در سال های اخیر توجه به مسائل زیست محیطی در سراسر جهان افزایش یافته و این امر به خودی خود برای کسب و کارها دردسرهای تازه ای به همراه داشته است. اگر زمانی نه چندان دور مشتریان اصلا توجهی به وضعیت تولید شرکت ها نداشتند، حالا یک اشتباه کوچک کافی است تا سرنوشت یک برند به خاک و خون کشیده شود. این امر از یکسو به دلیل افزایش آگاهی مردم نسبت به تاثیرات مخرب فعالیت های انسانی بر محیط زیست و از سوی دیگر افزایش انتظارات مشتریان نسبت به برندهاست. به طوری که دیگر به این سادگی ها نمی شود مشتریان را راضی نگه داشت. تغییرات آب و هوایی، آلودگی هوا و خاک و انقراض گونه های جانوری و گیاهی از جمله چالش های زیست محیطی مهمی هستند که جهان با آنها دست و پنجه نرم می کند. در این میان برندها نقش مهمی برای رهبری اوضاع زیست محیطی برعهده دارند.
کسب و کارها با حضور در بازار به دنبال کسب سود هستند. اگرچه مشتریان به عنوان یاران وفادار برندها همیشه اقدام به خرید می کنند، اما در این تصمیم گیری فقط به معیارهای مادی و اقتصادی اکتفا نخواهند کرد. دست کم مشتریان نسل جدید که اصلا اینطوری رفتار نمی کنند. در عوض آنها آماده اند تا معیارهای مهم اخلاقی را نیز وارد معادلات اقتصادی کنند. ماجرا جالب شد، نه؟
اگر همین حالا شما را بین خرید از برندی که دائما به فکر محیط زیست است و اقدامات اساسی برای کاهش ضررهای خط تولیدش انجام می دهند، با برندی که روز به روز آلایندگی بیشتری وارد جو یا دریا می کند، سر دوراهی قرار دهند، کدام گزینه را انتخاب خواهید کرد؟ بی شک در حالت عادی کمتر کسی سراغ خرید از برندی می رود که هیچ اهمیتی به طبیعت و رعایت اصول زیست محیطی نمی دهد. شاید قبل تر برخی از مشتریان با مشاهده قیمت های پایین تر کمی وسوسه می شدند، اما حالا دیگر اوضاع کاملا فرق کرده است؛ چراکه مشتریان حتی با سطح قیمت پایین تر نیز وسوسه نمی شوند!
مطلب مرتبط: خرده فروشی با محوریت محصولات سازگار با محیط زیست
ما در این مقاله قصد داریم نگاهی به محصولات سازگار با محیط زیست یا همان محصولات سبز بیندازیم. اگر نظر ما را بخواهید، آینده تولیدات صنعتی دنیا بر مدار این مفهوم خواهد چرخید. به همین خاطر ضروری است کمی درباره زیر و بم این استراتژی فکر کنیم. ما در ادامه به شما کمک می کنیم آشنایی بهتری با این مفهوم و تاثیراتش بر روی دنیای کسب و کار پیدا کنید. خب منتظر چه هستید؟ همین حالا با ما همراه شوید.
محصولات سازگار با محیط زیست: یک تعریف مقدماتی
محصولات سازگار با محیط زیست، تولیداتی هستند که در فرآیند تولید، توزیع و مصرف، تأثیر مخرب کمتری بر محیط زیست دارند. این محصولات به طور معمول از مواد اولیه بازیافتی یا قابل بازیافت تولید می شوند. به طوری که پس از مصرف دیگر لازم نیست نگران ماندگاری بالای آنها در طبیعت باشیم.
احتمالا شما هم تا حالا با محصولاتی برخورد کرده اید که از مواد بازیافتی تولید شده اند. شاید این محصولات تا همین یک دهه قبل طرفدارهای زیادی نداشتند، اما با افزایش خطرات ناشی از آلودگی های زیست محیطی حالا مشتریان علاقه بیشتری برای خرید این دست از محصولات دارند.
