سالهای زیادی از انقلاب تجارت الکترونیک و اوجگیری کسبوکارهای اینترنتی در دهه 90 نگذشته است که با پدیده تازه تجارت با موبایل یا تجارت موبایلی (mobile-commerce=m-commetrce) در دل آن مواجه شدهایم؛ انقلابی در انقلاب دیگر که تقریبا به نقطه اوج خود رسیده و همچنان رو به رشد است. براساس آمار ارائهشده از سوی سایت emarketer فقط در ایالات متحده، خردهفروشی از طریق موبایل از 63/13میلیارد دلار در سال 2011 به 86/86 میلیارد دلار در سال 2016 افزایش خواهد یافت.
این ابزار نوظهور در عرصه تجارت که با معرفی تلفنهای هوشمند جایگاه خود را در میان اهالی کسبوکار تثبیت کرده اکنون به فروشگاهی که 24 ساعت در شبانه روز و برای 365 روز سال باز و در جیب یا کیف مشتریان قرار دارد، تبدیل شده است.
تجارت موبایلی مبتنی بر چهار شیوه اصلی است: ارسال پیامک متنی، ارسال پیامک چندرسانهای، ارتباط اینترنتی با کاربران از طریق نسخههای ویژه موبایل و ارتباط انحصاری از طریق برنامههای نرمافزاری تخصصی.
تجارت موبایلی تیغ دودم است. استفاده نابجا از آن میتواند نهتنها بیفایده بلکه آسیبرسان نیز باشد. در مورد شیوههای 1 و 3 که در ایران کاربرد بیشتری دارد، دو نکته بسیار مهم وجود دارد که آنها را به اختصار توضیح میدهیم.
الف) پیامک-متن درست در زمان درست: ارسال پیامکهای تبلیغاتی که این روزها در ایران بسیار رایج شده یکی از روشهای مرسوم تجارت با موبایل است. اما تاثیرگذاری این روش به دو عنصر اساسی بستگی دارد، نخست متن تبلیغاتی انتخاب شده و دوم زمان ارسال پیامک به مخاطب. متن انتخاب شده باید بسیار کوتاه، جذاب، کوبنده و دربرگیرنده اصل پیام تبلیغاتی کسبوکار باشد. در دوران پرسرعت کنونی، افراد برای خواندن یک پیامک تبلیغاتی طولانی وقت نمیگذارند. باید کلمهای که در برگیرنده پایه کسبوکار است در پیامک وجود داشته باشد. برای مثال اگر کسبوکار ما طراحی و ساخت آشپزخانه است، باید کلمه آشپزخانه در متن پیامک وجود داشته باشد. اسم شرکت یا برند نیز از عناصر کلیدی بوده که وجود آن در پیامک بدیهی است، همچنین اگر کسب ما ویژگی خاصی دارد، ضروری است آن ویژگی در یک و یا حداکثر دو کلمه در پیامک وجود داشته باشد. این ویژگی ممکن است برای دوره خاصی باشد (برایشان تخفیف موردی یا زمانی یا ویژگی اساسی شرکت باشد برای مثال ارسال رایگان. اطلاعات تماس، یکی از چهار مورد شماره تلفن، آدرس، وبسایت و ایمیل نیز باید بسیار واضح و روشن در پیامک درج شود. نکته بعدی، زمان ارسال پیامک است. در واقع زمانی که افراد پیامک را دریافت میکنند اهمیت ویژهای دارد. گاهی نوع تبلیغات ما بهگونهای بوده که بهتر است افراد صبح قبل از خارج شدن از منزل آن را دریافت کنند، زیرا همان صبح باید درباره پیام ما تصمیم بگیرند. برای مثال روزنامه جدیدی منتشر شده و صاحب کار قصد دارد مردم را ترغیب کند روزنامه را خریداری کنند.
گاهی اوقات دریافت پیام بعد از ناهار و نزدیک عصر تاثیرگذاری بیشتری دارد و گاهی شبهنگام، بنابراین بسته به شرایط و نوع کسبوکار ضروری است تمام جوانب سنجیده و بهترین زمان برای ارسال پیامک انتخاب شود.
ب) نسخه موبایلی سایت-طراحی سایت خود را ساده کنید: بسیاری از افراد تصور میکنند همان نکاتی که در طراحی سنتی یک سایت مورد توجه قرار میگیرد، باید در طراحی نسخه موبایل نیز رعایت شود. درصورتیکه به دلایل بسیاری از جمله سرعت پایینتر اینترنت در بسیاری از موارد، کوچکتر بودن صفحه نمایش، استفاده در مواقع ضروری و اجباری، استفاده در مکانهای متفاوت و غیره طراحی نسخه موبایل را تحت تاثیر قرار میدهد. در نسخه موبایل ضروری است از کیفیت پاینتر عکسها، فایلهای فلش و غیره استفاده کنید تا سرعت بارگذاری سایت به مراتب بیشتر شود. در بسیاری از مواقع فلش و جاوا اسکریپت در موبایلها وجود ندارند و سایت شما بدون استفاده از این تکنولوژیها باید بهخوبی کار کند. ضروری است از بخشی از امکانات درجه دوم سایت خود صرفنظر کنید تا بخش اصلی بهخوبی روی موبایل کاربرد داشته باشد. توجه داشته باشید سادگی حرف اول و آخر را روی نسخه موبایل میزند، بنابراین وسوسه نشوید و از ارائه کامل سایت خود روی نسخه موبایل بهطور کلی اجتناب کنید.