سرشماریهای جدید نشان میدهد زنان اکنون یکسوم پزشکان و وکلا را در سطح جامعه آمریکا تشکیل میدهند. این رقم در نسل حاضر پیشرفت بزرگی نسبت به نسل پیش از آن است که این مشاغل عمدتا در قرق مردان بود.
سهم زنان از مشاغل حوزههای حقوقی و پزشکی در طول یک دهه گذشته بیشتر شده، حال آنکه سهم آنها در کل بازار کار در همان حول و حوش کمتر از 50درصد باقی مانده است. خانمها در سال 2010میلادی 4/33درصد از مشاغل حقوقی شامل وکیل، قاضی، رئیس شورای حل اختلاف و سایر مشاغل قضایی را در اختیار دارند. این رقم در سال 2000میلادی 2/29درصد بود.
سهم جراحان و پزشکان زن نیز از 8/26درصد در سال 2000 به 4/32درصد در سال 2010 رسید. براساس آمار ارائه شده در آمریکا در سال 1970 سهم زنان از مشاغل پزشکی تنها 7/9درصد و از مشاغل حقوقی فقط 9/4درصد بود.
هیدی هارتمن، رئیس موسسه تحقیقات سیاست زنان در یک گروه غیرانتفاعی در واشنگتن، میگوید: این یک پیشرفت بزرگ است. درمیان انبوهی از مدارک و ارقام که ثابت میکند زنان پیشرفتهای بزرگی داشتهاند، هنوز هم زنان میتوانند در برخی از همین مشاغل حرفهای و پردرآمد پیشرفتهای بزرگی داشته باشند. دستاوردهای زنان در این زمینهها بهدنبال افزایش ثبتنام در مدارس حرفهای در یک دوره زمانی بهوجود آمد.
برای مثال براساس تحقیقات هاناه برنر و رنی نیومن نیک از کالج حقوق دانشگاه Michigan State، مدرسه حقوق هاروارد تا سال 1950 به روی زنان بسته بود و دانشگاه حقوق Washington and Lee نیز آخرین دانشگاهی بود که درهایش را بهروی زنان در سال 1972 باز کرد. امروز تعداد زنان فارغالتحصیل در رشته حقوق با تعداد مردان برابری میکند. در زمینه پزشکی نیز براساس آمار انجمن پزشکی آمریکا، زنان 4/45درصد از فارغالتحصیلان مدارس و دانشگاههای پزشکی را تشکیل میدهند.
شاهد مثال
لیندسی لازوپولوس نمونه خوبی برای تغییر نسل در بازار کار آمریکاست. بهگفته این دختر 26ساله ساکن میامی، نسل پدربزرگ و مادربزرگ او که اصالتی یونانی داشتند معتقد بودند خانمها باید در خانه بمانند و بچهها را بزرگ کنند. پدر و مادرش اما باور دیگری داشتند. به اعتقاد آنها داشتن تحصیلات مناسب برای داشتن یک زندگی در سطح متوسط بسیار مهم بود.
خانم لازوپولوس مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه Columbia دریافت کرده و در طول تحصیل در یک شرکت حقوقی در منهتن کار پارهوقت داشت. او جو آنجا را بسیار دوست داشت و تجربیات زیادی در این مورد در دوران کار پارهوقت کسب کرد. او سال گذشته از مدرسه حقوق میامی فارغالتحصیل شد و حالا یک مشاور حقوقی است. دو همکار او در شرکت حقوقی که کار میکند مادر هستند و همزمان با کارشان به بزرگ کردن بچهها هم میرسند.
شکافی به نام تفاوت دستمزدها
با وجود پررنگتر شدن حضور زنان در مشاغل حقوقی و پزشکی شکاف درآمدی بین زنان و مردان در این دو زمینه همچنان به قوت خود باقی است. براساس تحقیقات انجام شده از سوی کلودیا گلدین و لارنس کاتز، اقتصاددانهای دانشگاه هاروارد، در سال 2007، متوسط درآمد وکلای زن 90هزار دلار بود که نسبت به درآمد 122هزار دلاری مردان بیش از 30هزار دلار کمتر است.
متوسط درآمد پزشکان زن نیز 112هزار و 128دلار است که با درآمد 186هزار و 916دلاری پزشکان مرد تفاوت آشکاری دارد. گفته میشود دلیل این امر انتخابهای شخصی است. برای مثال بهگفته آقای کاتز، خانمها ترجیح میدهند وقت بیشتری برای بزرگ کردن بچههایشان بگذارند یا شغلهایی را انتخاب کنند که متقاضی کمتر و درنتیجه درآمد کمتری دارد.
اما بهگفته او بخش کوچکی از شکاف موجود به دلایل نامشخصی بهوجود آمده است. تبعیض نیز میتواند یکی از دلایل این شکاف باشد، اگرچه هنوز مشخص نیست که سهم تبعیض در بهوجود آمدن این شکاف درآمدی چقدر است.
بهگفته خانم گلدین، دستاوردهای زنان در پزشکی با افزایش حضورشان در بیمارستانهای متعلق به شرکتها و البته قوانین پزشکی بهوجود آمده است. آنها به این ترتیب میتوانند توازن بیشتری بین رسیدگی به خانواده و کار بیرون انجام دهند. آنطور که خانم گلدین توضیح میدهد، شرکتهای خدمات بهداشتی اکنون شیوهای را بهکار میبرند تا بتوانند زنان را هم بهکار گیرند.
در این شیوه انعطافپذیری مهمترین نکته است تا زنان بتوانند بهتر زمان کاری خود را تنظیم کنند. خانم گلدین میگوید: «بخش شرکتی در همسانسازی حضور مردان و زنان در محیطهای پزشکی نقش پررنگی داشته است.»
درحالیکه زنان گامهای بلندی برای تصدی مشاغل حقوقی برداشتهاند، در این نوع شرکتها سهم کمی از پستهای مدیریتی دارند. برخی شغلشان را در مراکز مشاوره ترک کرده و به شرکتها میروند تا بتوانند با انعطافپذیری بیشتری ساعات کاریشان را تنظیم کنند اما طبق بررسی انجام شده در انجمن ملی وکلای زن در آمریکا در شرکتهای بزرگ حقوقی، زنان تنها 15درصد نیروی کار را تشکیل میدهند.
از 200 شرکت مورد بررسی قرار گرفته تنها 4درصدشان مدیر زن را در رأس خود میدیدند. به هر حال حضور زنان در دو زمینه پزشکی و حقوقی در آمریکا رشد زیادی را به خود میبیند اما هنوز دو معضل مهم به نام شکاف درآمدی و حضور کمرنگ زنان در پستهای مدیریتی در این زمینهها به چشم میخورد.