آیا افراد با فعالیت ذهنی بالا به استراحت بیشتری نیاز دارند؟

همان طور که ماهیچه های بدن به استراحت نیاز دارند، بی تردید مغز انسان نیز برای عملکرد بهتر نیازمند خواب و استراحت کافی است.

به گزارش زومیت،اگر به تازگی ورزش را در برنامه ی روزانه ی خود قرار داده اید احتمالا در آغاز، طبق برنامه پیش رفتن برای شما سخت خواهد بود. مسئله این نیست که چقدر سخت تمرین می کنید بلکه موضوع مهم این است که شما باید عادت های ناسالم را از زندگی تان حذف کنید؛ نداشتن خواب کافی و خوردن غذاهای آماده که ارزش غذایی چندانی ندارند از جمله عادت هایی هستند که سلامتی شما را به خطر می اندازند.

درست مانند ورزش کردن که باعث تقویت عضلات بدن می شود، خواب و استراحت کافی نیز باعث تقویت ذهن شما می شود. نداشتن خواب کافی باعث می شود که جسم و ذهن شما برای بازیافتن توان و انرژی خود زمان کافی نداشته باشد؛ به طور مثال یک کارآفرین احتمالا مجبور باشد در طول روز ۱۰ تا ۱۲ ساعت کار کند. این فرد بعد از یک روز کاری، وقتی به خانه می رسد کارهای بیشتری را انجام می دهد و درست قبل از خواب به ایمیل های کاری خود پاسخ می دهد. به نظر شما چنین فردی بیش از اندازه کار نمی کند؟

حالا این فرد ممکن است اخبار یا برنامه ی موردعلاقه اش را از تلویزیون تماشا کند سپس چند ساعتی می خوابد و دوباره روز بعد این روال همچنان ادامه می یابد. آیا ذهن این فرد فرصت استراحت کردن را پیدا می کند؟ کاملا واضح است که زندگی در عصر اطلاعات باعث ایجاد چنین وضعیتی شده است. در حقیقت، نسبت به ۳۰ سال گذشته ذهن ما روزانه ۵ برابر بیشتر از  آن زمان اطلاعات دریافت می کند؛ بنابراین دیدن افرادی نگران و مضطرب در جامعه ی نوین چندان عجیب نیست.

متأسفانه مشغله های زیاد کاری و حجم انبوهی از اطلاعات که افراد به صورت روزانه دریافت می کنند باعث اضطراب و استرس در زندگی آن ها می شود.

کاملا واضح است که مغز انسان در تمام طول روز هوشیار و فعال نمی ماند. تصور کنید میلیون ها سال پیش انسان ها چگونه زندگی می کردند؛ در آن زمان زندگی انسان ها حرکت آهسته تری نسبت به زمان کنونی داشت؛ به عبارت دیگر زندگی شتاب کنونی را نداشت و بیشتر فعالیت انسان شامل شکار، کشاورزی و تهیه ی غذا می شد. به لطف این سبک زندگی آرام، مردمان آن روزها در طی شبانه روز زمان زیادی برای استراحت جسم و ذهنشان داشتند و انرژی ازدست رفته را بازیابی می کردند. در حقیقت  آهنگ زندگی این انسان ها با طبیعت و طلوع و غروب خورشید هماهنگ بود زیرا به طور کلی ساعت بیولوژیک بدن انسان برای فعالیت در طی روز و استراحت در طی ساعات شب تنظیم شده است.

افرادی که بیش از اندازه ذهن خود را درگیر مشغله های زندگی روزمره یا مسائل شغلی  می کنند بیشتر از دیگران دچار اختلالات خواب می شوند. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می دهد کمبود خواب باعث آشفتگی ذهنی و ایجاد بیماری های جسمی می شود.   

خواب کافی باعث افزایش تمرکز ذهنی و در نتیجه افزایش کارایی و بهره وری می شود. محققان دانشگاه راچستر در مورد خواب مطالعات زیادی را انجام داده اند. نتایج تحقیقات انجام شده بر روی موش ها نشان می دهد که خواب باعث افزایش فضای بین سلول های مغزی به میزان ۶۰ درصد می شود؛ در نتیجه مایع مغزی نخاعی در مغز این جانوران ۱۰ برابر سریع تر از زمانی که بیدار هستند جریان یافته و به گردش درمی آید.

بررسی ها نشان می دهد که مغز انسان علاوه بر خواب کافی در طی شب، نیازمند مدتی استراحت در طول روز نیز هست. به عبارت دیگر در طی فعالیت های روزانه باید وقفه ی کوتاهی در انجام کارهای خود ایجاد کنید سپس به فعالیت ادامه دهید زیرا مغز انسان فقط ۹۰ الی ۱۲۰ دقیقه می تواند روی موضوعی تمرکز داشته باشد.

بررسی های زیادی روی این موضوع انجام شده که یکی از جالب ترین آن ها آزمایشی است که با مشارکت برخی از نوازندگان بااستعداد و مشهور جهان انجام شده است. این نوازندگان ویولن در سه جلسه ی ۹۰ دقیقه ای موسیقی خود را اجرا می کردند که البته وقفه ی کوتاهی بین هر جلسه ایجاد شده بود. محققان در این آزمایش مشاهده کردند که پس از یک استراحت کوتاه بعد از هر ۹۰ دقیقه اجرای موسیقی، این نوازندگان عملکرد بهتری داشتند.

علاوه بر این در زمینه ی تجارت و کسب و کار نیز آزمایشات مشابهی انجام شده است که نشان می دهد بعد از ۹۰ الی ۱۲۰ دقیقه کار و تمرکز بر روی یک موضوع باید کار را متوقف و به موضوع دیگری پرداخت؛ در این صورت با داشتن روزِ کاری ۸ ساعته  و ساعات کاری انعطاف پذیر، کارایی افراد و در نهایت بهره وری شرکت افزایش خواهد یافت.

بعد از ۹۰ الی ۱۲۰ دقیقه کار و تمرکز بر یک موضوع، باید کار را متوقف کرد و به موضوع دیگری پرداخت

اگر می خواهید تفکری راهبردی و خلاقانه برای حل و فصل مسائل و مشکلات پیچیده   ی زندگی داشته باشید علاوه بر خواب کافی باید این شیوه (ایجاد وقفه در کار) را نیز به کار ببندید. با ایجاد چنین وقفه هایی استرس شما کاهش می یابد؛ این کاهش استرس عملکرد ذهنی فرد را بهبود بخشیده و برای  سلامتی عمومی بدن او مفید است. شاید با خود بگویید زمانی برای اجرای این روش ندارم اما به خاطر شغل و حرفه تان و مهم تر از آن به خاطر سلامتی تان باید به ذهن خود استراحت  بدهید.

پیاده روی کنید

تحقیقات نشان داده است زمانی که انسان بعد از چند ساعت کار و احساس خستگی ذهنی، از محیط بسته ی محل کار یا منزل خارج می شود و چند قدمی پیاده روی می کند، قسمت های مختلفی از مغز او به فعالیت وادار می  شود؛ علاوه بر این نور خورشید باعث افزایش ویتامین D و سروتونین در بدن می شود که هر دو برای سلامتی مفید هستند.

به فعالیت های موردعلاقه ی خود بپردازید

بعد از انجام کارهای روزمره، پرداختن به فعالیت های موردعلاقه مانند مطالعه ی  یک کتاب یا نوشتن یادداشت های روزانه باعث می شود که فرد احساس بهتری داشته باشد. علاوه بر این انجام کارهایی که دوست دارید به سلامت عمومی بدن شما نیز کمک می کند زیرا با این کار به مغز فرصت کافی برای استراحت و بازیابی می دهید.

تحرک داشته باشید

ورزش و فعالیت بدنی فقط برای تقویت عضلات و سلامتی جسم مفید نیست بلکه عملکرد مغز را نیز بهبود می بخشد. پیاده روی و بالا رفتن از پله به جای استفاده از آسانسور و ۵ الی ۱۰ دقیقه ورزش یوگا ساده ترین راه برای داشتن فعالیت بدنی است.

در طی روز یک خواب کوتاه داشته باشید

تحقیقات نشان می دهد که خواب کوتاه در طی روز، خواب آلودگی فرد را کاهش می دهد و همچنین باعث بهبود عملکرد شناختی مغز و حافظه ی کوتاه مدت می شود.

برای چند دقیقه ذهن خود را از مشکلات و مسائل زندگی رها کنید

سعی کنید برای چند دقیقه هیچ کاری انجام ندهید و به مشکلات زندگی و مسائل کاری خود فکر نکنید. این تمرین باعث می شود توانایی حل مسئله و خلاقیت ذهن افزایش یابد.

برای دقایقی وسایل الکترونیکی را کنار بگذارید

سعی کنید در طی روز برای دقایقی وسایل الکترونیکی خود را کنار بگذارید. قبل از خواب، تلویزیون و کامپیوتر را خاموش کرده و تلفن همراه خود را در حالت بی صدا قرار دهید.

اگر چه داشتن خواب کافی شبانه و استراحت ذهنی روزانه شروع خوبی است و شما را در مسیر سلامتی قرار می دهد اما این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید که افرادی با فعالیت ذهنی بیشتر با مشغله های کاری فراوان به استراحت و تعطیلات بیشتری نیاز خواهند داشت. گاهی اوقات افراد برای سال ها هیچ تعطیلاتی ندارند و از سوی دیگر در طی این سال ها که به سختی کار کرده اند و درآمد کمتری نیز داشته اند.

چطور ممکن است که با وجود کار زیاد و نداشتن تعطیلات، درآمد کمتری داشته باشید؟ پاسخ این سؤال بسیار ساده است؛ کاملا واضح است که اگر فرد هیچ استراحتی نداشته باشد کارایی کمتری خواهد داشت و در پایان هفته بعد از هفت روز کار بی وقفه، احساس خستگی مفرط خواهد داشت و هفته ی بعد را خسته و بدون انرژی آغاز می کند.

نسبت به ۳۰ سال گذشته، ذهن ما روزانه ۵ برابر بیشتر اطلاعات دریافت می کند

اگرچه تعطیلات و استراحت کافی برای سلامتی مفید است و کارایی و خلاقیت کارکنان را افزایش می دهد؛ اما بررسی های انجام شده در آمریکا نشان می دهد که در طی سال، فقط ۲۵ درصد از کارکنان از تمام مرخصی های سالیانه  ی خود استفاده کرده اند. همچنین در یک بررسی جداگانه مشخص شده است که داشتن تعطیلات بیشتر، استرس و خستگی افراد را کاهش نداده است به عبارت دیگر ۲۶ درصد از کارکنانی که بیشترین مرخصی و تعطیلات را داشته اند همچنان احساس خستگی می کردند و برای شروع کار انرژی کافی نداشتند. برخی کارشناسان در زمینه ی مدیریت معتقد هستند که صرفا داشتن تعطیلات باعث بازیابی ذهن کارکنان افزایش بهره وری آن ها نخواهد شد. همچنین مطالعات علمی نشان می دهد که ذهن انسان تنها برای مدت محدودی قادر به تمرکز است.

اگر بیش از اندازه درگیر مشغله های کاری خود هستید و به اندازه ی کافی استراحت نمی کنید، تأثیر  آن فقط به عملکرد ضعیف در محل کار محدود نمی شود بلکه سلامتی شما را نیز به مخاطره می اندازد.