مدیریت منابع انسانی (HR) نقشی حیاتی در موفقیت هر سازمانی ایفا می کند. این حوزه وظیفه جذب، استخدام، آموزش، توسعه و حفظ بهترین استعدادها را برعهده دارد. با این حال، در دنیای پر از تغییرات امروز، این حوزه با چالش های متعددی روبه رو است که می تواند بر عملکرد و کارایی سازمان ها تاثیر منفی بگذارد.
شرکت های بزرگ معمولا روی دوش کارمندان حرفه ای و اثرگذار رشد می کنند. این در حالی است که کسب و کارهای کوچک و تازه تاسیس همیشه در این حوزه کلی مشکل دارند. به همین خاطر بحث از چالش های مدیریت منابع انسانی امر مهمی محسوب می شود.
ما در این مقاله، به بررسی برخی از مهمترین چالش های حوزه مدیریت منابع انسانی در عصر حاضر می پردازیم. هدف از این کار شناسایی مهمترین چالش ها و صدالبته راهکارهای مناسب برای مقابله با آنهاست.
کمبود نیروی کار ماهر
یکی از بزرگ ترین چالش های حوزه منابع انسانی در حال حاضر، یافتن و جذب نیروی کار ماهر و متخصص است. رقابت برای جذب بهترین استعدادها در حال افزایش است و سازمان ها برای یافتن افراد واجد شرایط با چالش های متعددی روبه رو هستند.
مطلب مرتبط: اصول مدیریت منابع انسانی: همراه با بررسی تکنیک های کاربردی
شاید فکر کنید دنیای امروز پر از نیروی کار حرفه ای و دارای مهارت های کافی است. خب در این صورت باید تا حد زیادی ناامیدتان کنیم؛ چراکه ماجرا اصلا اینطوری نیست. در عوض نیروی کاری که مهارت های چندگانه و مورد نیاز برای برندها را داشته باشد، مثل طلا کمیاب است.
اگر دقت کرده باشید، بسیاری از برنده ای بزرگ به سختی اجازه ترک شرکت از سوی کارمندان شان را می دهند. دلیل این امر کمبود شدید نیروی کار ماهر است. با این حساب اگر یک برند نیروی کار خود را از دست دهد، فرصت جایگزینی او را خواهد داشت.
حفظ و نگهداری کارکنان
نتیجه منطقی بحث بخش قبل، سختی های حفظ نیروی کار است. احتمالا برای شما هم پیش آمده بعد از مدتی همکاری با یک کارمند، درست وقتی که او مهارت های فوق العاده ای کسب کرده، یکهو شاهد ترک شرکت از سوی او باشید. این امر با هدف یافتن موقعیت های شغلی بهتر صورت می گیرد. دلیل اصلی این اتفاق هرچه باشد، برخی از مدیران را حسابی به چالش می کشد. این دقیقا مثل آن است که یک سرمربی فوتبال وسط فصل ستاره اصلی تیمش را از دست بدهد.
حفظ و نگهداری کارکنان ماهر و با انگیزه برای سازمان ها بسیار مهم است. با این حال، نرخ گردش نیروی کار در حال افزایش بوده و سازمان ها برای حفظ کارکنان خود با چالش های متعددی روبه رو هستند.
اگر شما نتوانید به طور موثر نیروی کارتان را به حضور مداوم در کنار شرکت ترغیب کنید، خیلی زود به چالش برمی خورید. خب این روزها ترک شرکت اصلا کار سختی نیست. اگر هم صرفا با قراردادهای سفت و سخت دنبال حفظ آنها باشید، در مدت زمانی کوتاه اوضاع تان به هم خواهد ریخت. پس بهتر است دنبال راه های دیگری باشید.
اگر نظر ما را بخواهید، یکی از مهمترین تکنیک ها برای موفقیت در زمینه حفظ کارمندان مربوط به ایجاد علاقه به حوزه کاری است. به زبان ساده، شما باید کاری کنید که مسئولیت سازمانی هر کارمند برای او معنادار شود.
تنوع محیط کار
ایجاد محیط کاری متنوع و فراگیر برای همه کارکنان، امری ضروری است. با این حال، بسیاری از سازمان ها هنوز در این زمینه با چالش هایی روبه رو هستند. ماجرا از این قرار است که انتظارات کارمندان در طول سال های اخیر به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است.
بنابراین مدیران از یکسو یا انتظارات فزاینده کارمندان رو به رو هستند و از سوی دیگر باید پاسخگوی انتظارات مشتریان باشند.
ایجاد محیط کار پویا و متنوع برای بسیاری از کارمندان بی نهایت مهم است. خب وقتی کارمندان به آینده کاری شان امیدی نداشته باشند، خیلی زود انگیزه شان کاهش یافته و دیگر دنبال ادامه کار نخواهند بود. این در حالی است که برندهای بزرگ دنیا همیشه دنبال فراهم سازی شرایط توسعه سازمانی برای کارمندان شان هستند. یک ایده خوب در این میان انتخاب مدیران ارشد شرکت از میان کارمندان برند است. این یعنی کارمندان شرکت افق بی نهایت روشنی پیش روی خودشان برای تبدیل شدن به مدیران کار درست خواهند دید.
