در رابطه با مسکن دو نکته بسیار مهم وجود دارد که باید این دو نکته به مسئولان یادآوری شود: اول اینکه متولی مسکن دولت است نه در کشور ما بلکه در تمام دنیا متولی مسکن دولت است و قانون هم این را میگوید که دولت مکلف است که هم در بحث سیاستگذاری و ساماندهی مسکن و هم در کنترل قیمت مسکن در بازار متولی است، نقش مستقیم داشته باشد، این در حالی است که برخی از مسئولان نظری خلاف این موضوع دارند و معتقدند دولت نباید وارد بازار و سیستم عرضه و تقاضا شود.
نکته دوم این است که شروع یا ادامه هر پروژهای باید منوط و مشروط به اتمام پروژه قبلی باشد که این مورد هم در حوزه مسکن صدق میکند. هر چند انتقاداتی به مسکن مهر وارد است اما تا اتمام این پروژه و تعهدات دولت به مردم نباید پروژه جدید با نام و عنوان دیگر کلید بخورد. همانطور که گفته شد، هر چند که برخی از انتقادات وارد شده به مسکن مهر را درست و منطقی میدانیم اما در شرایط حال حاضر مسکن در کشورمان، مسکن مهر یک نقطه قوتی است که میتواند حداقل نیاز اقشار ضعیف و کم درآمد کشورمان را برطرف کند و صرف نظر از دیدگاههای تندی که مطرح میشود، مسکن مهر اتفاقا توانسته سقفی برای افراد تحت پوشش که حداقل توقع و انتظار را دارند، باشد.
معتقدم تا به پایان نرسیدن پروژه مسکن مهر هیچ پروژه دولتی نباید کلید بخورد، حال هر عنوان و مخاطبی که داشته باشد. البته طبق وعده وزیر راه و شهرسازی بهعنوان عالیترین مقام متولی بخش مسکن در کشور؛ بهزودی 80 درصد پروژه مسکن مهر در کشورمان ساماندهی خواهد شد.
در حال حاضر، 50 درصد مسکن مهر نیمه کاره مانده است که وزیر از اتمام ساخت آن در آینده نزدیک خبر داده است که این 50 درصد، یک میلیون و 620 هزار نفر را خانهدار خواهد کرد و ساماندهی 80 درصد پروژه مسکن مهر میتواند تاثیر مستقیم در سیستم عرضه و تقاضای بازار مسکن داشته باشد.به هر حال با شروع هر پروژهای اولویت با مسکن مهر است و تا تحقق تعهدات دولت در پروژه مسکن مهر به اتمام نرسد، شروع پروژه دیگری منطقی نیست. البته دولت جدید سیاستگذاری جدیدی را در بحث مسکن مهر اتخاذ کرده است که علاوه بر حمایتهای وزارت راه و شهرسازی، حمایتهای وزارت نیرو، وزارت نفت، وزارت آموزش و پرورش، معاونت راهبردی ریاست جمهوری و حاکمیت شامل این پروژه شده است.
اما درباره جزییات طرح مسکن اجتماعی باید بگویم که زمزمه این طرح دولتی از همان ابتدای سکانداری آخوندی در وزارت راه و شهرسازی شنیده میشد، اما هنوز تمام جزییات و جوانب آن مشخص و منتشر نشده است.طبق جزییاتی که در اختیار اعضای کمیسیون عمران مجلس قرار گرفته است؛ مخاطب طرح مسکن اجتماعی اقشار کم درآمد و دهک ضعیف جامعه است. مسکن اجتماعی خانوادههایی را هدف قرار داده که تحت پوشش سازمانهای حمایتی دولتی مانند افراد تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی هستند. وزارت راه و شهرسازی این طرح را با همکاری و حمایت وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی شروع خواهد کرد.
مسکن اجتماعی به روشها و اشکال مختلفی اجرایی خواهد شد. در روشی از آن انبوهسازان با تعرفه دولتی وارد ساختوساز میشوند و واحدهای تکمیل شده را با نرخگذاری دولتی و به قیمت تمام شده در اختیار متقاضیان قرار میدهند.بخشی از این پروژه تحت عنوان اجاره به شرط تملیک است و بخشی دیگر هم توسط انبوهسازان دولتی به اجرا درمیآید.
یکی از مواردی که دولت جدید همواره در پروژه مسکن مهر نسبت به آن منتقد بود؛ جانمایی شهرهای جدید بود، اما این انتقاد به تعداد محدودی از پروژههای مسکن مهر وارد بود، نه تمام این پروژه. حال باید دید دولتی که خود منتقد جانمایی مسکن مهر بود، مسکن اجتماعی را در کجای کلانشهرها کلید خواهد زد، البته هنوز محل تامین مالی این پروژه مشخص نیست چه برسد به جانمایی آن. اگر جانمایی آن هم مشخص شده باشد چیزی از جزییات آن را در اختیار نمایندگان مجلس نگذاشتهاند.
به هر حال قطعیترین زمان اعلام شده برای رونمایی از طرح مسکن اجتماعی شهریور ماه بود که به هفته اول مهر ماه موکول شد، اما هنوز وزارت راه و شهرسازی چیزی از جزییات این طرح کلان را برای آحاد مردم اطلاعرسانی نکرده است و باید در برابر این تاخیر پاسخگو باشد.