افتتاح نیمه کاره

در چند دهه گذشته، بیشترین مراسم افتتاح پروژه‌های عمرانی در شهریور و بهمن‌ماه و به بهانه هفته دولت و دهه فجر برگزار شده‌اند. البته این تقارن زمانی، اگر با دقت عمل در خصوص تکمیل پروژه‌ها همراه باشد، برنامه مناسبی است ولی مسئله اینجاست که بسیاری از دستگاه‌های دولتی، برای راه‌اندازی پروژه‌های‌شان در این ایام، درحقیقت به افتتاح پروژه‌های نیمه‌تمام می‌پردازند. این امر نه تنها بی‌احترامی به این ایام محسوب می‌شود، بلکه بعدها، دردسرهایی را برای بهره‌برداری به همراه دارد. این روش نامناسب باعث شده تا برخی پروژه‌های مشکل‌دار، در ادبیات پیمانکاران و مشاوران، به‌عنوان «پروژه هفته دولتی» مورد نکوهش قرار گیرند.

گاهی این افتتاح زودهنگام، با تدبیر بعدی همراه می‌شود و بهره‌برداری به فرصت مناسب موکول می‌شود؛ آنچنان که دولت نهم روبان راه‌آهن اصفهان-شیراز را و دولت یازدهم راه‌آهن گرگان-اینچه برون را زودتر از تکمیل نهایی پاره کردند ولی در عمل به دلیل عدم بهره‌برداری جدی، خسارت بزرگی به بار نیامد. در برخی پروژه‌های مسکن مهر، افتتاح قبل از تکمیل، باعث شد مردم به سکونت در جوار کارگاه‌های ساختمانی مجبور شوند و دشواری‌هایی را بابت تکمیل نبودن زیرساخت‌ها تحمل کنند. اما در برخی موارد، این کار خسارت جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد. همچنان که شخص رییس‌جمهور سابق بر افتتاح فاز تکمیلی پالایشگاه آبادان تاکید کرد و هشدار نمایندگان مجلس و کارشناسان را نشنیده گرفت که حاصل آن، انفجار، آتش‌سوزی و کشته شدن یک نفر و زخمی شدن بیش از 20 نفر در سوم خرداد 1390 شد. هر چند خود وی به دلیل ترک سریع محل آسیبی ندید.

آمارهای سازمان مدیریت نشان می‌دهد که در سال گذشته 1988 پروژه ملی در مراحل پایانی بودند و باید تکمیل می‌شده‌اند که به دلایل مختلف به‌ویژه کم پولی دولت، این اتفاق نیفتاده است. 612 پروژه به‌صورت رسمی افتتاح شده‌اند. اطلاعات غیررسمی نشان می‌دهد که بیش از 100 پروژه افتتاح شده نیزهر چند پیشرفت فیزیکی بالای 90 درصد داشته‌اند ولی همچنان نیازمند تکمیل بوده‌اند که این مسئله، به بعد از افتتاح رسمی موکول شده‌است.

چه خوب است که دولت یازدهم، این مدار تکراری را بر هم زده و از افتتاح پروژه‌های جدید، زودتر از تقویم آن پرهیز کند و اجازه دهد که افتخار اتمام یک طرح عمرانی، در بهره‌برداری مطلوب آن توسط مردم به دست آید؛ نه برگزاری مراسمی رسمی با حضور انبوهی از مقام‌های کشوری و لشکری و پخش سفارشی تصاویر آن، توسط صدا و سیما.

* دبیر تحریریه روزنامه «فرصت امروز»