشنامه شماره 92/242553 مورخ 1392/08/16 بانك مركزی ج.ا.ا. با موضوع «آئین نامه تسهیلات و تعهدات كلان»، منظور از تسهیلات و تعهدات كلان، مجموع خالص تسهیلات و تعهدات اعطایی/ایجادشده به/برای هر ذی نفع واحد است که میزان آن، حداقل معادل ١٠درصد سرمایه پایه مؤسسه اعتباری باشد. هم چنین حداکثر مجموع تسهیلات و تعهدات کلان در هر مؤسسه اعتباری، ٨ برابر سرمایه پایه آن مؤسسه اعتباری می باشد. 

از سوی دیگر، مطابق با بخشنامه شماره 94/241742 مورخ 1394/08/25 بانک مرکزی ج.ا.ا. با موضوع «آئین نامه تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط»، اشخاص مرتبط به اشخاصی حقیقی و حقوقی اطلاق می شود که به نحوی از انحاء نظیر داشتن روابط شخصی، مالکیتی، مدیریتی و نظارتی بتوانند به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر تصمیم گیری های موسسه اعتباری، اعمال کنترل نموده و یا نفوذ قابل ملاحظه ای داشته باشند؛ به گونه ای که موسسه اعتباری را تبدیل به منبع تأمین مالی ترجیحی خود نموده و به این ترتیب، منافع موسسه اعتباری، تحت الشعاع منافع اشخاص مذکور قرار گیرد. در این زمینه، مجموع خالص تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط نباید از 40 درصد سرمایه پایه موسسه اعتباری، تجاوز نماید.

به این ترتیب ملاحظه می گردد، ضمن تفاوت های آشکار میان تسهیلات و تعهدات کلان با تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط، حد نصاب تسهیلات یادشده برای هر یك از بانك های كشور، متناسب با سرمایه پایه آن ها تعیین می شود. در واقع هر چه یك بانك، دارای سرمایه پایه بالاتری باشد، از توان و ظرفیت بیشتری برای اعطای تسهیلات و ایجاد تعهدات برخوردار است و این موضوع، به عنوان یک عامل انگیزشی برای بهبود سرمایه بانک ها و ارتقاء کیفیت عملکرد محسوب می گردد.

مضاف بر این، با توجه به مصوبه یک هزار و یکصد و هفتاد و چهارمین جلسه شورای پول و اعتبار مورخ 1392/12/20، با هدف رفع مشکلات و مسائل تأمین مالی طرح ها، تمام طرح های بخش دولتی و غیردولتی متقاضی استفاده از تسهیلات فاینانس خارجی و صندوق توسعه ملی از سقف های مقرر در آئین نامه تسهیلات و تعهدات کلان و تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط، مستثنی می باشد. بنابراین طبق مصوبه مذکور با توجه به اینکه کلیه طرح های کلان میدکو یا از طریق صندوق توسعه تامین مالی ارز مورد نیاز شده یا از طریق فاینانس چین از طرح ها تامین گردیده، از ضوابط مرتبط با تسهیلات کلان و مرتبط مستثنی می باشد. 

مع الوصف در این زمینه، مطابق با آخرین اطلاعات تأیید شده بانک مرکزی ج.ا.ا.، میزان تسهیلات و تعهدات كلان بانك پاسارگاد، مجموعاً معادل 1,015,381,672 میلیارد ریال می باشد كه با توجه به مبلغ 193,810,772 میلیارد ریالی سرمایه پایه بانك، حدود تسهیلات و تعهدات بانک كمتر از حدود تعيين شده توسط بانك مركزی ج.ا.ا. (8 برابر سرمایه پایه) می باشد و بانک پاسارگاد، حدود قانونی يادشده را رعایت نموده است. شایان ذکر است آمار و اطلاعات عملکرد بانک (از  جمله تسهیلات و تعهدات کلان) به صورت ماهیانه در اختیار بانک محترم مرکزی ج.ا.ا. قرار می گیرد و بانک یادشده به عنوان نهاد ناظر شبكه بانكی كشور، بر عملکرد بانک پاسارگاد نظارت دارد. 

