روند ناهمسو در آمار چک‌ها

بررسی آمار بانک مرکزی حاکی از آن است که اگرچه رشد ماهانه چک‌های مبادله شده هم از نظر تعداد و هم از نظر مبلغ، در آبان‌ماه کاهشی بوده، اما چک‌های برگشتی همچنان در مسیر صعودی حرکت می‌کنند.

به گزارش اقتصاد آنلاین براساس این آمار، در آبان‌ماه 1.7 درصد از «تعداد» و 5.2 درصد از «مبلغ» چک‌های مبادله شده نسبت به ماه قبل کاسته شد، این در حالی است که در این زمان 3.4 درصد به «تعداد» و 8.9 درصد به «مبلغ» چک‌های برگشتی افزوده شده است. این روند باعث شده نسبت تعداد چک‌های برگشتی به مبادله شده در این ماه به 13.3 درصد و نسبت مبلغ چک‌های برگشتی به مبادله شده به 6.8 درصد برسد که این آمار در 30 ماه گذشته بی‌سابقه است.

همچنین در هشت ماه نخست سال جاری نسبت تعداد چک‌های برگشتی به مبادله شده به 12.3 درصد رسیده که این رقم برای مدت مشابه سال قبل معادل 10.9 درصد گزارش شده است. از حیث این آمار، دومین ماه پاییز را می‌توان ماه «رشد چک‌های برگشتی» نام‌گذاری کرد. براساس آمار بانک مرکزی، در این ماه حدود 541 هزار برگ چک به مبلغ 6.8 هزار میلیارد تومان برگشت خورد.

بر این اساس می‌توان عنوان کرد که در ماه آبان در هر روز 18 هزار برگ از چک‌های مبادله‌شده به دلایل متعدد از جمله ناکافی بودن موجودی حساب برگشت خورده است. رشد «تعداد چک‌های برگشتی» نسبت به مهر‌ماه معادل 3.4 درصد و نسبت به آبان سال گذشته 22.2 درصد ثبت شده است. با رشد تعداد چک‌های برگشتی به مبلغ آن نیز در بازه ماهانه و سالانه افزوده شده است. بر این اساس، ارزش یا مبلغ چک‌های برگشتی در آبان‌ماه 8.9 درصد بیشتر از مهر‌ماه سال جاری و 28.3 درصد بیشتر از آبان‌ماه سال گذشته است. اما آمار نگران‌کننده حجم بالای چک‌های برگشتی در بازه هشت ماهه نیز مشخص است. بر این اساس در هشت ماه نخست سال جاری نسبت به هشت ماه نخست سال قبل تعداد چک‌های برگشتی 19.8 درصد و مبلغ چک‌های برگشتی 29.8 درصد بیشتر بوده است.

 رکوردشکنی 3 ماهه 

طبق آمار در ماه‌های گذشته نیز روند چک‌های برگشتی افزایشی بوده، اما موضوعی که روند چک‌های برگشتی را در آبان‌ماه منحصربه‌فرد کرده این است که تعداد و ارزش چک‌های مبادله شده در این ماه روند نزولی داشته، اما به‌رغم افت چک‌های مبادله شده، باز هم به مقدار چک‌های برگشتی افزوده شده است. به بیان دیگر، با افزایش چک‌های مبادله‌شده می‌توان انتظار داشت که به تبع آن به تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی افزوده شود، اما در ماه آبان به‌رغم کاهش 1.7 درصدی در تعداد چک‌های مبادله شده و 5.2‌درصدی در مبلغ چک‌های مبادله شده، روند چک‌های برگشتی کاهش نداشته و همچنین در مدار صعودی حرکت می‌کند. این روند باعث شده که نسبت چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله شده در دومین ماه پاییز رشد قابل توجهی داشته باشد. براساس آمار بانک مرکزی در آبان‌ماه نسبت تعداد چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله شده 13.3 درصد ثبت شده است. به این معنی که در این ماه از هر 100 چک مبادله شده بیش از 13 برگ چک برگشت خورده است. حال آنکه این نسبت در شهریور ماه معادل 11.8 درصد و در آبان‌ماه معادل 12.6 درصد بوده است. همچنین بررسی آمارها نشان می‌دهد که این نسبت در 30 ماه گذشته بی‌سابقه بود و آخرین بار در فروردین سال 91 نسبت تعداد چک‌های برگشتی به مبادله شده بیش از مقدار آن در آبان‌ماه (13.7 درصد) بوده است. در دومین ماه پاییز سال جاری نسبت مبلغ چک‌های برگشتی به مبادله شده به 6.8درصد رسیده است که این نسبت نیز در ماه‌های گذشته (بیش از 30 ماه قبل) بیشترین مقدار بوده است. به همین دلیل می‌توان عنوان کرد که آبان‌ماه، رکورددار نسبت چک‌های برگشتی به مبادله شده، بوده است.