خطر ایجاد حباب در بورس

یکی از مولفه‌های اصلی بورس ایران برخورداری آن از انواع هیجانات مثبت و منفی است. اکنون پس از پایان تعطیلات مرسوم نوروز، به یمن نتیجه‌بخش بودن مذاکرات هسته‌ای و دستیابی ایران و شش قدرت جهانی به یک تفاهم مشترک بر سر موضوع هسته‌ای، بازار لبریز از هیجانات مثبت شد. بازار اوراق بهادار نیز همزمان با پایان تعطیلات رسمی نوروز فعالیت خود را از پنجم فروردین‌ماه امسال آغاز کرد اما بنا به رسم متعارف، تعطیلات نوروز به همان روزهای نخست محدود نمی‌شود و معمولا تا 13 فروردین‌ماه ادامه پیدا می‌کند.

همین امر سبب می‌شود که بازار در برهه نخست شروع به کار خود در فروردین ماه حجم چندان زیادی نداشته باشد، مضاف بر این امسال با عنایت به همزمانی مذاکرات هسته‌ای در تعطیلات نوروز بازار روزهای نخست سال را با حجم چندان زیادی پشت سر نگذاشت. اما در پایان تعطیلات خبر دستیابی ایران و شش قدرت جهانی به تفاهم هسته‌ای نوید بازاری پررونق را برای فعالان بازار رقم زد.

ازاین‌رو و با شروع بازار در روز گذشته سفارش‌های پرحجم خرید برای بسیاری از سهام بازار به‌خصوص سهام گروه بانکی و خودرو روانه بازار و رکوردهای عجیب و تاریخی برای بازار ثبت شد. یکی از این رکورد‌ها مربوط به حجم متقاضیان خرید بانک صادرات بود. حجم تقاضا در این سهم تا پیش از شروع معاملات به مرز 1.4 میلیارد سهم رسید و تا پایان بازار و پس از عرضه حدود 95 میلیون از این سهم عطش طرف خرید به مرز یک میلیارد سهم رسید. فشار تقاضا در بازار روز گذشته و به‌خصوص در دو نماد بانک صادرات و بانک ملت تا حدی بود که منجر به بروز اختلال در سیستم معاملات شد و بازگشایی نماد این دو بانک با 15 دقیقه تاخیر همراه شد.

این فشار خرید در بازار سبب شد شاخص بورس 2099 واحد مثبت شود و این امر نیز از دیگر رکورد‌زنی‌های بازار به شمار می‌آید. بیشترین افزایش مقدار شاخص مقدار 1708 واحد در 23 دی‌ماه 1392 رقم خورده بود یعنی درست در برهه‌ای که بازار وارد مرحله رکود بیش از یک‌ساله خود شد. اما با همه این رکوردزنی‌ها رکود معاملات همچنان در بازار دیروز حاکم بود. ارزش معاملات بورس در روز گذشته 186میلیارد تومان و ارزش معاملات فرابورس در حدود 97میلیارد تومان بود. یعنی در مجموع ارزش معاملات بازار در روز گذشته 283 میلیارد تومان بود. این رقم بیش از متوسط ارزش معاملات روزانه بازار در سال گذشته است.

اما عدم تمایل به عرضه با هدف کسب بازدهی بیشتر (یا ضرر کمتر) از طرف دارندگان سهامی که امروز این همه مشتاق دارد امری طبیعی است اما در صورت ادامه یافتن این موضوع و عدم عرضه مناسب از طرف سهامداران عمده شرکت‌ها این اشتیاق خرید تنها باعث رشد قیمتی سهام و زمینه‌ساز بروز و پیدایش حباب قیمتی در بازار خواهد شد. عدم عرضه مناسب سهامی که استقبال بسیار زیادی از آن می‌شود سبب ایجاد التهاب در طرف خریدار خواهد شد و چه‌بسا این اشتیاق با کنترل برخی سوداگران روانه سهم‌های کوچک‌تر بازار شده و منجر به بروز و پیدایش حباب قیمتی در برخی سهام بازار شود. بنابراین صرفا با وجود صف خرید در بازار نمی‌توان از بازگشت رونق به بازار خبر داد و مهم‌تر از سبزپوشی بازار حجم و ارزش معاملات بازار است که باید افزایش یابد.

کنترل جو روانی به وجود آمده در بازار مهم‌ترین موضوعی است که باید در شرایط فعلی و برای جلوگیری از بروز رخداد ناخوشایند از جانب سهامداران عمده رعایت شود. چه‌بسا غفلت در عرضه‌های به‌موقع، سبب رشد قیمتی سهام خواهد شد و عرضه سهام در قیمت‌های بالا و عدم حمایت بعدی از آن زمینه‌ساز سلب اعتماد از فعالانی شود که بار دیگر وسوسه سبزپوشی بازار شده باشند.

* تحلیلگر بازار سرمایه