اجازه دهید قبل از اینکه سراغ بخش های بعدی مقاله برویم، یک مثال جالب درباره استفاده از مواد اولیه بازیافتی بزنیم. این روزها خیلی از تیم های ورزشی برای اینکه دل هواداران شان را به دست بیاورند، در تولید لباس شان از مواد بازیافتی استفاده می کنند. اگرچه گاهی اوقات این فرآیند هزینه بیشتری از باشگاه ها می گیرد، اما نقش مهمی در برندینگ دارد. به طوری که مثلا تیمی مثل رئال مادرید در طول سال های اخیر هرچه بیشتر به دنبال استفاده از مواد بازیافتی در تولید البسه اش بوده است. کار به جایی رسیده که در زمان هایی خاص تیم ها با لباس هایی کاملا بازیافتی وارد زمین مسابقه می شوند تا دیگران را به پذیرش این فرهنگ کلیدی ترغیب کنند. ماجرا جالب شد، نه؟
مزایای تولید محصولات سبز
هر کاری در این دنیا باید فایده ای مشخص داشته باشد تا برندها را به خودش جلب کند. در دنیایی که گاهی اوقات 100 دلار سود کمتر نسخه یک برند را می پیچد، جایی برای اشتباه نیست. به همین خاطر خیلی وقت ها کارآفرینان برای استقبال از ایده های تازه با مشکلات جدی رو به رو هستند. این درست همان نکته ای است که برای توسعه فرهنگ تولید محصولات سبز چالشی بزرگ محسوب می شود.
شما در این بخش با برخی از مزایای تولید محصولات سازگار با محیط زیست آشنا خواهید شد. یادتان باشد، این مزایا صرفا از چشم انداز کارآفرینان و صاحبان کسب و کار بیان شده است. پس نباید در قالب یک مشتری آنها را زیر ذره بین ببرید.
مطلب مرتبط: درآمد بیشتر با 8 شغل محیط زیست گرایانه
ارتقای مسئولیت اجتماعی
توجه به محیط زیست یکی از جنبه های مهم مسئولیت اجتماعی شرکت هاست. برندهایی که به محصولات سازگار با محیط زیست توجه دارند، اهمیت سلامت جامعه را به همه نشان می دهند. خب برندی که همیشه تولیداتش با آلودگی زیست محیطی بالا همراه است، نمی تواند ادعای اندیشیدن به سلامت مشتریانش را داشته باشد. این دقیقا همان چالش بزرگی است که مشتریان را نسبت به برخی از برندها دلسرد کرده است.
یکی از برندهایی که در طول سال های اخیر با چالش های زیادی در زمینه تولید محصولات سازگار با محیط زیست رو به رو بوده، پپسی است. این برند دوست داشتنی در طول سال های اخیر مورد هجمه وسیعی از حملات درباره کم توجهی به آثار مخرب قوطی های پلاستیکی و فلزی محصولاتش قرار گرفته است. کافی است یک دقیقه هم که شده درباره اثرات مخرب این قوطی ها در طبیعت فکر کنید. بی شک پپسی توانایی جمع آوری همه این پلاستیک یا قوطی های فلزی را ندارد. این در حالی است که کوکاکولا به عنوان رقیب جدی این برند تعهدات سفت و سختی در این زمینه دارد.
پپسی در طول سال های اخیر به طور مداوم تعهداتش در زمینه بازیافت زباله و همچنین استفاده از مواد تجدیدپذیر در بسته بندی محصولاتش را افزایش داده است. بی شک اگر فشار مشتریان و افکار عمومی نبود، هیچ وقت این برند به فکر تغییر راه و رسم تولید محصولاتش نمی افتاد.
با این حال اکنون نه تنها روش تولیداتش زمین تا آسمان فرق کرده، بلکه اعتماد بیشتری از سوی مشتریانش دریافت می کند. این دقیقا همان کاری است که تولیدات سبز با وضعیت برندها می کند. پس باید همیشه حواس تان را جمع کنید. وگرنه کلاه تان پس معرکه خواهد بود.
جذب مشتریان بیشتر
امروزه بسیاری از مردم به مسائل زیست محیطی اهمیت می دهند و ترجیح شان خرید محصولاتی است که ضرر کمتری برای محیط زیست دارد. احتمالا شما هم در طول روز برای خرید سراغ برندهایی می روید که ضرر و زیان کمتری به محیط زیست می زنند. این امر نه تنها ناشی از نوع نگرش به جهان است، بلکه نقش آموزش در نسل های مختلف را نشان می دهد. اغلب مشتریان نسل جدید در طول دوران تحصیل بارها و بارها مطالبی درباره اهمیت توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست یاد گرفته اند. درست به همین خاطر این روزها جایی برای برندهای بی توجه به محیط زیست در ارزیابی مشتریان وجود ندارد. برندهایی که محصولات سازگار با محیط زیست ارائه می دهند، می توانند مشتریان آگاه به محیط زیست را جذب و حفظ کنند. این نکته اهمیت بسیار زیادی در سرنوشت یک برند داشته و می تواند تمام معادلات بازار را تغییر دهد.
