رمضان، ماه رونق بازار برای مسلمان و غیر مسلمان

نخستین نشانه ها از هلال ماه رمضان، ماه مقدس مسلمانان، نزدیک به 1/7میلیارد نفر از مسلمانان جهان را از طریق روزه گرفتن به یکدیگر پیوند می دهد. در کشورهای حوزه خلیج فارس، دفاتر زودتر تعطیل می شوند، تماس های تلفنی عصرگاهی بی پاسخ می مانند، گردشگران در محل اقامت خود باقی می مانند و انعقاد بسیاری از قراردادهای مهم نیز به تعویق می افتد.

با تمام این اوصاف بازهم نمی توان به سادگی گفت رمضان باعث کاهش رونق اقتصادی می شود، چرا که حقیقت بسیار پیچیده تر از این است و با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان زمزمه گرانی کالاها و به اصطلاح رونق بازار نیز بیشتر می شود.

در کشورهای مسلمان حاشیه خلیج  فارس ماه رمضان را می  توان فصل رونق بازار موادغذایی دانست. در بسیاری از کشورهای مسلمان فروشگاه های بزرگ قبل از شروع این ماه تخفیفاتی خاص برای کالاهای پرمصرف اختصاص می دهند. سودآوری فروش موادغذایی برای مسلمانان در ماه رمضان چنان جذاب بوده که برخی کشورهای غیرمسلمانی که بخشی از جمعیت آنها را مسلمانان تشکیل می دهند نیز تخفیفاتی خاص برای مشتریان خود در نظر می گیرند.

تخفیف قیمت مواد خوراکی در ماه رمضان در خاورمیانه نیز پدیده ای آشناست. در این منطقه فروشگاه  های بزرگ برای جذب مشتری بیشتر از همیشه برنامه  های تخفیف مختلفی را در فصل  های مختلف برپا می کنند. امسال در عربستان تخفیف های یکی از فروشگاه  ها چنان وسوسه کننده بود که مشتریان برای ورود به فروشگاه مدت  ها در صف ایستادند.

در این کشور نیز همراه با شروع ماه رمضان تقاضا برای مواد غذایی افزایش می  یابد. به عقیده کارشناسان، بازار مصرف در عربستان نیز شاهد افزایش ٥  درصدی خرید مردم دراین ماه بوده است. به همین دلیل فروشگاه  های بزرگ همیشه پیش از آغاز ماه رمضان برنامه های تخفیف خود را اعلام می کنند. این در حالی است که در کشوری مانند کویت گاهی اوقات تخفیف فروشگاه  های مواد غذایی به٨٠ درصد هم می  رسد.

ترکیه نیز یک کشور مسلمان نشین بزرگ است که در این کشور با شروع ماه رمضان مصرف مواد خوراکی به خصوص سبزیجات و لبنیات افزایش می  یابد. این افزایش خرید چنان سودآور است که فروشندگان ترجیح می  دهند قیمت های شان را تغییر ندهند. در  سال ٢٠١٢ «بندوی پالاندوکن» رئیس کنفدراسیون تجار ترکیه اذعان کرد که ماه رمضان ٣٠ درصد به رونق و خریدوفروش بازار مواد غذایی در این کشور می  افزاید.

ارائه تخفیف برای مواد خوراکی در ماه رمضان فقط به کشورهای مسلمان نشین محدود نمی شود. اکنون بسیاری از کشورهای مسلمان نشین اهمیت خاصی برای بازار موادغذایی حلال و مشتریان مسلمان به ویژه در ماه رمضان قائل می شوند. این پدیده نیز چندان عجیب نیست، زیرا تخمین زده می شود حدود 1/7 میلیارد نفر از جمعیت جهان مسلمان باشند.

به  طوری که آنها در ٤٩ کشور اکثریت مردم را تشکیل می دهند. بنابراین از دیدگاه تجاری، این جمعیت اکنون بازار ایده آلی محسوب می شود که البته پتانسیل رشد بسیاری نیز دارد. آمریکا و انگلیس به دلیل تنوع جمعیتی زیاد و فرصت  های سرمایه گذاری فراوان این پتانسیل را به خوبی درک کرده اند.

در آمریکا  حدود 2/6میلیون نفر مسلمان زندگی می کنند. در انگلیس نیز جمعیتی حدود 2  میلیون و ٧٠٠ هزار مسلمان زندگی می کنند. با توجه به این آمار اکنون شرکت های خرده فروشی مختلف سعی دارند با ارائه خدمات به این بخش به کسب وکار خود رونقی دهند. یکی از این راه  ها ارائه مواد خوراکی مخصوص مسلمانان است. این تجارت در ماه رمضان رونق خاصی می  گیرد، به  طوری که فروشندگان با ارائه تخفیف و هدایای مختلف سعی در جذب مشتری بیشتر می کنند. یکی از این شرکت ها فروشگاه  های Whole Foods Market  است.

از  ســـال ٢٠١١ میـــلادی فـــروشگاه  هــایWhole Foods Market  با Saffron Road همکاری می کند تا یک برنامه بازاری برای ماه رمضان ارائه کنند. هر دو این شرکت ها تبلیغات فراوانی در این  باره می کنند.

از آنجا که درآمد سالانه اغلب خانوارهای مسلمان مهاجر در آمریکا بالاست، شرکت whole food این قشر را به درستی هدف گرفته است. این شرکت ها در پست های اینترنتی متعدد با اعلام مسابقه در Saffron Road برای دریافت کالاهای مجانی و کارت هدیه به ارزش ١٠٠دلار از وب  سایت Whole Story Blog مشتریان را به خرید تشویق می کنند.

این نخستین باری بود که یک سوپرمارکت بزرگ برنامه تبلیغاتی برای خرید کالاهای ارزان در ماه رمضان در آمریکا برپا می کرد. این درحالی است که بخش زیادی از مشتریان Saffron Road  مسلمان نیستند.

این شرکت یکی از برندهای محصولات حلال آمریکایی است. البته برخی فروشگاه های مواد غذایی بزرگ مانند والمارت و مک دونالد موادغذایی حلال را نیز در مناطق مسلمان نشین عرضه می کنند. «عدنان دورانی» مدیرعامل  Saffron Road می  گوید: کسب وکار تولید مواد غذایی حلال در آمریکا پولساز است اما بازار محصولات حلال در فروشگاه های خواربارفروشی چندان رشد نکرده است، بنابراین فرصت برای کسب وکار وجود دارد.

هرچند تحفیف های ماه رمضان در آمریکا پدیده ای نوپاست اما سال هاست در اروپا انجام می شود. به عنوان مثال Tesco بزرگ ترین سوپرمارکت زنجیره ای انگلیس مدتی است که با شروع ماه رمضان تخفیف  هایی را برای مشتریانش قائل می شود و در این زمینه پایه  گذار بوده است. این شرکت در  سال ٢٠١٣ دومین برنامه تخفیفاتی خود را اجرا کرد و توانست از ٣١٥ شعبه از ٦ هزار فروشگاه خود به سود ٥١ میلیون پوندی دست یابد. این شرکت حتی یک تیم بازاریابی مخصوص مشتریان مسلمان در اختیار دارد.