امنیت اجتماعی برای فعالیت اقتصادی در افغانستان وجود دارد

کابل از امروز میزبان تجار ایرانی است که برای حضور در بازار افغانستان و گسترش تجارت با این کشور در نمایشگاه اختصاصی ایران در کابل جمع شده‌اند. افغانستان همسایه هم‌زبانی که زخمی از حوادث متعددی است و اقتصادش راه زیادی دارد تا جایی برای خود دست و پا کند. اگر چه تجارت با این کشور در حد و اندازه‌های کوچک، از زمان‌های دور پیشه برخی از مرزنشینان شرق کشورمان بوده، اما افغانستان به‌عنوان کشوری که به واسطه تداوم جنگ و بی‌ثباتی، در ایجاد و رشد صنایع در کشورش موفق نبوده، تجار و سرمایه‌گذاران همسایه غربی‌اش هنوز سهم قابل‌توجهی در بازارش ندارند‌ و از طرفی دیگر به‌شدت نیازمند رشد و گسترش تجارت و سرمایه‌گذاری خارجی است.

براساس آخرین آمار ارائه شده توسط ریاست سازمان توسعه تجارت ایران، سهم کشورمان از واردات 10‌میلیارد دلاری به افغانستان کمتر از سه میلیارد دلار عنوان شده و این در حالی است که این کشور به واسطه موقعیت جغرافیایی‌اش و دسترسی آن به شرق در سال‌های اخیر مورد‌ توجه برنامه‌ریزان و کارشناسان تجارت میان هند و ایران بوده و حالا بازرگانان ایرانی می‌خواهند برای پر کردن جای خالی خود در بازار این کشور گام‌هایی بردارند.

دبیر اتاق مشترک ایران- افغانستان با بیان اینکه نمایشگاه‌های ایران در افغانستان در اندازه توانمندی و شایستگی کشورمان نبوده و ایران تنها دو تا سه نمایشگاه قابل ‌توجه را در این کشور برگزار کرده است، چندین پیش‌نیاز را برای برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی ایران در این کشور لازم می‌داند. مظفر علیخانی در توضیح این موارد به «فرصت امروز» می‌گوید: ایران هر‌ساله چندین نمایشگاه در این کشور برگزار می‌کند، اما با توجه به توانمندی‌هایی که کشور ما دارد، می‌تواند این نمایشگاه‌ها را در سطح ملی و در شهرهای مختلف برگزار کند. نکته دیگری که این فعال اقتصادی به آن اشاره دارد، شیوه برگزاری نمایشگاه‌ها است که به طور حرفه‌ای برگزار نمی‌شود و این کار به نوعی نمی‌تواند معرف مختصات و توانایی‌ها‌ی صنعت و تولید ایران باشد. وی حضور مجریان حرفه‌ای را در برگزاری نمایشگاه‌ها ضروری می‌داند.

افغانستان، متفاوت از دیگر بازارهای هدف

مسئله دیگری که دبیر اتاق مشترک ایران و افغانستان بر آن تاکید می‌کند تفاوت ماهوی افغانستان با دیگر بازارهای هدف در تجارت خارجی ایران است. وی توضیح می‌دهد: نا‌امنی‌های اجتماعی، قدرت خرید پایین مردم و نکته‌ای که لازم است به آن اشاره شود اینکه مردم افغانستان روی گنج زندگی می‌کند، اما توان تبدیل آن را به سرمایه ندارند. مدیر امور استان‌ها در اتاق ایران این دلایل را موانعی می‌داند که هزینه‌های حضور بازرگانان ایرانی را در این کشور بالا برده و آنها را برای ورود به این بازار کم‌انگیزه کرده است. دبیر اتاق مشترک ایران و افغانستان معتقد است به همین دلایل متعدد بهتر است دولت ایران پا پیش بگذارد تا پشت تجار به حمایت دولت گرم شود. وی می‌گوید: حضور دولت می‌تواند انگیزه ورود بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ را به این کشور افزایش دهد، هم‌اکنون برندها‌ و تولید‌کنندگان بزرگ در بازار افغانستان حضور جدی ندارند.

به گفته مظفر علیخانی، ایران در زمینه مواد‌غذایی، تکنولوژی، سوخت و انرژی، خدمات فنی- مهندسی، توانایی رقابت با دیگر کشورهای اروپایی را در بازار افغانستان دارد و هم‌اکنون در این کشور نیاز صد‌درصدی به این کالا محسوس است و حمایت دولت و اختصاص یارانه و جوایز و مشوق‌های صادراتی می‌تواند به موفق شدن تجار ایرانی در مقابل رقبای اروپایی کمک کند.

مدیر امور استان‌ها در اتاق ایران می‌افزاید: افغانستان به دلیل فرهنگ و زبان مشترکی که با ایران دارند، بسیار تمایل دارند که در سرمایه‌گذاری مشترک در معادن و خدمات فنی -مهندسی با ایرانی‌ها وارد گفت‌وگو شوند. وی معتقد است، امنیت اجتماعی به اندازه کافی برای فعالیت اقتصادی وجود دارد، اما احساس امنیت روانی مهم است که توجه دولت و پیش‌نیازهای گفته شده می‌تواند در ایجاد آن تاثیر مستقیم بگذارد.

عضو کمیسیون اخلاق کسب‌و‌کار و مسئولیت اجتماعی اتاق ایران نیز با دبیر اتاق مشترک ایران و افغانستان هم عقیده است. وی با بیان اینکه افغانستان به لحاظ مشترکات زبانی، فرهنگی و مذهبی به سرمایه‌گذاری و تجارت ایرانی‌ها تمایل دارند به «فرصت امروز» می‌گوید: افغانستان جای کار زیادی برای بازرگانان ایرانی دارد، اما محدودیت‌ها و موانعی هست که انگیزه تجار ایرانی را برای حضور جدی در افغانستان کم کرده است.

محمد زارعی می‌افزاید: یکی از نمونه‌هایی که در استان سیستان و بلوچستان در مرز میلک برای ما مشکل‌ساز شده، پلی است که در این مرز کامیون‌ها و ماشین‌های سنگین در سفر به افغانستان از روی آن تردد می‌کنند. به گفته عضو اتاق بازرگانی زاهدان این پل عرض کمی دارد و حرکت وسایل نقلیه کند انجام می‌شود و کامیون‌ها برای عبور و مرور ناچارند چند روز در مرز معطل بمانند. زارعی امیدوار است با تحرکاتی که در اتاق بازرگانی این استان انجام شده و رایزنی که در حال انجام است به‌زودی یک پل دیگر در نزدیکی این پل قدیمی ساخته شود تا رفت‌و‌آمد کامیون‌ها تسهیل شود.

ورود به بازار افغانستان، آسان اما برای رقبا

ابن فعال اقتصادی از چین، پاکستان و هند با عنوان بزرگ‌ترین رقبای ایران در افغانستان نام برده و توضیح می‌دهد: این سه کشور مبادلات سنگینی در افغانستان دارند، زیرا آنها برای مراودات تجاری شان با افغانستان مشکل و موانعی ندارند، اما تجار ما به این راحتی نمی‌توانند در بازارهای این کشور حضور پیدا کرده و موقعیت خود را تثبیت کنند. عضو کمیسیون اخلاق کسب‌و‌کار و مسئولیت اجتماعی اتاق ایران با اشاره به موانع تجار ایرانی می‌گوید: بسترهای کار برای ما فراهم نیست. همین پلی که اشاره کردم در واقع یک زیرساخت برای صادرات به افغانستان است که یک مانع به شمار می‌آید یا دیگر اینکه ما در تعیین تعرفه هنوز مشکل داریم.

زارعی نیاز بازار افغانستان را به موادغذایی 100 درصد عنوان کرده و ادامه می‌دهد: بازار افغانستان به مواد شیمایی، پلاستیکی، مواد و مصالح ساختمانی و ‌... بسیار نیازمند است و در‌حال‌حاضر پاکستان باوجود مخاصماتی که با این کشور دارد توانسته است بخش قابل‌توجهی از نیازمندی‌های این کشور را پاسخگو باشد. به گفته عضو اتاق زاهدان، اگر‌چه کامیون‌های ایرانی حامل سیمان هر روزه و به سختی از طریق میلک به سمت افغانستان می‌رود، تجار پاکستانی توانسته‌اند سیمان را با قیمتی پایین‌تر از قیمت ایران به افغانستان صادر کند.

این فعال اقتصادی ادامه می‌دهد: کشور افغانستان به لحاظ داشتن معادن منحصر به فرد و غنی مورد توجه بسیاری از کشورهای خارجی است و اروپایی‌ها در حال سرمایه‌گذاری برای بهره‌برداری از این معادن هستند، اما به نظر می‌رسد، ایران هنوز برنامه‌ای برای سرمایه‌گذاری در افغانستان ندارد.

به گزارش «فرصت امروز»، ایران هر ساله چندین نمایشگاه در سطح استانی و کمتر در سطح ملی در کشور افغانستان برگزار کرده است، اما آمار صادرات و عدم‌حضور سرمایه‌گذاران ایرانی در این کشور نشان می‌دهد، بر خلاف نیاز بالایی که در تمامی زمینه‌ها در این کشور محسوس است و به موازات آن حضوری که دیگر کشورها مانند، چین، هند و پاکستان دارند، بازرگانان و سرمایه‌گذاران ایرانی برای ورود به بازار این کشور هنوز تردید دارند و این در حالی است که افغانستان با جمعیتی افزون بر 30 میلیون نفر، بیش از سه‌دهه جنگ و ویرانی را پشت‌سر گذاشته و برای ساختن اقتصادش ناچار است تمامی احتیاجاتش را از دیگر کشورها وارد کرده و برای اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری از معادن بکر و منحصر به فردش با سرمایه‌گذار خارجی وارد گفت‌وگو شود.

گفته می‌شود، اگر‌چه صنعت قابل توجهی در این کشور شکل نگرفته است، اما معادن زغال‌سنگ، لاجورد، فیروزه و طلا در این کشور در نوع خودش در جهان بی‌نظیر است. به گزارش سازمان توسعه تجارت ایران، نمایشگاه توانمندی‌های ایران در افغانستان تا اول اسفند ادامه خواهد داشت. در این نمایشگاه 90 شركت ایرانی حضور دارند كه بیشترین سهم مربوط به گروه مصالح ساختمانی و مواد‌غذایی است.