اظهارات کارشناسان درباره روند قیمت دلار

برخی کارشناسان اقتصادی با تحلیل وضعیت بازار ارز در فصل زمستان و سال ۹۵، عنوان می‌کنند که دولتمردان منتظر معجزه‌ای برای ارز تک‌نرخی هستند. به گزارش مهر، دولتمردان این روزها در حال تدوین لایحه بودجه سال ۹۵ هستند، این در حالی است که تعیین قیمت دلار و نفت همیشه در لوایح بودجه یکی از بحث‌برانگیزترین و پرچالش‌ترین تصمیمات اقتصادی کشور است. اهمیت تعیین نرخ مناسب دلار زمانی تشدید می‌شود که دولت اجرای برنامه ارز تک‌نرخی را در دستور کار داشته باشد، قیمت بشکه‌های نفتی به حداقل رسیده و اجرایی شدن برجام هم در دستور کار باشد.

در عین حال محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت چندی پیش درباره تصمیمات دولت برای نرخ دلار در بودجه ۹۵ مطرح کرد که این نرخ به میزان نرخ دلار در بودجه ۹۴ خواهد بود. البته خبرنگار مهر از پیشنهاد بانک مرکزی برای تعیین نرخ دلار بودجه سال آتی از سیف سوال کرد که وی در پاسخ گفت: رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور باید تصمیم نهایی در این زمینه را اعلام کند اما در جلساتی که تاکنون برگزار و در این زمینه بحث شده، هنوز نرخی نهایی نشده است.

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور اعلام کرده که نرخ دلار در بودجه ۹۵ مانند امسال یعنی ۲۸۵۰ تومان است، گفت: هنوز تصمیمی در این زمینه اتخاذ نشده اما حدود همانی است که اعلام شده است. بعید است که نرخ دلار در حد نرخ بودجه امسال و کمتر از دلار مبادله‌ای فعلی باشد.

در همین حال، برخی منابع خبری هم مطرح کرده‌اند که نرخ دلار در بودجه سال آینده ۳۱۰۰ تومان درنظر گرفته شده اما این موضوع از سوی هیچ‌یک از مقامات دولتی و بانکی کشور تایید نشده است. البته تعیین نرخ دلار به عوامل متعددی بستگی دارد و کارشناسان و اقتصاددانان پیشنهاداتی برای تعیین این نرخ در بودجه ۹۵ دارند و نرخ دلار ۲۸۵۰ تومانی را منطقی نمی‌دانند. در عین حال می‌گویند که این قیمت باید براساس واقعیت‌ها تعیین شود.

نرخ دلار دولتی به ۳۳۰۰ تومان هم می‌رسد

مهدی تقوی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره نرخ مناسب دلار در لایحه بودجه سال ۹۵ گفت: با اجرایی شدن برجام، نرخ دلار کاهش خواهد یافت. به نظر می‌رسد ۲۲.۵میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران در کشورهای خارجی به‌زودی آزادسازی شود و این موضوع روی کاهش قیمت دلار تاثیرگذار خواهد بود.

این اقتصاددان، یکی از مسائل مهمی را که دولت درگیر آن است درآمد بسیار پایین نفت دانست و با بیان اینکه این موضوع می‌تواند بر قیمت‌گذاری نفت و در عین حال، دلار در بودجه تاثیرگذار باشد، تصریح کرد: با توجه به قیمت پایین نفت، این امکان وجود دارد که نرخ آن در بودجه بالاتر دیده شود تا منابع حاصل از آن نیز بالاتر به‌فروش برسد و از این طریق کسری بودجه دولت تامین شود.

وی درباره اظهارات اخیر سخنگوی دولت مبنی بر اینکه نرخ دلار در بودجه ۹۵ مانند بودجه ۹۴ لحاظ خواهد شد، عنوان کرد: اگر نرخ دلار در بودجه ۹۵ حدود ۲۸۵۰ تومان در نظر گرفته شود و دولت با کسری بودجه مواجه باشد، این امر قطعا به چاپ پول از سوی بانک مرکزی برای جبران این کسری منجر خواهد شد که تورم را بالا می‌برد. به گفته تقوی، ممکن است که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور که الان نقش دفتر برنامه‌ریزی ریاست جمهوری را بازی می‌کند، با بررسی‌هایی که صورت داده، به این نتیجه رسیده باشد که قیمت دلار باید در بودجه سال آتی به اندازه امسال در نظر گرفته شود!