مطلب مرتبط: چطور کسب و کاری سازگار با محیط زیست داشته باشیم؟
کاهش هزینه های تولید
چه کسی دوست دارد با هزینه های سرسام آور دست به تولید محصولات زده و در بازار عرضه شان کند؟
محصولات سازگار با محیط زیست اغلب از مواد اولیه ارزان تری ساخته می شوند و مصرف انرژی و منابع را کاهش می دهند. فکر می کنم همین نکته برای درک اهمیت استفاده از محصولات سازگار با محیط زیست کافی باشد. به طوری که شما می توانید در طول چند ماه با توجه به این نکته کلیدی اوضاع تان در بازار را حسابی تغییر دهید. اگر شما هم دوست دارید کمی نسبت به رقبا مزیت بیشتری داشته باشید، بد نیست به استفاده از مواد اولیه قابل تجدید یا بازیافتی فکر کنید.
قبول دارم هنوز در برخی صنایع مثل مواد غذایی استفاده از مواد بازیافتی قابل قبول نیست، اما شما باید قدم های اولیه در این راستا را بردارید. مثلا بسته بندی مواد غذایی با مواد بازیافتی برای هیچ مشتری جذاب نیست. با این حال شما می توانید از کیسه های بازیافتی برای جابه جایی محصولات استفاده کنید. اینطوری هم به سلیقه مشتریان احترام می گذارید، هم دیگر قرار نیست هزینه زیادی برای تولیدتان انجام دهید.
بی شک استفاده از مواد اولیه تجدیدپذیر یا بازیافتی اجباری برای برندها نیست. با این حال اگر شما دنبال اثرگذاری بهتر بر روی مشتریان تان هستید، بد نیست کمی در این مورد فکر کرده و اوضاع تان در بازار را تغییر دهید. از آنجایی که ما در این مقاله فرصت محدودی داریم، سراغ تمام مزایای تولید محصولات سبز نرفته ایم. با این حال شما می توانید کمی کنجکاوی بیشتر به خرج داده و بیشتر با مزایای این استراتژی آشنا شوید. قول می دهم با این کار دیگر حتی یک لحظه هم فکر تولید این مدل محصولات از سرتان بیرون نرود!
محصولات سبز و مشتریان: نگاهی به ذهنیت مشتریان
اینکه چرا مشتریان تن به خرید محصولات سازگار با محیط زیست می دهند، سوالی است که ظاهرا یک جواب ساده دارد. اگر بخواهیم خیلی خطی به ماجرا نگاه کنیم، باید گفت مشتریان به منظور حفاظت از محیط زیست یا به زبان خودمانی نجات کره زمین اقدام به خرید محصولات سبز می کنند. اینطور وقت ها آدم حس می کند با یک خرید چند هزار تومانی قدمی مهم در راستای نجات سیاره زمین برداشته است. خب راستش را بخواهید، اگر همه مردم اینطوری فکر کنند، واقعا ورق برمی گردد و کره زمین محبوب ما از این وضعیت پر از آلودگی نجات پیدا خواهد کرد!
حفاظت از محیط زیست دلیلی است که خیلی ها را به سوی استفاده از محصولات سبز کشانده، اما هنوز معلوم نیست چرا این همه از مردم دنبال خرید چنین محصولاتی هستند. فکر می کنم شما هم قبول داشته باشید مشتریان با سلیقه های مختلف همگی به عمر بیشتر سیاره زمین فکر نمی کنند، مگر نه؟
اگر یادتان باشد، قبلا گفتیم که تولید محصولات سازگار با محیط زیست هزینه کمتری برای برندها دارد. خب این به معنای قیمت نهایی پایین تر نیز هست. به این ترتیب شما دیگر لازم نیست محصولات دلخواه تان را با قیمت بالا در بازار تهیه کنید. خیلی از مشتریان اصلا دغدغه زیست محیطی ندارند. برای آنها همین که قیمت یک محصول پایین تر باشد، کافی است. البته در این میان شما نمی توانید محصولی کاملا بی کیفیت تحویل مشتریان دهید. خب بازار پر از محصولات باکیفیت است که با کمی هزینه بیشتر در دسترس خواهد بود. بنابراین برندها نباید پشت شعارهای زیست محیطی مخفی شده و کیفیت را قربانی کنند؛ چراکه در نهایت این ماجرا به ضرر خودشان تمام خواهد شد.
