وقتی یک کالای مرغوب که از ویژگیهای منحصر به فردی برخوردار بوده به یک محصول عادی که بهراحتی با محصولات مشابه خود قابل تعویض است بدل میشود به این فرآیند مشابهتسازی کالا گفته میشود. اگرچه این پروسه برای افزایش درآمد و بهرهوری اقتصادی مفید ارزیابی میشود اما تحمل هزینههای آن برای شرکتهای تجاری کوچک بسیار دشوار است. ارزش اقتصادی و افزایش سود از منحصربهفرد بودن و خاص بودن یک محصول ناشی میشود درحالیکه مشابهتسازی محصولات به کاهش سود و درآمد منجر خواهد شد.
ایده
بهترین مثال برای مشابه و معمولی شدن کالاها صنعت تولید ریزتراشههاست. ریزتراشهها در ابتدا بهعنوان نوآوریهای تخصصی مطرح شدند و به همین دلیل از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار بودند اما بهتدریج تولید این محصول افزایش یافت و ریزتراشهها به کالاهایی عادی، در دسترس و قابل تعویض با محصولات مشابه در بازار بدل شدند.
این مشابهتسازی و عادی شدن محصول ماهیت صنعت تولید ریزتراشهها را تغییر داد طوریکه همزمان با افزایش رقابت در این صنعت میزان سوددهی شرکتهای فعال در این حوزه کاهش یافت.
شرکت سرمایهگذاری «هارا » که در حوزه صنعت سرگرمی فعالیت میکند، متوجه شد تلاشهایی نظیر استفاده از طراحیهای ساختارشکنانه در محیطهایی که مشتریان در آن حضور مییابند و شرکتهای دیگر در این حوزه کاری برای پرهیز از عادی و مشابه شدن فعالیتشان انجام میدهند بسیار کهنه و بیاثر شده است. شرکت «هارا اینترتیمنت» دریافت که بهترین راهحل برای پرهیز از معمولیشدن و شبیه شدن خدماتی که به مشتریان ارائه میکند، افزایش و گسترش ارتباط با مشتریان و ارضای حس لذتجویی آنهاست.
این شرکت به منظور اجرایی کردن تصمیم خود به ارائه و اجرای یک برنامه وفاداری مشتریان اقدام کرد که براساس این برنامه به مشتریان وفادار و ارزشمند امتیازاتی در چارچوب طرحهای مفصلی در قالب طرحهای طلایی، طلای سفید و الماس ارائه شد. گری لاومن، مدیر اجرایی شرکت هارا اینترتیمنت در رابطه با اجرای این طرح میگوید: زمانی که من وارد این تجارت شدم کالاهای مشابه بسیاری در بازار وجود داشت. وظیفه شما این است که در این شرایط کالا و خدمات متفاوتی را به مشتریان خود عرضه کنید.
اگرچه عادی و شبیه شدن محصولات به یکدیگر یک سرنوشت اجتنابناپذیر برای بسیاری از کسبوکارها بهشمار میرود، اما شرکتهای تجاری میتوانند با ارائه محصولات متفاوت و قابل تشخیص در مقایسه با دیگر کالاها و خدمات مشابه در بازار و همچنین با تشخیص بهموقع و صحیح زمان آغاز پروسه معمولی شدن کالاها و بازطراحی آن محصول و تبدیل کردن آن به یک محصول جدید با خصوصیات خاص و عرضه آن به بازار از تبدیل شدن محصولاتشان به کالاهایی معمولی و مشابه با کالاهای دیگر جلوگیری کنند.
آنچه باید در عمل انجام دهیم
سعی کنید برای منحصربهفرد شدن و خاص بودن کالاها و خدماتی که به بازار ارائه میکنید راههای متنوع و جدیدی بیابید و از این طریق از تبدیل شدن محصولاتتان به کالاهایی عادی و مشابه با دیگر محصولات موجود در بازار جلوگیری کنید.
اطمینان حاصل کنید که برخی از ویژگیهای محصولاتتان تخصصی و منحصربهفرد بوده و برای مشتریان ارزشمند باشند. زمانی که قصد دارید تا در حوزه تجاری یا صنعتی که رقابت در آن شدید است فعالیت کنید حتما پیش از آغاز فعالیتتان احتمال مشابهت کالای تولیدیتان را با محصولات دیگر شرکتهای فعال در آن حوزه بررسی و ارزیابی کنید. با استفاده از قوانین حمایت از مالکیت معنوی محصولاتتان را تحت پوشش و حمایت قانونی قرار دهید و از این طریق از کپیبرداری و تقلید سایر شرکتهای رقیب از کالاهای تولیدیتان جلوگیری کنید.