آیا ارزش دلار در حال کم شدن و از بین رفتن است؟ آیا قیمت طلا پایینتر از ارزش واقعی آن است؟ اگر شما پسانداز کافی داشته باشید و بخواهید برای یک افق 20 یا 40 ساله سرمایهگذاری کنید، کدامیک را انتخاب میکنید؟ برخی از کارشناسان معتقدند که ارزش دلار با واسطه سیاستهای غلط بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا، رو به افول گذاشته است. این کارشناسان معتقدند که دلار در مسیر یک سقوط سهمگین قرار دارد و ممکن است در چند سال آینده این سقوط رقم بخورد و در چنین حالتی مردم جهان که اقتصاد خانوارهایشان براساس دلار است سراسیمه به فلز زرد پناه خواهند برد تا ارزش پولشان را حفظ کنند. اما در مقابل این دسته از منتقدان، برخی کارشناسان معتقدند که نظام ارزی آمریکا از محکمترین پشتوانه یعنی اقتصاد این کشور برخوردار است و افق پیشروی دلار، افق روشنی است و ارزش ذاتی طلا همان است که در بازارهای روز جهانی تعیین میشود، نه بیشتر.
پول بدون پشتوانه و ارزندگی طلا
محمد مهرجو، کارشناس اقتصادی در این باره به «فرصت امروز» میگوید: ترجیح من این است که اگر کسی قصد سرمایهگذاری برای آینده دارد بهجای پول رایج کشور یا دلار طلا بخرد. تغییر پشتوانه پولی آمریکا و اقتصادهای بزرگ از طلا به اقتصاد این کشورها، فرصت و مجالی را فراهم کرد تا این کشورها هرگونه که بخواهند پول چاپ کنند و در بازار پولی جهان تزریق کنند. متاسفانه این مدل به سایر کشورها هم سرایت کرده و دیگر کشوری نیست که پشتوانه پولش طلا باشد.
این کارشناس تاکید کرد: یکی از علتهایی که میبینیم با وجود رشد روزافزون رفاه و پیشرفت تکنولوژیکی که انواع تجهیزات و لوازم مرتبط با برآورده کردن نیازهای انسان را فراهم کرده و روانه بازار کرده است، باز افراد در کشورهای غربی نسبت به دهههای گذشته از قدرت خرید کمتری برخوردارند، همین موضوع است. در گذشته یک فرد در اقتصادهای پیشرفته بهراحتی میتوانست اقتصاد یک خانواده را بدون پشتوانه وامهای خرد بانکها و بدون نیاز به کار کردن همسر و فرزندانش اداره کند اما شرایط فعلی این کشورها اینگونه نیست و افراد برای اداره زندگیشان مجبورند علاوه بر استقراض از بانکها، استفاده از کارتهای اعتباری و عوامل دیگر زندگیشان را بهسختی اداره کنند و بهراحتی قادر به پسانداز پولشان نیستند و این دقیقا به دلیل چاپ بدون پشتوانه دلار و دیگر پولهای رایج این کشورها و تزریق آن به بازار است.
وی افزود: طلا بهطور سنتی پشتوانه پول بوده است. به دلیل محدودیت طلا در زمین و ارزش ذاتی آنکه هیچگاه از بین نمیرود، در قرون پیش تشخیص داده شد که طلا میتواند بهعنوان یکی از مطمئنترین پشتوانههای پولی قرار گیرد و حکومتها به اندازه پشتوانه طلا و فلزات گرانبهایشان میتوانستند سکه ضرب کنند. اما در اقتصادهای پیشرفته ارزش پول به ارزش اقتصاد یک کشور منتقل شد که کاری شبیه به حقهبازی بود زیرا این کار دست دولتها را باز میگذارد تا هرجا که نیاز داشتند دست به چاپ پول بزنند. درواقع این کار جعل اسکناس به شیوه قانونی و دولتی است که دولتهای این کشورها مرتکب میشوند. به اعتقاد این کارشناس، ارزش واقعی طلا، بیش از مقدار فعلی آن در بازارهای جهانی است.
وی میگوید: پس از قطع ارتباط طلا با دلار، طلا به نفع دلار تضعیف شد. گاهی در خبرها میشنویم که بانکهای مرکزی اقتصادهای بزرگ از آمریکا گرفته تا چین و هند دست به فروش ذخایر طلایشان در حجم چند تن در سال میزنند. این اتفاق دقیقا به خاطر تضعیف طلا به نفع پولهای بدون پشتوانه آنهاست. به همین دلیل من اعتقاد دارم این روند در طولانیمدت دوام نخواهد داشت و با نشانههایی که از ضعف اقتصاد آمریکا و کشورهای حوزه یورو وجود دارد، طلا، بخشی از ارزش واقعی خود را بازخواهد یافت.
قیمت طلا تابع شرایط روز بازارهاست
اما باوجود اظهارات این کارشناس، دکتر فرشاد قربانی معتقد است: اینکه ما بگوییم دلار بدون پشتوانه اقتصادی در جهان چاپ میشود ناشی از یک نوع سوءفهم است. نیاز بازار پولی جهان آنقدر گسترده است که نمیتوان صرفا به پشتوانه طلای محدود در کره زمین اقدام به چاپ پول کرد. نیاز پولی کشورها بیش از مقدار فعلی طلاست بنابراین کشورها تصمیم گرفتند اقتصاد کشورهای پیشرفته را که از ارزش ذاتی بیشتری نسبت به طلا برخوردار است پشتوانه چاپ پول قرار دهند.
این کارشناس تاکید کرد: البته ممکن است یک بانک مرکزی تخلف کند و پول بدون پشتوانه هم چاپ کند که منجر به تورم نقدینگی در بازارهای پولی جهان شود اما این به مفهوم آن نیست که بگوییم دلار در حال سقوط است. وی افزود: به اعتقاد من قیمت طلا در یک روند عرضه و تقاضا تعیین میشود و بازارهای جهانی با ارزیابی شرایط اقتصاد کشورها و بازارهای مختلف، روی طلا قیمت میگذارند که ممکن است این روند در سالهای آینده افزایشی باشد همانطور که در یک دهه گذشته طلا یک روند نسبتا باثبات افزایشی را دنبال کرده است امکان دارد که این روند ادامه یابد و سرمایهگذاران باید با مطالعه دقیق همه عوامل اقدام به خرید طلا و سرمایهگذاری در آن کنند.