صاحبان صنایع کوچک برای ماندگاری و پایداری در عرصه تولید و تجارت ناگزیر به رعایت اصول و استانداردهایی هستند که پس از اجرایی شدن برجام ضرورت آنها بیشتر احساس میشود. کسانی که با سرمایههای خصوصی کسبوکاری را در زمینه تولیدی، خدماتی یا تجاری راهاندازی کردهاند در معادلات جدید اقتصادی با حضور شرکتهای بزرگ خارجی باید استراتژیهای جدیدی برای کسبوکار خود تهیه و تدوین کنند. بیتردید هر کسی که کسبوکاری را راهاندازی کرده طبعا دارای استراتژی از پیش تعیین شدهای است و در این استراتژی بایدها و نبایدهای کسبوکار برای همه اعضا اعم از سازمان و مدیران و کارکنان تعریف شده است.اهداف، برنامهها و چشماندازها برای شرکتها و سازمانهای کوچک تعریف و تدوین شده است و سازمان باید طبق این استراتژی برای رسیدن به اهداف کوتاهمدت و بلندمدت حرکت کند. اما با اجرایی شدن برجام برخی قواعد و قوانین کسبوکار دستخوش تغییر و تبدیل شده است.
بنابراین مدیران کسبوکار باید بدانند تا استراتژی جدیدی را برای تولید و تجارت تهیه و تدوین کنند چراکه فرصتها و تهدیدهای پیشرو کاملا با دوران تحریم تفاوت دارد. در شرایط فعلی دو رقابت ملی و بینالمللی وجود دارد و اگر شرکتها و بنگاههای اقتصادی کوچک بخواهند براساس همان استراتژی قبلی در دوران تحریم در عصر پساتحریم نیز برنامهریزی و مدیریت کنند قطعا با چالشهای اساسی روبهرو میشوند.
رقابت ملی میان کسانی است که در داخل کشور فعالیت میکنند شاید بسیاری از شرکتها در استفاده از منابع و تجهیزات و امکانات داخلی برابر باشند و حق یکسانی در بهرهبرداری داشته باشند اما بیتردید با فضای جدید امکانات جدیدتری در جهت رشد و توسعه تولید و تجارت فراهم میشود و کسی که بخواهد با همان امکانات گذشته در بازار رقبات داخلی فعالیت کند آرامآرام از صحنه رقابت تولید یا تجارت حذف میشود. در عصر پساتحریم امکانات تازهای برای رشد و توسعه کسبوکار ایجاد میشود. هر کسی که بتواند برای رونق کار خود از این امکانات بهره بیشتری ببرد طبعا در رقابت اقتصادی موفقتر خواهد بود.
گذار از سنت به مدرنیته
بسیاری از بنگاههای زودبازده و اقتصادی کوچک در ایران کاملا سنتی اداره میشوند و امکانات و تجهیزات تولیدی نیز سنتی است ازاینرو در عصر جدید اقتصادی با ورود فناوریهای نوین و تکنولوژیهای جدید امکان رقابت کسبوکارهای سنتی با کسبوکارهای مدرن یکسان نخواهد بود. این دوگانگی در بخشهای دیگر خدماتی و تجاری هم مصداق دارد. نمونه بارز آن خدمات بستهبندی در ایران است. کسانی که در این زمینه فعالیت میکنند باید بدانند در عصر پساتحریم بسیاری از شرکتهای بزرگ با دستگاههای مدرن امکان مناسبی برای بستهبندی مدرن وارد میکنند.
ازاینرو در رقابت داخلی کسی که بتواند از این دستگاههای مدرن استفاده کند در کسبوکار و درآمد موفقتر خواهد بود. عصر پساتحریم عصر رقابت دنیای سنتی با دنیای مدرن است و مدیران کسبوکاری که میتوانند خود را با آخرین فناوریهای نوین همراه کنند بیشک موفقیت بیشتری خواهند داشت. فرض کنید در زمینه اسقاط و بازیافت خودرو ما هنوز سنتی عمل میکنیم و بازیافت ما برای اینکه از سنتی به صنعتی تبدیل شود نیاز به دستگاههای مدرن و تجهیزات جدید دارد. در حال حاضر فقط تعداد اندکی از کسانی که در این حرفه مشغول هستند از این امکانات بهرهمند میشوند.
عصر پساتحریم امکان مناسبی فراهم کرده است تا صاحبان صنایع در بخش خصوصی بتوانند با دنیای خارج و کشورهای پیشرفته و شرکتهای مدرن ارتباط نزدیک برقرار کنند و از دستاوردهای نوین بهرهمند شوند.در کشورهای پیشرفته شکل و اجرای اسقاط و بازیافت خودرو با شکل و شمایلی که درایران وجود دارد کاملا متفاوت است. بنابراین شکی نیست که برخی مدیران باتجربه و توانمند برای ماندن ناگزیر به سمت تکنولوژی جدید میروند و دستگاههای مدرن بازیافت را وارد چرخه بازیافت صنعتی میکنند.