خاطرنشان می سازد بانک پاسارگاد به عنوان یک شرکت سهامی عام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار کشور، امکان سرمایه گذاری مطمئن و سودآور آحاد جامعه و افزایش مشارکت اقتصادی هم وطنان را فراهم آورده است و دارای 92,601 سهامدار مستقیم و 579,684 سهامدار غیرمستقیم می باشد؛ هم چنین کلیه فعالیت های خود را در حوزه تأمین مالی اقتصاد، مبتنی بر رویکرد تولید محور، پرهیز از فعالیت های سوداگرانه و در خدمت توسعه ملی انجام می دهد.  در این زمینه، ضمن بهره مندی از توان مندی های سرمایه انسانی متخصص داخلی و ایجاد اشتغال  پایدار برای جوانان این مرزوبوم، جذب نخبگان ایرانی مقیم خارج از كشور، توجه به تولید دانش بنیان و حمایت از تجاری سازی ایده ها و طرح های نوآورانه و شرکت های دانش بنیان و رعایت اصول آمایش سرزمین در بارگذاری فعالیت‏های اقتصادی متناسب با استعدادها و ظرفیت‏های متنوع مناطق مختلف كشور، در مسیر تقویت بنیه تولید ملی و ایجاد ارزش اقتصادی مولد، تعمیق احساس عزت و توان‏مندی در جوانان ایرانی، تقویت غرور ملی و افزایش امید در جامعه، ارتقاء مشارکت پذیری و تعلق خاطر عمومی گام برداشته شده است که یكی از بهترین مصداق های این موضوع، شركت مادرتخصصی توسعه معادن و صنايع معدنی خاورميانه (ميدكو) می باشد. به گواه بسیاری از صاحب نظران، شرکت یادشده به دست آوردها و توفیق هایی نائل آمده است که می توان آن را به عنوان یك نمونه موفق از الگوی مطلوب مشاركت بانك ها در تأمین مالی بنگاه های تولیدی بزرگ مقیاس محسوب نمود كه در قالب ظرفیت های قانون عملیات بانكداری بدون ربا و با استفاده از ابزارهای سرمایه گذاری مستقیم و مشاركت حقوقی، پیاده سازی شده است؛ لذا در ادامه، معرفی اجمالی شرکت میدکو و اهم دست آوردها و توفیق های این شرکت، ارائه می گردد:

• معرفی شرکت مادرتخصصی توسعه معادن و صنايع معدنی خاورميانه (ميدكو)، اهم دستآوردها و توفیق ها

بانک پاسارگاد طی سال های گذشته، با هدف ایجاد رونق اقتصادی و رفع تنگناهای ناشی از رکود فعالیت های تولیدی در مناطق محروم و مستعد کشور و جلوگیری از خام فروشی مواد معدنی، هم راستا با سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی و سیاست های دولت محترم در اجرای سیاست های کلی مذکور، توسعه معادن و صنایع معدنی، تقویت بخش خصوصی با رویکرد مشارکت عمومی و آحاد جامعه، کاهش تصدی گری دولت، توسعه کارآفرینی صنعتی و معدنی و بالفعل ساختن ظرفیت های بالقوه کشور، برنامه همکاری در ساخت و راه اندازی واحدهای تولیدی فرآوری معادن، فولاد و مس را در دستور کار خود قرار داده است.

در راستای جامه عمل پوشاندن به این هدف، شرکت مادر تخصصی (هلدینگ) توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) با تکیه بر دانش و تخصص جمع برگزیده ای از متخصصان و مدیران این عرصه، از ابتدا به صورت سهامی عام و با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار تأسیس شده است و در حال حاضر تعداد 31,468 سهامدار مستقیم و 1.5 میلیون نفر سهامدار غیر مستقیم دارد.

بانک پاسارگاد با حمایت از پروژه های این شرکت، زمینه  اجرا و بهره برداری از 40 پروژه بزرگ صنعتی نظیر 4 مجتمع تولید کنسانتره و 3 مجتمع گُندُله سنگ آهن در زرند و سیرجان، مجتمع احیا و فولادسازی بردسیر، مجتمع فولادسازی زرند، مجتمع احیا و فولادسازی بوتیا در کرمان، مجتمع تولید کاتد مس و لوله های مسی شهر بابک، کارخانه فراوری زغال سنگ طبس، 2 واحد تولید فروسیلیس و یک واحد تولید منیزیم در استان همدان و نیروگاه سیکل ترکیبی 500  مگاواتی بوتیا در کرمان را ایجاد کرده است.

