نگاهی به بسته‌ بندی جدید چای قند پهلو / تلاقی سنت و مدرنیته

چای ایرانی محصولی است که بسته‌بندی ایرانی می‌طلبد؛ بسته‌بندی‌ای که در عین جذابیت و برانگیختن حس چشایی بتواند در دستیابی به طراحی خلاقانه‌ به هدف خود برسد. بسته‌بندی جدید چای قندپهلو در پی برآوردن این نیاز برآمده و سعی داشته با نقوش اسلیمی و رنگ‌های سورمه‌ای و فیروزه‌ای در کنار رنگ طلایی و جعبه‌های ساده مکعبی، حس ایرانی بودن محصول را القا کرده و عطر و طعم ایرانی را به مخاطب یادآور شود.

شاید بتوان گفت این طرح از این نظر که شیوه‌های عملی پیشین از نظر طراحی را کنار گذاشته و طرحی نو در بسته‌بندی چای درانداخته، می‌تواند طرحی خلاق محسوب شود. برای اثبات این ادعا و آگاهی از اینکه بسته‌بندی چای قندپهلو تا چه حد در رسیدن به این هدف و برآورده کردن انتظارات شرکت سفارش‌دهنده موفق بوده و همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نقاط قوت و ضعف آن، ابتدا پای صحبت‌های آزاده قلی‌زاده، طراح و کارشناس ارشد گرافیک نشستیم و سپس همراه با مسعود رستمی، طراح این بسته‌بندی زوایای مختلف این طراحی را مورد بررسی قرار دادیم.

تازگی و نو بودن

آزاده قلی‌زاده، طراح و کارشناس ارشد گرافیک ارزیابی خود از خلاقانه بودن طرح بسته‌بندی را چنین عنوان می‌کند که خلاقیت به‌گونه‌های مختلف و متعددی تعریف شده است، اما در مجموع دو مفهوم تازگی و نو بودن از ویژگی‌های ثابت یک اثر خلاقانه است.

بسته‌بندی حاضر از این منظر که شیوه‌‌های عملی وفکری پیشین را در مورد بسته‌بندی چای یعنی استفاده از جعبه‌های ساده مکعب مستطیل کنار گذاشته و ساختار جدیدی را به بازار چای ایران معرفی کرده، حائز اهمیت است. اما به لحاظ طراحی با تازگی و نو بودن مقداری فاصله دارد، چراکه طرحی نزدیک به آن در بازارهای جهانی وجود دارد.

رعایت اصول فنی طرحی نو و بدیع

او در مورد نقاط قوت و ضعف این بسته‌بندی به «فرصت امروز» می‌گوید: از نقاط قوت این بسته‌بندی می‌توان به متمایز بودن آن اشاره کرد. تجربه نشان داده که متفاوت بودن می‌تواند روش مناسبی در ایجاد شناخت، خرید و نیز تمایز برند از سایر رقبایش باشد، بنابراین تمایز شکل فیزیکی یک استراتژی برند بسیار اثربخش خواهد بود.

این کارشناس ارشد گرافیک در خصوص انتظارات شرکت سفارش‌دهنده در مورد طرح بسته‌بندی ادامه می‌دهد: عموما تولیدکنندگان از طراحان توقع دارند مواردی از قبیل سهولت و دسترسی برای استفاده از محصول، معرفی محصول به بهترین وجه، استفاده از طرح و رنگ متناسب با کالا و اقتصادی بودن طرح را مدنظر قرار دهند. همچنین ضمن رعایت اصول فنی، طرحی نو و بدیع را خلق کنند.

انتقال پیام ایرانی بودن به مخاطب

قلی‌زاده مزیت این بسته‌بندی از منظر گرافیک و رنگ و المان‌های به‌کار رفته شده در آن را در شکل منظم بسته‌بندی و همچنین به‌کارگیری رنگ طلایی در کنار سورمه‌ای، فیروزه‌ای، قهوه‌ای و... می‌داند که حسی از یک کالای سنتی و در عین حال لوکس و مدرن را ارائه می‌دهد. همچنین نقوش اسلیمی انتخاب مناسبی برای انتقال پیام ایرانی بودن محصول به مخاطب است.

همچنین در خصوص استقبال مخاطبان و تاثیر بر فروش باید بیان کرد که فرم بسته‌بندی در فروش کالا بسیار موثر است از این رو بسته‌بندی چای قندپهلو با فرمی متفاوت می‌تواند توجه مخاطبان را به خود جلب کند و در افزایش میزان فروش موثر باشد.

