دلار 2867 تا 5355 تومان

بـراسـاس جـدیـدتـرین گزارش ادواری «چشم‌انداز کوتاه‌مدت اقتصاد کلان ایران» که از سوی پژوهشکده پولی و بانکی منتشر شده است، قیمت دلار آزاد در سال آینده بین 2867 تا 5355 تومان پیش‌بینی شد. هر چند پژوهشکده تاکید کرده که این گزارش منعکس‌کننده دیدگاه نویسندگان آن است، نه این پژوهشکده، اما دسترسی پژوهشگران به اطلاعات و آمار سازمان‌ مادر یعنی بانک مرکزی آن را به گزارش جدی و اثر‌بخش تبدیل می‌کند. 

این گزارش، شاخص‌های رشد مخارج دولت، رشد نقدینگی، حجم واردات، تولید نفت، قیمت نفت و قیمت بنزین را در سه وضعیت مختلف رژیم جاری تحریم، رژیم لغو تحریم و رژیم سخت تحریم پیش‌بینی کرده است. بر این اساس رشد نقدینگی بین 19 تا 28 درصد برای سال آینده تخمین زده می‌شود که در صورت تداوم روند موجود، 25 درصد خواهد بود. 

براساس این گزارش، نرخ دلار در وضعیت فعلی 3486 تا 3841 تومان، در صورت شکسته شدن تحریم‌ها 2867 تا 3153 تومان و در صورتی که تحریم‌ها شدت یابند 4520 تا 5355 تومان خواهد شد. همچنین تولید نفت خام کشور در حالت فعلی از 3655 در اسفند امسال به 3838 میلیون بشکه روزانه در آخر سال آینده افزایش خواهد یافت. اگر تحریم‌ها شکسته شود، از 3995 در اسفندماه امسال به 4202 میلیون بشکه روزانه خواهد رسید. اما اگر تحریم‌ها شدت یابند، روند تحولات این رقم از 3317 در اسفند امسال آغاز و به سه میلیون بشکه در اسفند 94 حرکت می‌کند.

این گزارش نرخ جهانی نفت‌خام را در فاصله اسفند 93 تا اسفند 94 بین 96 تا 101 دلار تخمین زده است. البته این ارقام، با تحولات اخیر بازار جهانی نفت‌خام همخوانی ندارد. بدین ترتیب واردات کشور بین ارقام 49 تا 68 و 73 میلیارد دلار در وضعیت‌های یاد شده در نوسان خواهد بود.  همچنین رشد مخارج دولت 15 تا 25 درصد خواهد بود.  این گزارش نشان می‌دهد، در صورت شکسته‌شدن تحریم‌ها، تورم پایین‌تر و نرخ رشد بالاتر به دست می‌آید. در حالی که اگر تحریم‌ها شدت یابند، تورم افزایش و نرخ رشد کاهش می‌یابد. البته این گزارش وضعیت شدت گرفتن تحریم‌ها را که وضعیت قرمز است، دارای کمترین احتمال ممکن می‌داند. اما وضعیت سبز که شکسته شدن تحریم‌هاست، هنوز تحقق نیافته و محتمل‌ترین وضعیت ادامه روند مذاکرات در سال آینده است. 

هر چند در ترسیم چشم‌انداز کوتاه مدت اقتصاد ایران، موضوع تحریم‌ها و سناریو‌های سه‌گانه مبنای اکثر پیش‌بینی‌هاست، ولی برای قیمت بنزین به عنوان شاخص قیمت انرژی، تنها یک وضعیت افزایش قیمت از 700 تومان به هزار تومان در اردیبهشت 1394 در نظر گرفته شده است. وضعیت جاری اقتصاد کلان کشور در آیینه متغیرهای اصلی اقتصاد کلان، یعنی نرخ تورم و نرخ رشد اقتصادی منعکس می‌شود.

براساس آخرین گزارش نرخ رسمی بانک مرکزی، روند نزولی نرخ تورم از 40 درصد در تابستان سال 92 تاکنون ادامه یافته و نرخ تورم میانگین مهرماه 1393 به 19/3 درصد و نرخ نقطه‌به‌نقطه آن 14/6 درصد است. بدین ترتیب و با توجه به تجربه تاریخی اقتصاد ایران، نرخ تورم در حال حاضر در محدوده معمول خود به لحاظ تاریخی قرار دارد. اما در صورت شدت گرفتن تحریم‌ها، این امکان وجود دارد که این نرخ دوباره از مرز 30 درصد بالاتر رود.