برگزیت؛ اتفاقی خنثی برای توافق هسته ای

چند هفته پیش در جریان برگزاری یک رفراندوم، مردم بریتانیا به خروج این کشور از اتحادیه اروپا رأی دادند. اگر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا اتفاق بیفتد که ظاهرا اصرار زیادی هم بر آن وجود دارد، از این حیث که انگلستان به دنبال شرکای تجاری جدید می رود، این احتمال وجود دارد که به ایران هم متمایل شود. اما مسئله اصلی اقتصاد کشور ما است که به دلیل بیماری سنگین و لاعلاج چیزی برای عرضه کردن به دنیا ندارد. بنابراین بعید می دانم که این خروج اثر مثبت بر اقتصاد ما داشته باشد و می توان گفت که اثری ندارد.

به عبارت دیگر اگر خیلی مثبت به این موضوع نگاه کنیم، باید این موضوع را بگوییم که ایران در خیل کشورهایی که از این پس در لیست شرکای تجاری بریتانیا قرار می گیرند، قرار بگیرد، اما بعید می دانم که به لحاظ اقتصادی این توان را داشته باشیم به جز در زمینه فروش نفت و گاز که موضوع جداگانه ای دارد.

البته در حال حاضر شرکت های نفتی چند ملیتی هستند، بنابراین فکر نمی کنم و بعید می دانم که تغییر خاصی در معاملات ایران و انگلیس ایجاد شود.

البته به لحاظ سیاسی زمانی که به موضوع نگاه کنیم، آن اتحاد و یکپارچگی سیاسی که وجود داشت، در اروپا از بین رفته است و کمی از این جهت به نفع کشور ما تمام می شود، زیرا اتحادی که بین آنها وجود داشت می توانست برای ما مشکل زا شود اما تاریخ نشان داده که کشورهای اروپایی بعد از جنگ جهانی دوم به سمت یکپارچگی سیاسی در رابطه با مسائل بین المللی و موضوعاتی که منافع آنها را تهدید می کند، رفته اند. باوجود این خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به اتحاد کشورهای عضو این اتحادیه لطمه جدی وارد کرده است.

به طور کلی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا تأثیر خاصی بر توافق هسته ای ندارد، به عبارتی این موضوع تأثیر منفی بر توافق هسته ای و برجام ندارد و نمی توان تأثیر مثبت خاصی را برای آن در نظر گرفت و حتی می توان گفت که رویدادی خنثی است.

البته کشورمان از تبعات خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا متاثر می شود و این اتفاق موجب شد که ارزش پوند استرلینگ کاهش پیدا کند و اگر در منابع ارزی خود چنین ارزی را داشتیم طبعا ما هم ضرر می کردیم.

اما برخی معتقدند که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، فضا را برای میدان داری بیشتر آمریکا در موضوع توافق هسته ای و برجام باز می کند.

در رابطه با این موضوع باید به این مسئله اشاره کرد که تحریم های اثرگذار که اقتصاد ما را تحت تأثیر قرار داد، تحریم های یکجانبه کشور آمریکا بود که اروپایی ها هم به آن ملحق شدند، بنابراین بعید می دانم که میدان داری آمریکا بیشتر شود.

در حال حاضر آمریکا تقریبا تحریم های یکجانبه خود را برداشته است منتها آن گره هایی که اقتصاد ما به صورت ساختاری دارد، مانع برقراری ارتباط با دنیای خارج پس از لغو تحریم ها است. مثلا فرض کنید کارگروه ویژه اقدام مالی مطرح می کند، اینها ربطی به برجام و لغو تحریم ها ندارد و بالاخره اینها می گویند که بانک هایشان با مشکل پولشویی و تأمین مالی تروریسم مواجه هستند و با توجه به وضعیتی که دنیا در آن قرار گرفته است، این موضوعات را بسیار جدی گرفته و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا این مسئله را حل نمی کند. بنابراین خیلی بعید می دانم که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بتواند تأثیر چشمگیری بگذارد.

تمام اینها در حالی است که این نگرانی وجود دارد که به دنبال خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، اقتصاد دنیا متزلزل شود.

در رابطه با این موضوع باید به این نکته اشاره کنم که دنیا یک واکنش آنی و سریع نشان داد که شاهد اثرات آن بودیم و از آنجا که این موضوع تحت تأثیر عوامل روانی بود، این اوج و حداکثر اثری بود که می توانست داشته باشد.

تلقی من این است که از این پس به تدریج اثرات منفی ناشی از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا که در هفته های اول اتفاق افتاد، کاهش پیدا می کند و درست است که رئیس جمهوری آمریکا اشاره داشته است که نباید اجازه داد این اتفاق اقتصاد دنیا را متزلزل کند، اما به نظر می رسد منظور این بوده که چطور می توان عوامل روانی ناشی از آن را کنترل کرد.

به شکل واقعی بریتانیا قصد ندارد روابط خود را با اتحادیه اروپا قطع کند، منتها از این اتحادیه خارج شده، بنا به محاسباتی که داشته و رأیی که مردم این کشور دادند. حال باید منتظر بمانیم و ببینیم که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا  در دراز مدت چه تاثیراتی بر اقتصاد دنیا و همچنین اقتصاد کشورمان خواهد گذاشت.

کارشناس اقتصادی