مطلب مرتبط: مدیریت منابع انسانی، کلید موفقیت سازمان
بی شک فراهم سازی شرایط توسعه سازمانی اصلا ساده نیست. در این میان برخی از مدیران همیشه دنبال استخدام مدیرانی میانی و ارشد از میان افراد سرشناس دیگر برندها هستند. این در حالی است که شما باید به فکر وضعیت کارمندان خودتان هم باشید.
فناوری در دسترس کارمندان
فناوری به سرعت در حال تحول است و حوزه مدیریت منابع انسانی نیز باید با این تغییرات همگام شود. استفاده از فناوری های جدید برای بهبود فرآیندهای مدیریتی و افزایش کارایی امری ضروری است.
اگر یادتان باشد، در بخش های قبل درباره اهمیت انتظارات کارمندان حرف زدیم. این یعنی کارمندان انتظار ارتقای سازمانی به طور منطقی را دارند. این امر بدون دسترسی آنها به فناوری های مناسب امکان پذیر نیست. درست به همین خاطر شما برای تعامل با کارمندان باید دست به تامین امکانات مورد نیاز آنها بزنید. وگرنه کلاه تان پس معرکه خواهد بود.
بی شک برندهای بزرگ فرصت های بیشتری برای تامین امکانات و فناوری مناسب برای کارمندان شان دارند. نکته کلیدی در این میان وضعیت برندهای کوچک است. خب وقتی شما بودجه محدودی دارید، چطور باید با برندهای بزرگ دنیا رقابت کنید؟ ایده ما در این میان بی نهایت ساده و در عین حال کاربردی است. شما برای این کار باید علاوه بر فناوری های در دسترس بر روی آینده کارمندان و کسب و کارتان نیز سرمایه گذاری کنید. این یعنی به کارمندان وعده های دقیق درباره توسعه کسب و کار و بهبود اوضاع شان دهید. ماجرا جالب شد نه؟
تجربه زیسته بسیاری از ما در دنیای کسب و کار نشان دهنده اهمیت امید در فرآیند همکاری با یک برند است. خب اگر امیدی به بهبود وضعیت سازمانی نباشد، بعد از مدتی کوتاه افراد به دنبال کارهای دیگر خواهند رفت. آن وقت شما به عنوان مدیر دست تان در پوست گردو خواهد ماند.
جهانی شدن و حضور در کشورهای مختلف
جهانی شدن کسب و کارها بخش نیروی انسانی را با چالش های جدیدی روبه رو کرده است. سازمان ها باید با قوانین و مقررات مختلف در کشورهای گوناگون آشنا باشند و همچنین باید بتوانند نیروی کار را در سطح جهانی جذب و مدیریت کنند. این فرآیندها به سادگی امکان پذیر نیست. به همین خاطر چالش های تازه ای پیش روی مدیریت منابع انسانی قرار می دهد.
اگر شما با پدیده جهانی شدن آشنایی ندارید، کافی است چند روزی در دنیای کسب و کار مشغول باشید تا به خوبی آن را با پوست و گوشت حس کنید. خب این روزها در یک بازار واحد نیروی کار جهانی از سراسر دنیا حضور دارند. این یعنی شما باید توانایی هماهنگی با فرهنگ های مختلف و سازگاری با آنها را داشته باشید وگرنه کارتان با چالش های جدی رو به رو می شود.
تغییرات جمعیتی
ترکیب جمعیتی نیروی کار در حال تغییر است و مدیریت این حوزه کار ساده ای نخواهد بود. یک نمونه ساده در این میان افزایش سن افراد مسن در اغلب کشورهای پیشرفته دنیاست. این امر زنگ خطر جدی برای کارآفرینان محسوب می شود. بنابراین شما باید الگویی مناسب جهت تعامل با مخاطب دم دست داشته باشید.
مطلب مرتبط: اشتباهات رایج در حوزه مدیریت منابع انسانی
خیلی از شرکت های بزرگ در بازارهای جهانی از همین حالا با چالش های جدی در زمینه تامین نیروی انسانی رو به رو شده اند. به همین خاطر شما باید از همین حالا به فکر برنامه ریزی درست برای بخش مورد نظر باشید، وگرنه کلاه تان پس معرکه خواهد بود. خب شما باید برنامه ای برای جذب نیروی اندک باقی مانده در برخی از بازارها داشته باشید. وگرنه رقبا حتی یک نیروی کار مناسب نیز برای شما باقی نخواهند گذاشت. این سرنوشتی است که بسیاری از برندهای بزرگ دنیا دیر یا زود دچارش خواهند شد. پس بهتر است شما از حالا برنامه ای برای مدیریت این مسئله داشته باشید.