فعالیت های اجرایی شرکت میدکو در حوزه معادن و صنایع معدنی، شامل بیش از 7/5 میلیارد دلار سرمایه گذاری می باشد که اکنون بر روی زمین و مشغول تولید هستند. این فعالیت ها نتایجی از جمله ایجاد ارزش افزوده و افزایش تولید ناخالص داخلی کشور، توسعه راه ها و زیربناهای منطقه ای (آب رسانی، تولید برق، احداث فضای سبز)، اشتغال مستقیم 24 هزار نفر در شرکت های تولیدی، خدماتی و پروژه های مربوطه و ایجاد 480 هزار شغل غیرمستقیم را در پی داشته است.

به این ترتیب، شرکت میدکو موفق به تولید فولاد با ظرفیت اسمی 4/2 میلیون تن، آهن اسفنجی3 میلیون تن، کنسانتره سنگ آهن 8 میلیون تن، گندله سنگ آهن 7/5 میلیون تن، کک 1/2 میلیون تن، کنسانتره زغال سنگ 1/1 میلیون تن، مس کاتد 50 هزار تن، لوله مسی 12 هزار تن، فروسیلیس 24 هزار تن و منیزیم 6 هزار تن، گردیده است.

این شرکت در راستای بهره مندی از ظرفیت های داخل کشور اقدام هایی نظیر استفاده  از توانمندی های بیش از 400 شرکت و 1200 واحد تولیدی کوچک و متوسط داخلی در احداث و راه ا ندازی پروژه ها، استفاده حداکثری از دانش فنی و مهندسی بومی، به کارگیری فارغ التحصیلان نخبه دانشگاه های معتبر داخلی و فراهم آوردن امکان بازگشت نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور را انجام داده  است. هم چنین شرکت میدکو و واحدهای تابعه آن تلاش دارند با استفاده از فناوری روز دنیا، ضمن رعایت اصول توسعه پایدار، به ظرفیت های بالاتر در تولید معدنی و صنایع معدنی کشور دست یابند. در این راستا، از جمله فناوری های جدید استفاده شده در فرایند تولید شرکت میدکو به شرح موارد زیر می باشد:

• تولید صنعتی کاتد مس با استفاده از روش بیولیچینگ کنسانتره: استفاده از روش بیولیچینگ کنسانتره برای اولین بار در دنیا به منظور کاهش هزینه سرمایهگذاری و بهای تمام شده و استفاده از فناوری ریخته گری UPCAST در تولید لوله مسی و با هدف افزایش کیفیت تولید و کاهش مصرف انرژی؛
• فولادسازی به روش کوره بلند: استفاده از فناوری تزریق پودر زغالسنگ (PCI) برای کاهش مصرف کک متالورژی، استفاده از گاز خروجی از کوره بلند برای تولید برق و بازیافت انرژی، استفاده از کوره پاتیلی (LF) و کوره کربن زدایی تحت خلأ (VD) به منظور افزایش کیفیت محصول، استفاده از سامانه شارژ بدون زنگ برای شارژ مواد به کوره بلند به منظور افزایش راندمان کوره بلند و استفاده از ریخته گری پیوسته CCM برای تولید شمش فولاد به منظور افزایش کیفیت و کارایی؛
• فولادسازی به روش قوس الکتریکی: استفاده از فناوری شارژ داغ به منظور کاهش مصرف انرژی، استفاده از کوره پاتیلی (LF) و کوره کربنزدایی تحت خلأ (VD) به منظور افزایش کیفیت محصول، استفاده از ریخته گری پیوسته CCM برای تولید شمش فولاد به منظور افزایش کیفیت و کارایی؛
• احیاء مستقیم: توسعه ظرفیت ماژول میدرکس از 800 هزار تن به 1 میلیون تن با انجام اصلاحات فرایندی، استفاده از روش HYL3 با کمترین مصرف انرژی و استفاده از توربواکسپندر برای کاهش فشار گاز ورودی به واحد احیا؛
• گندله سازی: بهینه سازی مصرف آب و انرژی؛
• کنسانتره سازی: کاهش مصرف آب با آب گیری مجدد از باطله؛
• خنک سازی کک به روش خشک: به جای استفاده از آب، با استفاده از گاز ازت کک خنک شده و با بازیابی انرژی، انرژی برق تولید میشود. به این ترتیب سالانه در مصرف 1.4 میلیون مترمکعب آب صرفه جویی شده و در مقابل، 14 مگاوات برق تولید می شود؛
• ماشین آلات معدنی: استفاده از سامانه موقعیت یاب جهانی (GPS) برای رصد و کنترل ماشین آلات معدنی؛
• پروژه راهکار جامع یکپارچه اطلاعاتی میدکو: توسعه و استقرار راهکار جامع اطلاعاتی میدکو، نظارت تصویری و زیرساخت شبکه و در مسیر گذر به Industry 4؛
• ایجاد، راه اندازی و بهره برداری از کارخانه های تولید فروسیلیس و منیزیم: احداث و بهره برداری از 2 واحد تولید فروسیلیس با ظرفیت اسمی 12 هزار تن و تنها واحد تولید منیزیم در خاورمیانه با ظرفیت اسمی 6 هزار تن در استان همدان؛
• تولید لوله مسی: استفاده از فناوری ریخته گری UPCAST به منظور افزایش کیفیت محصول و کاهش مصرف انرژی.

شایان ذکر است؛ شرکت میدکو با مسئولیت پذیری نسبت به جامعه و محیط پیرامونی فعالیت خود، پیش گیری از آسیب به محیط زیست، حمایت از توسعه پایدار و کمک به ارتقاء سطح سلامت و نشاط در سطح جامعه را سرلوحه فعالیت خود قرار داده است و بر این اساس، سعی در توجه به اصول فوق در پروژه ها، مجتمع های تولیدی و شرکت های تابعه خود دارد. اهم فعالیت های هلدینگ میدکو در راستای مسئولیت پذیری اجتماعی به شرح موارد زیر می باشد:

• توسعه فضای سبز با کاشت 950 هزار اصله درخت؛
• بهره گيری از بالاترین و جدیدترین استانداردهای جهانی در مصرف انرژی و منابع؛
• به حداقل رساندن درصد آلاینده وارده به محیطزیست با استفاده از فناوری های روز؛
• بازیابی آب نظیر پروژه های دیواترینگ مجتمع های کنسانتره و گندله، جمع آوری و تصفیه فاضلاب شهری، تصفیه خانه فاضلاب مجتمع های کک سازی و مس؛
• بازیابی مواد نظیر بازیابی مس از کیک خنثی سازی،  بازیابی آهن از باطله کنسانتره، فرآوری میکروسیلیکا در مجتمع فروسیلیس؛
• بازیابی انرژی نظير خط انتقال کک گداخته از واحدهای کک سازی به واحد CDQ.

به علاوه، میدکو به عنوان یک بنگاه اقتصادی در کنار توجه به کسب درآمد و رعایت حقوق سهامداران، به انجام اقدام های انسان دوستانه متعهد بوده و با این نگاه بر اساس چشم انداز خود، راهبردهای اصلی را تدوین نموده و در کلیه فرآیندهای کسب و کار خود آن ها را مورد توجه قرار داده است. در این زمینه، کمک به توسعه زیرساخت های منطقه ای (منطقه 5 کرمان)، انتخاب میدکو به عنوان معین اقتصاد مقاومتی منطقه زرند از سال 1395 و شهرستان کوهسرخ خراسان رضوی از سال 1399، تجهیز و به سازی 522 مدرسه و حمایت از دانش آموزان کم برخوردار در جوامع میزبان، همکاری در ایمن سازی، به سازی و رفع نقاط حادثه خیز راه ها و کمک به آزادی زندانیان جرایم غیر عمد، از نمونه های عملی اجرای راهبردها و سیاست های یادشده می باشد.

شایان ذکر است، بانک پاسارگاد و شرکت میدکو به عنوان شرکت های بورسی، صورت های مالی خود را مطابق با استانداردهای سازمان بورس و اوراق بهادار، در فواصل زمانی سه ماهه منتشر نموده و در اختیار آحاد جامعه قرار می دهند؛ هم چنین در راستای اجرای بند 6 مکرر ماده 7 دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، گزارش عملکرد ماهانه این دو شركت نیز به صورت منظم در سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار (كدال)، منتشر می گردد. هم چنین، شفاف سازی در خصوص سایر فعالیت های اقتصادی و اجتماعی بانک و گروه پاسارگاد در راستای رشد و توسعه ملی، ادامه خواهد یافت.