تقوی ادامه داد: این در حالی است که اگر قیمت دلار بودجه را در سال آینده ۲۸۵۰ تومان در نظر بگیرند، با توجه به اینکه قیمت دلار تا ۳۳۰۰ تومان هم می‌رسد، رقم در نظر گرفته شده از این هم کمتر خواهد بود و بنابراین ریال کمتری از درآمدهای نفتی به‌دست خواهد آمد که خرج می‌شود و منجر به کسری بودجه و چاپ پول پرقدرت بانک مرکزی می‌شود. در عین حال، با گران‌فروشی دلار نفتی، مردم گران‌تر اجناس را خریداری خواهند کرد که این به تورم دامن می‌زند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به ارتباط بین قیمت دلار بودجه و ارز تک‌نرخی اشاره و بیان کرد: پیش از این، ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی مطرح کرده بود که قیمت دلار را به ۲۹۰۰ تومان می‌رسانیم اما چنین نشد. اگر دلار بیشتری به‌دست می‌آورند، می‌توان این موضوع را محقق کرد. تک‌نرخی شدن ارز می‌تواند انجام شود، به شرط آنکه ۲۲.۵ میلیارد دلار منابع بلوکه شده آزاد شود و آن را مورد محاسبه قرار داده باشند و حتما بانک مرکزی این رقم را لحاظ کرده است.

وی ادامه داد: با افزودن این رقم به دارایی‌های ارزی ایران حتما نرخ دلار کاهش می‌یابد و تک‌نرخی می‌شود اما تمامی اینها اطلاعاتی است که بانک مرکزی در اختیار دارد و این سیف و کمیجانی (قائم‌مقام بانک مرکزی) هستند که صحبت از ارز تک‌نرخی می‌کنند و مطمئنا تمامی این موارد را در نظر گرفته‌اند که چنین اظهارنظر می‌کنند. به‌هرحال ما امیدواریم که ارز تک‌نرخی اجرایی شود که با این امر تورم کاهش خواهد یافت.

نرخ دلار در پایان ۹۵ چقدر می‌شود؟

سیدبهاءالدین حســینی هاشــــمی، اقتصاددان و کارشناس مسائل بانکی درباره تعیین نرخ دلار در بودجه سال آتی عنوان کرد: اعتقاد کارشناسی دارم که باید نرخ دلار آزاد باشد و به‌صورت آزاد تعیین شود و دولت فقط آن را مدیریت کند تا بتواند نرخ را یکسان‌سازی کند.
مدیرعامل اسبق بانک‌ صادرات ادامه داد: نرخ دلار در بودجه سال ۹۵ باید حداقل بین ۳۵۰۰ تا ۳۶۰۰ تومان باشد و باید در تعیین آن به نرخ بازار آزاد هم توجه شود. هر سال نرخ ریال در مقابل نرخ دلار حدود ۱۵ درصد تضعیف می‌شود، بنابراین قطعا نرخ دلار در پایان سال ۹۵ حدود ۱۵ درصد افزایش خواهد داشت و به ۴هزار تومان خواهد رسید.

وی بیان کرد: با توجه به کاهش قیمت نفت، مواد معدنی، فلزات سنگین و محدودیت منابع ارزی در پایان سال ۹۵ نرخ دلار به ۴هزار تومان می‌رسد و اگر نرخی آن کمتر باشد، با کسری بودجه و ضرر و زیان مواجه خواهیم شد و نه‌تنها اقتصاد با رونق مواجه نمی‌شود بلکه در صادرات هم به مشکل برخورد می‌کنیم. حسینی هاشمی، نرخ دلار ۲۸۵۰ تومانی برای بودجه ۹۵ را به‌شدت پایین توصیف و عنوان کرد: این موضوع باعث ارزان‌فروشی نفت و دلار می‌شود و قیمت نفت را به ۲۰ دلار می‌رساند. در این صورت واردات افزایش می‌یابد و این بازی ارزی منجر به رونق اقتصادی کشورهای همسایه در مبادلات با ایران خواهد شد. 

وی با اشاره به کسری بودجه دولت، پرداخت ۴۵ هزار میلیارد تومانی ماهانه یارانه‌های نقدی، بدهی ۲۵ هزار میلیارد تومانی دولت به صندوق بازنشستگی کشوری و بدهی ۸۰ هزار میلیارد تومانی دولت به بانک مرکزی را که در مجموع ۱۵۰ هزار میلیارد تومان رقم شامل می‌شود، معادل کل درآمد نفتی و گازی کشور است، این در حالی است که دولت فقط نباید به کارهای جاری بپردازد و کارهای عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و غیره نیز همگی نیازمند بودجه از نوع عمرانی است و با ارزان‌فروشی نفت، دولت دچار کسری بودجه می‌شود.