تشابه کانسپت ذهنی

او در پاسخ به این سوال که آیا در طراحی این بسته‌بندی از طرح‌های دیگر الهام گرفته شده و آیا نمونه‌های مشابه وجود دارد یا خیر، می‌افزاید: در نگاه اول بسته‌بندی یادآور چای بلو است که توسط یک طراح نیوزیلندی طراحی شده است. به طور کلی به لحاظ ساختار به هم نزدیک هستند و ممکن است منبع الهام طرح پیش رو باشد یا تشابه کانسپت ذهنی طراحان این دو بسته‌بندی باشد.

تفاوت، کیفیت و چیدمان زیبا

در ادامه مسعود رستمی، طراح بسته‌بندی چای قند پهلو در خصوص جزییات این طرح و مراحلی که برای طراحی و اجرای این بسته‌بندی به انجام رسیده به «فرصت امروز» می‌گوید: طراحی بسته‌بندی چای قندپهلو بهمن ماه سال 1393 آغاز شد. به دلیل متفاوت بودن این چای سعی شد تا فرم بسته‌بندی و گرافیک آن نیز متفاوت باشد که حدودا 2 ماه زمان برد تا به نتیجه رسید. چاپ و ساخت این بسته‌بندی چالش‌های زیادی داشت زیرا امکانات موجود در ایران جوابگوی ساخت تیغ این بسته‌بندی نبود.

به پیشنهاد چاپخانه طرح تیغ به آلمان فرستاده و ساخته شد. چاپ نهایی قند پهلو تقریبا پنج ماه طول کشید. همچنین در مورد انتظارات شرکت سفارش‌دهنده در خصوص طرح بسته‌بندی باید اضافه کرد که مدیران شرکت بسیار باهوش، توانمند و خوشفکر هستند و همین باعث شده بود انتظارات منطقی و مشخصی داشته باشند. از جمله انتظارات مدیران می‌توان از تفاوت، نشان دادن کیفیت و قیمت و چیدمان زیبا در قفسه نام برد.

رنگ‌های موجود در معماری ایرانی

او در خصوص خلاقانه بودن این طرح و نقاط ضعف و قوت آن ادامه می‌دهد: رنگ‌های این طرح براساس رنگ‌هایی انتخاب شد که در معماری ایرانی استفاده می‌شود. رنگ‌هایی مانند رنگ مسی که بسیار لوکس و زیباست و رنگ لاجوردی تیره که حس قدرت را القا می‌کند و همچنین رنگ فیروزه‌ای که رنگ آرامش و نیرو بخش است. همچنین از جمله نقاط قوت این طرح می‌توان به رنگ‌ها و تکنیک چاپی و فرم بسته‌بندی چای اشاره کرد و نقطه ضعف آن نیز سخت بودن فرآیند پر کردن چای در بسته‌ها و بسته‌بندی در کارخانه است.

طرحی که مشتری را کنجکاو می‌کند

این طراح در خصوص ارزیابی خود از استقبال مخاطبان و تاثیر بر فروش شرکت می‌افزاید: به نظر بنده مخاطبان به‌شدت از این طرح استقبال کرده و مورد پسند آنها قرار گرفت ولی اینکه چه میزان تاثیر بر فروش این محصول داشت به عوامل زیادی بستگی دارد که می‌تواند بر فروش تاثیر بگذارد. اما در حال حاضر نمی‌توان آمار دقیقی ارائه کرد ولی قطعا هر مشتری درفروشگاه یا مغازه این بسته را می‌بیند برمی‌دارد و برانداز می‌کند.

این طرح نمونه مشابه ایرانی و خارجی ندارد

رستمی در انتها در پاسخ به این سوال که آیا در طراحی این بسته‌بندی از طرح‌های دیگر الهام گرفته شده و آیا نمونه‌های مشابه وجود دارد یا خیر، ادامه می‌دهد: در طراحی بسته‌بندی باید رقبای خارجی و ایرانی مورد بررسی قرار گیرند که قطعا این پروژه براساس همین بررسی‌ها و تحقیقاتِ انجام شده طراحی شده است. همچنین شایان ذکر است که نمونه مشابه این بسته‌بندی در بسته‌بندی‌های چای موجود در ایران و جهان وجود ندارد.

ارتباط با نویسنده: hoda.rezaeii@yahoo.com