حفظ کارکنان و تعهدشان
افزایش تعهد کارکنان برای سازمان ها بسیار مهم است. کارکنانی که به کار خود متعهد هستند، بهره وری بیشتری دارند و احتمال ترک سازمان از سوی آنها کمتر است. بنابراین طبیعی است هر سازمانی برنامه های گوناگونی برای حفظ نیروی کارش داشته باشد. این نکته هنگامی اهمیت بیشتری می یابد که قصد سلامت و رفاه کارکنان برای موفقیت هر سازمانی ضروری است. بخش مدیریت منابع انسانی باید برنامه هایی را برای ارتقای سلامت و رفاه کارکنان خود ارائه دهد. این امر یکی از نکات ضروری برای تعامل درست و استاندارد با کارمندان محسوب می شود. خب اگر شما هیچ توجهی به وضعیت آنها نداشته باشید، همیشه اوضاع تان به هم ریخته خواهد بود.
کارکنان انتظار دارند در ازای فعالیتی که برای یک کسب و کار انجام می دهند، همیشه واکنش های مثبت از سوی مدیران دریافت کنند. یکی از نکات مهم در این میان مربوط به ارائه خدماتی مثل حقوق مناسب اضافه کاری حتی در تعطیلات مناسب است. بنابراین شما باید حواس تان حسابی به این نکات جمع باشد.
هوش مصنوعی
هوش مصنوعی در طول سال های اخیر حسابی سر و صدا به پا کرده است. در این میان کارآفرینان مثل همیشه باید در استفاده درست و به موقع از این فناوری پیش قدم شده اند. یکی از اهداف کارآفرینان کاهش بار کاری و مسئولیت شان در سازمان است. مثلا درباره همین مدیریت منابع انسانی تلاش اصلی استفاده از هوش مصنوعی برای کاهش چالش هاست. با این حال نباید فکر کرد هوش مصنوعی همه مشکلات را یک شبه حل می کند.
اگر شما خیال کرده اید هوش مصنوعی شما را از هرگونه رسیدگی به حوزه مدیریتی معاف می کند، سخت در اشتباهید. در عوض شما باید به هوش مصنوعی به چشم یک ابزار کمکی نگاه کنید وگرنه هیچ وقت نمی توانید کارتان را به طور مناسب ساماندهی کنید.
اشتباه بسیاری از کارآفرینان تلاش برای تبدیل هوش مصنوعی به جایگزین خودشان است. خب اگر هوش مصنوعی بتواند به طور کامل مدیریت منابع انسانی را انجام دهد، آن وقت دیگر چه نیازی به شما در سلسله مراتب شرکت خواهد بود؟
یادگیری و توسعه دسته جمعی
در دنیای پویای امروز، یادگیری و توسعه مستمر مهارت ها برای کارکنان امری ضروری است. شما باید برنامه هایی برای کمک به کارکنان خود به منظور ارتقای مهارت ها و دانش شان ارائه دهید. این امر به آنها کمک می کند تا به مروز زمان بدل به کارکنانی با انگیزه و دارای مزایای مختلف برای سازمان شوند. اینطوری دیگر کمتر نیاز به اخراج نیروی کار و استخدام عوامل تازه پیدا خواهید کرد. ماجرا جالب شد، نه؟
متاسفانه بسیاری از دوره های آموزشی که برای نیروی کار در نظر گرفته می شود، ماهیت تکراری دارد. بنابراین بد نیست یکبار هم که شده سعی کنید از شر کلیشه ها خلاص شوید. اینطوری شاید فرصتی هرچند محدود برای اثرگذاری بهتر بر روی مخاطب تان پیدا کنید. اگر نظر ما را بخواهید، بد نیست گاهی اوقات با کارشناس ها یا کسانی که مهارت خوبی در زمینه طراحی دوره آموزشی دارند، هم صحبت شوید. این امر به شما کمک خواهد کرد تا اثرگذاری بهتری بر روی مخاطب تان داشته و یک دوره استاندارد را طراحی کنید.
سخن پایانی
مدیریت منابع انسانی از آن دست حوزه هایی است که علی رغم سختی و چالش های بسیار، برای هر کسب و کاری ضروری است. درست به همین خاطر کمتر برندی می تواند به سادگی از کنارش عبور کند. ما در این مقاله سعی کردیم برخی از نکات کلیدی برای مدیریت منابع انسانی به طور حرفه ای را به اتفاق شما مرور کنیم. حالا دیگر همه چیز بستگی به برنامه ریزی شما برای موفقیت در این حوزه دارد. پس منتظر چه هستید؟ همین حالا دست به کار شده و اوضاع را به سود خودتان تغییر دهید.
مطلب مرتبط: منابع انسانی و 10 چالش پیش روی شرکت ها
من و همکارانم در روزنامه فرصت امروز امیدواریم نکات مورد بحث در این مقاله کمکی هرچند کوچک به شما برای آشنایی با چالش های مدیریت منابع انسانی و راه های غلبه بر آن کرده باشد. مثل همیشه اگر سوالی درباره نکات مورد بحث در این مقاله داشتید یا کارتان در زمینه مدیریت منابع انسانی گره خورد، ما همیشه آماده کمک به شما هستیم پس تعارف را کنار گذاشته و با ما در ارتباط باشید.
منابع: