نگرانی کارشناسان از ذخیره اطلاعات کاربران توسط شرکت‌ های بزرگ فناوری / گوگل همیشه با شماست

این روزها بیشتر مردم شرکت گوگل را به‌عنوان برترین موتور جست‌وجوگر دنیا می‌شناسند، گرچه فعالیت این شرکت بزرگ تنها به ارائه خدمات جست‌وجو ختم نمی‌شود و بازار سیستم‌عامل‌ها، خدمات راهبری، پست‌الکترونیک و بسیاری از سرویس‌های دیگر نیز تحت نفوذ گوگل قرار گرفته‌اند.

خدمات این غول فناوری طی سال‌های گذشته به قدری افزایش داشته که مسئولان این شرکت برای کنترل بهتر اوضاع، مجبور به تأسیس یک شرکت هلدینگی با نام  «آلفابت»شده‌اند تا همه خدمات گوگل زیر سایه این نام، سرویس‌های خود را به کاربران سراسر دنیا ارائه دهند.

جاه‌طلبی‌های گوگل طی چند سال گذشته به قدری افزایش داشته که برخی کارشناسان از گوگلبه‌عنوان جاسوس اطلاعات یاد می‌کنند و همانطور که در خبر‌ها می‌خوانیم، گوگل بارها از سوی شرکت‌ها و حتی اتحادیه اروپا متهم به نقض حریم خصوصی شده و پایش به دادگاه‌های بین‌المللی باز شده است.

اما آیا کاربران واقعا باید نگران جاسوسی‌های گوگل باشند یا صرفا همه این اتهامات دروغ‌پردازی‌های رقبای این شرکت بزرگ بوده و گوگل تنها به فکر خدمت کردن به جامعه بشری است؟

مرتضی آسایش، کارشناس فناوری اطلاعات و مدرس دانشگاه در پاسخ به این سوال به  «فرصت امروز» گفت: سرورهای گوگل به حدی وسیع هستند که می‌توانند اطلاعات همه کاربران را در خود ذخیره کنند.اما اگر نام این کار را جاسوسی بگذاریم تنها گوگل دست به چنین کاری نمی‌زند و بسیاری از شرکت‌های دیگر مثل فیس‌بوک و مایکروسافت هم اطلاعات کاربران را در سیستم‌های خود تا زمان نامعلومی ذخیره می‌کنند.

وی افزود: البته میزان خدمات گوگل بسیار بیش از سایر شرکت‌ها است که می‌توان از این لحاظ نگران ذخیره اطلاعات کاربران بود.

آسایش اظهار کرد: ذخیره اطلاعات کاربران بیشتر به این منظور انجام می‌شود تا سرویس‌دهنده بتواند خدمات بهتری را ارائه دهد. به‌عنوان مثال، اپلیکیشن  «گوگل‌پلی» از طریق سیستم‌های راهبری (GPS)، کشور و شهر کاربر را تشخیص داده و خدمات خود را با زبان گفتاری او عرضه می‌کند.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که آیا اطلاع لحــظــه‌ای از مــوقعیــت جغرافیایی کاربران، نقض حریم شخصی نیست؟ گفت: شاید در بسیاری از کشور‌ها این حرکت به‌عنوان نقض حریم شخصی محسوب شود. اما اگر بخواهیم واقع‌بینانه به این مسئله بپردازیم باید گفت که گوگل بدون اجازه دست به چنین کاری نمی‌زند و کاربر باید گزینه فعال‌سازی GPS را روی دستگاه خود روشن کند.

وی افزود: اکثر خدمات گوگل به همین نحو است و قبل از دسترسی به اطلاعات شخصی، کاربر در جریان کار قرار می‌گیرد.

برخلاف این کارشناس، فرید آبگون کارشناس امنیت اطلاعات، موضع سختگیرانه‌تری نسبت به فعالیت‌ شرکت‌های بزرگ فناوری به‌ویژه گوگل دارد. وی معتقد است گوگل ‌می‌تواند به راحتی دسترسی به اطلاعات حساس کاربران داشته باشد و آنها را برای همیشه به‌طور مخفیانه ذخیره کند.

به گفته آبگون، همین مسائل باعث شده تا کشور‌های صنعتی، دسترسی گوگل به اطلاعات کاربران کشور خود را محدود کنند یا حتی گوگل را مجبور کنند تا برای ادامه فعالیت، سرور‌های خود را به آن‌ کشورها انتقال دهد.

وی افزود: این فشار‌ها باعث شده تا گوگل یا بهتر بگوییم شرکت آلفابت امکاناتی را فراهم کند تا کاربران بتوانند به کمک آن اطلاعات ذخیره شده خود در سرور‌های گوگل را مشاهده و در صورت لزو‌‌‌‌‌‌‌م حذف کنند. البته هرگز اطلاعاتی پاک نمی‌شود و تنها از چشمان کاربر پنهان می‌شود.

این کارشناس امنیت اطلاعات درباره دسترسی گوگل به اطلاعات کاربران گفت: همه ما می‌دانیم که گوگل خدمات گسترده‌ای را ارائه می‌دهد و یکی ازاین خدمات سیستم‌عامل اندروید است. این سیستم عامل به تمامی اطلاعات کاربران دسترسی دارد و با اپلیکیشن‌هایی که به‌طور پیش‌فرض روی‌ آن نصب است، می‌تواند اطلاعات کاربر را به سرورهای آلفابت منتقل کند.

آبگون در پاسخ به این سوال که گوگل از اطلاعات کاربران عادی چه منفعتی می‌تواند ببرد؟ گفت: مطمئنا این همه هزینه بی‌علت نیست. یکی از پروژه‌های گوگل رساندن اینترنت رایگان به مناطق محروم کره زمین است. شاید برخی فکر کنند که این‌کار یک رفتار انسان‌دوستانه است، اما آیا گوگل نمی‌تواند بخشی از سرمایه خود را برای سیر کردن گرسنگان در این مناطق اختصاص دهد تا اینکه به فکر برقراری اتصال اینترنت آنها باشد؟

وی افزود: از سوی دیگر نه‌تنها گوگل بلکه سایر کمپانی‌های مطرح دنیا می‌توانند در سال‌های آینده با فروش اطلاعات کاربران‌شان سرمایه هنگفتی را عاید خود کنند که این یکی از کوچک‌ترین منافع این شرکت‌ها از جمع‌آوری اطلاعات کاربران است.

این کارشناس امنیتی اظهار کرد: از این موضوع که بگذریم فکر نمی‌کنم کسی در دنیا احساس خوشایندی داشته باشد از اینکه فرد یا افرادی بدانند هر روز به کجا رفت‌وآمد دارد، با چه‌کسانی در ارتباط است، در دنیای مجازی به دنبال چه مطالبی است و بسیاری از موارد دیگر که می‌تواند نقض آشکار حریم شخصی باشد.

آبگون با بیان اینکه مردم نباید به شرکت‌های فناوری اطمینان محض داشته باشند، گفت: کاربران اطلاعات مهم خود را تاجایی که می‌توانند از دسترس این شرکت‌ها دور نگه دارند و تا جایی که امکان دارد از اپلیکیشن‌هایی مثل  «گوگل‌پلی» و  «گوگل‌مپ» استفاده نکنند.

ارتباط با نویسنده: anoosh.m1986@gmail.com