ماست بهعنوان یکی از لذیذترین خوراکیها، مصرف بالایی در سراسر جهان دارد بهطوریکه مصرف ماست در نقاط مختلف جهان با سرعت زیادی در حال افزایش است. در حال حاضر کشورهای فرانسه، ایرلند، کانادا، انگلیس و استرالیا به ترتیب بیشترین سرانه مصرف ماست را در جهان به خود اختصاص دادهاند.
جمعیت ۳۶میلیون نفری کانادا روزانه بالغبر ۸۰۰هزار کیلوگرم ماست مصرف میکنند. در طول ۴۰ سال اخیر در کانادا مصرف سرانه ماست از ۴۸۶ گرم به بیش از ۸ کیلوگرم به ازای هر فرد رسیده است.
اما طبق آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، سرانه مصرف لبنیات و فرآوردههای لبنی بهویژه ماست در ایران در حال کاهش است. از طرفی طبق گزارش یورومانیتور در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، برند کاله با ۳۰درصد و پگاه با ۲۲درصد در بالای جدول سهم بازار قرار داشتند، بنابراین برآن شدیم تا آخرین تغییرات بازار را از طریق اپلیکیشن نظربازار تحت بررسی قرار دهیم.
سهم بازار برندهای ماست در بهار ۱۳۹۵ (این نظرسنجی به شکل داوطلبانه از ۳۲۰۰ مخاطب نظربازار در سراسر ایران تهیه شده است) طبق نظرسنجی انجام شده توسط نظربازار و تحلیل بازار توسط مجله بازاریابی آیمارکتور به شرح زیر است:
نخستین قسمت از این نظرسنجی مربوط به سهم ذهنی برند ماست است، بر این روال که نخستین برندی که در زمان شنیدن نام ماست به ذهن مشتری خطور میکند، چیست؟
طبق نمودار فوق TopOfMind مشتری در برند ماست با ۴۰درصد مربوط به برند کاله است و پگاه با ۱۳درصد در رتبه دوم قرار دارد.
اما یک نکته بسیار جالب در این نظرسنجی به دست آمد و آن هم حضور برند میهن با سهم ۱۰درصدی در بین سهم ذهنی مخاطبان نظرسنجی بود و با توجه به اینکه محصول ماست جزو سبد کالایی برند میهن نیست، این موضوع و نتیجه کاملا تاملبرانگیز است و نشان از آن دارد که میهن موفقیت خوبی برای برند خود در بین محصولات لبنی دارد. با توجه به اینکه میهن عمده تمرکز خود را برای بستنی و شیر دارد، میتواند نقطه قوتی این برند باشد تا به توسعه سبد محصولات خود در مورد ماست نیز توجه کند.
از طرفی شاهد ذکر نام تجاری سون از طرف مخاطبان بودیم که نزدیک به ۲۱درصد از اعلامکنندگان برند کاله به آن اشاره کردهاند. این موضوع نشان میدهد که کاله در دو موضوع زیر موفق عمل کرده است:
• شناخت کاله از تغییر ذائقه مخاطب و تولید محصول جدید
• خلق یک نام تجاری مستقل و موفق در بازار ماست
اما از سهم ذهنی برند ماست که بگذریم، سهم بازار برند ماست در تجارت محصولات لبنی را بررسی میکنیم:
طبق نمودار سهم بازار برند ماست در بهار ۱۳۹۵، جایگاه برندهای ماست در بالای جدول سهم ذهنی و سهم بازار تقریبا یکسان است ولی همانند گزارش سالهای گذشته یورومانیتور همچنان کاله با ۳۴درصد رهبر بازار ماست است و پگاه با ۲۲درصد دومین رتبه را در فروش ماست از آن خود کرده است.
با توجه به اینکه تبلیغات زیادی در حوزه محصولات لبنی انجام نمیشود میتوان گفت که توزیع محصولات و تنوع محصولات در این امر بسیار تاثیرگذار است.
در این دو استراتژی کاله از توزیع خوب در نیمه شمالی کشور و تنوع خوب بهره میبرد و شرکتهای پگاه (تهران، گلپایگان، فارس و...) با توزیع مناسب در کشور به حفظ سهم بازار خود پرداختهاند.
از طرفی سهم ۱۹درصدی در نمودار سهم بازار برای دیگر برندها، نشان از برندهای بومی در شهرستانهای کشور دارد که تقریبا یکپنجم بازار ماست در ایران را به خود اختصاص داده است.
اگر بخواهیم وفاداری به برند ماست را در این حوزه بررسی کنیم، تنها ۳۶درصد از مشتریان حاضر هستند به فروشگاه دیگری بروند و از طرفی ۵۸درصد از مشتریان انتخاب دیگری را در خرید ماست ترجیح میدهند.
در این گزارش برند دوم برای خرید ماست نیز بررسی شده است که فرق زیادی با سهم بازار ماست در نمودار دوم ندارد.
مشاور بازاریابی و نویسنده مجله بازاریابی آیمارکتور