در پساتحریم کسبوکارهایی موفقیت بیشتری دارند که بتوانند با استفاده از تکنولوژیهای مدرن به کیفیت کالا و سرعت تولید و خدمات کمک کنند. با اجرای برجام ساختارهای کسبوکار با فناوریهای نوین گره میخورد و ظرف چند سال آینده حتی در کسبوکارهای کوچک اتفاقهای مبارکی رخ میدهد بهگونهای که ما در چند سال آینده با دو نوع کسبوکار سنتی و کسبوکار مدرن روبهرو میشویم و هر روز تعداد کسبوکارهایی که از تکنولوژی روز استفاده میکنند بیشتر میشود.
این مسئله فقط مربوط به صنایع بزرگ کشور نیست بلکه بنگاههای کوچک نیز در عرصه رقابت باید خود را مجهز به تکنولوژی جدید کنند.در 10سال آینده تجهیزات مکانیکی و تعویض روغن اتومبیل و آهنگری و صافکاری و نقاشی اتومبیل با استفاده از فناوریهای موج چهارم کاملا با شکل و شمایل سنتی موجود تفاوت خواهد داشت و اگر کسی بخواهد در 10سال آینده با همین شیوه سنتی در بازار رقابتی کار خدماتی انجام دهد شکی نیست که درآمد خیلی پایینی خواهد داشت. بنابراین یکی از فاکتورهای مهم برای مدیران کسبوکار در دوران پساتحریم مجهز شدن به فناوریهای نوین و اطلاعات و دانش روز دنیاست.
همگامی با فناوریهای روز دنیا
در عصر پساتحریم علاوه بر تغییر ماهیت رقابت داخلی کسبوکار ایران، در رقابتهای خارجی نیز با چالشهای مهمی روبهرو هستیم. باوجود اینکه هنوز از اجرای برجام مدت کوتاهی میگذرد بسیاری از شرکتهای خارجی تمایل خود را برای سرمایهگذاری مشترک نشان دادند و دروازه ورود کالاهای تجاری خارجی نیز آرامآرام باز شده است. کسبوکارهای داخلی علاوه بر اینکه برای ماندگاری باید گوی سبقت را از رقبای داخلی بربایند بلکه باید حواس آنها به رقبای خارجی باشد.
اگر قرار است شرکتهای تولیدی و خدماتی ما در عصر پساتحریم با شرکتهای تولیدی و خدماتی خارجی رقابت کنند طبعا به لحاظ استفاده از فناوریهای نوین در یک سطح رقابتی قرار ندارند و شرکتهای خارجی هزاران مایل از ما جلوتر هستند. ازاینرو برای اینکه در عرصه رقابت خارجی بازنده نهایی نباشیم باید از هماکنون در استفاده از فناوریهای جدید برای رشد و توسعه کسبوکار خود پیشگام شویم.
برخی شرکتهای داخلی ما متاسفانه هنوز از داشتن یک سامانه اطلاعاتی اینترنتی یا سایت خبری تحلیلی محروم هستند و شاید سایت بیش از 50 درصد شرکتهای داخلی نمایشی است و هیچ کاربرد حرفهای ندارد. ما برای اینکه در بازار ایران و جهان حضور داشته باشیم باید از فناوری جدید استفاده کنیم به همین خاطر مدیرانی که در کسبوکارهای تولیدی، خدماتی و تجاری خود از ابزارهای نوین کمک میگیرند چند گام از دیگران جلوتر هستند و میتوانند بازی رقابت با شرکتهای خارجی را شروع کنند.
همینطور دستگاههای جدید میتواند به سرعت تولید و کیفیت خدمات بسیار کمک کند. بسیاری از کارخانههای ما با دستگاههای فرسوده چند دهه گذشته فعالیت میکنند و عصر پساتحریم فرصت خوبی برای نوسازی و بهسازی است تا در برابر شرکتهای خارجی در وضعیت برابری قرار گیرند. موفقیت در کسبوکار درعصر پساتحریم مرهون بهرهگیری از تکنولوژی جدید است.
هر قدر مدیران بتوانند خود را با موج چهارم فناوری همراه کنند به همان میزان امکان موفقیت بیشتری در عرصه اقتصادی خواهند داشت . بنابراین چالش اساسی کسبوکار در ایران پس از تحریم به استفاده از فناوری نوین مربوط میشود و این یک امکان تازه برای رقابت در عرصه داخلی و بینالمللی است. اجرایی شدن برجام و لغو تحریمها برای کسبوکار در ایران یک فرصت و یک تهدید است.
عصر پساتحریم میتواند فرصت خوبی برای رشد و توسعه صنایع داخلی و بنگاههای اقتصادی و کسبوکار ما باشد مشروط بر اینکه مدیران بتوانند از این فرصت در زمان خود با برنامهریزی و مدیریت درست استفاده کنند والا پساتحریم تهدیدی جدی برای حذف کسبوکارهای غیرحرفهای در رقابتهای داخلی و خارجی است. مدیران ایرانی برای رشد و توسعه کسبوکار خود باید از این فرصت طلایی به دست آمده در نخستین فرصت استفاده کنند چراکه گذشت زمان بسیاری از معادلات اقتصادی و تجاری مربوط به کسبوکار را در عرصه ملی و بینالمللی تغییر میدهد و تنها کسانی تاب مقاومت و امکان پیشرفت دارند که در زمان مناسب از فناوریهای نوین برای رشد و توسعه کسبوکارخود استفاده لازم را برده باشند.