مقایسه بازار امسال و سال قبل

بازار این روزها کم‌رمق‌تر از گذشته با ارزش معاملات اندک نگرانی فعالان بازار را رقم زده است. این نوشتار با ارائه آماری توصیفی سعی در مقایسه روند معاملات ابتدای امسال تاکنون با مدت مشابه سال قبل و همچنین با کل سال 93 دارد. (جدول شماره 1) این جدول میانگین روزانه حجم و ارزش معاملات را طی دوره‌های مشخص شده نشان می‌دهد. در رابطه با اطلاعات این جدول نیز باید یادآور شد که معاملات روزهای 17 اردیبهشت‌، 5 خرداد و 23 اسفندماه سال 93 به‌خاطر انجام معاملات عمده و بلوک در نمادهای فارس، پارسان و وغدیر در محاسبات میانگین روزانه در نظر گرفته نشده است.

همان‌طور که مشاهده می‌شود در بازار بورس ارزش متوسط معاملات از ابتدای امسال تاکنون در قیاس با سه ماهه نخست سال گذشته کاهش 12 درصدی داشته است اما مقایسه این متغیر در این دوره با کل سال قبل تغییر چندانی را نشان نمی‌دهد. در عوض حجم معاملات از ابتدای امسال تاکنون در قیاس با متوسط روزانه سال قبل 48 درصد و با متوسط روزانه دوره سه ماهه سال گذشته 57 درصد رشد را نشان می‌دهد.

در فرابورس نیز مقایسه ارزش متوسط روزانه معاملات ابتدای امسال تاکنون با سه ماهه نخست سال 93 از کاهش اندک 10 درصدی و مقایسه آن با کل سال 93 از افزایش 17 درصدی حکایت دارد اما مقایسه متوسط روزانه حجم معاملات در فرابورس نیز مانند بورس از افزایش این متغیر در سال جدید در قیاس با دو دوره سال قبل حکایت می‌کند.

این افزایش در حجم معاملات و کاهش اندک در ارزش معاملات (و در یک مورد افزایش ارزش معاملات) نه تنها نمی‌تواند گویای حال ناخوش بازار در روزهای اخیر باشد، بلکه شاید به نوعی موجب گمراهی مخاطب شود. برای این منظور شاید بهتر باشد این آمار را به گونه دیگری نیز بررسی کنیم. به عبارتی هر یک از بازارها را به مثابه یک شرکت در نظر می‌گیریم و با تقسیم متوسط ارزش معاملات روزانه به متوسط حجم معاملات روزانه، ارزش یک سهم آن را طی دوره‌های مختلف محاسبه می‌کنیم. جدول شماره 2 نتیجه این محاسبات را نشان می‌دهد. (جدول شماره 2 - نمودار شماره 1) به شکل روشن‌تری گویای وضعیت بازار از سال گذشته تاکنون است. روندی نزولی در ارزش یک معامله در بازار که به‌خوبی نمایان‌گر کاهش قیمت‌ها در حداقل یکسال گذشته است.

همچنین مجموع بررسی‌های بالا نشان می‌دهد اگر چه ارزش کل معاملات در بازار کاهش چندانی نسبت به قبل نداشته است اما دستیابی به چنین معاملاتی می‌تواند معمولا با انجام چند معامله حجم زیاد در برخی نمادها محقق می‌شود و به عبارتی می‌تواند سبب شود روزانه شاهد رکود و بی‌رمقی در بخش بزرگی از بازار باشیم.

* تحلیلگر بازار سرمایه