مطلب مرتبط: بهترین محصولات سازگار با محیط زیست برای فروش آنلاین
مسئله صرفه جویی در هزینه ها وقتی از افق بلندمدت به ماجرا نگاه کنیم، بیشتر به چشم خواهد آمد. این روزها بخش زیادی از بودجه عمومی کشورها صرف مبارزه با آلودگی های محیط زیست می شود. حالا اگر برندها به طور داوطلبانه میزان تولید آلودگی را کاهش داده و به سوی تولید محصولات سبز بروند، چه خواهد شد؟ جوابش روشن است: بودجه بیشتری برای خدمات عمرانی و رفاهی باقی می ماند.
بی شک مشتریان هم درست مثل برندها دلایل زیادی برای خرید محصولات سازگار با محیط زیست دارند. نکته کلیدی در این میان اراده هر مشتری برای خرید چنین محصولاتی است. اگر نظر ما را بخواهید، نگاهی کلی به وضعیت شبکه های اجتماعی و میزان بحث درباره محصولات سازگار با محیط زیست خبرهای خوبی در این رابطه دارد. پس شما هم باید کم کم کسب و کارتان را به سوی تولید چنین محصولاتی سوق دهید.
تولید محصولات سازگار با محیط زیست: راهکارهایی عملی
تا اینجای کار با اهمیت تولید محصولات سازگار با محیط زیست آشنا شدیم. در این چرخه نه تنها برندها، بلکه مشتریان نیز سود زیادی خواهند کرد. نکته کلیدی که حالا قصد بررسی اش را داریم، مربوط به راهکارهای استفاده از این استراتژی در دنیای کسب و کار است. خب انتظار ندارید که شما را با یک مفهوم کلی و بدون راهکارهای واقع گرایانه تنها بگذاریم؟
شما در ادامه با برخی از مهمترین روش ها برای ورود به عرصه تولید محصولات سازگار با محیط زیست آشنا خواهید شد. پس با ما همراه باشید تا آخرین بخش از مقاله مان را هم بررسی کنیم.
استفاده از مواد اولیه مناسب
یکی از مهمترین اقداماتی که برندها می توانند انجام دهند، استفاده از مواد اولیه سازگار با محیط زیست در تولید محصولات است. مواد اولیه سازگار با محیط زیست، موادی هستند که از منابع طبیعی تجدیدپذیر یا قابل بازیافت ساخته می شوند. به عنوان مثال، استفاده از موادی مانند کاغذ قابل بازیافت، جوهر گیاهی و پلاستیک بازیافتی ایده های مناسبی برای کسب و کارها محسوب می شود. نکته مهم اینکه شما باید با توجه به وضعیت کسب و کارتان اقدام به استفاده از چنین ایده هایی کنید. مثلا اگر در صنعت چاپ فعالیت دارید، استفاده از جوهرهای گیاهی یا حتی کاغذهای بازیافتی ایده خوبی خواهد بود. البته باید حواس تان به کیفیت نهایی کار هم باشد. بنابراین بی گدار به آب نزده و همه جوانب را با دقت بالا مورد ارزیابی قرار دهید.
کاهش مصرف انرژی
تولید محصولات سبز لازم نیست همیشه با مواد اولیه متفاوت شروع شود. گاهی اوقات تغییر دستگاه های موجود در خط تولید هم ایده خوبی خواهد بود. خب دستگاه های قدیمی مصرف انرژی بالایی دارند و گاهی آلودگی زیادی هم به بار می آورند. با این حساب اگر شما اقدام به خرید یا استفاده از دستگاه های به روزتر کنید، کمک بزرگی به جامعه، مشتریان و صدالبته خودِ کسب و کارتان خواهید کرد.
مطلب مرتبط: فعالیت سازگار با محیط زیست در دنیای کسب و کار با ایده های طلایی
برندها می توانند با کاهش مصرف انرژی و منابع در فرآیند تولید، توزیع و مصرف محصولات به حفظ محیط زیست کمک کنند. تکنولوژی در این میان مهمترین دوست کسب و کارها خواهد بود. به طوری که شما می توانید با استفاده از فناوری های جدید بسیاری از مشکلات تان در مسیر توسعه کسب و کار را از بین ببرید. به علاوه، در این مسیر شهرت بالایی نیز کسب خواهید کرد؛ چراکه مشتریان معمولا دنبال برندهایی هستند که نوآوری های قابل ملاحظه ای در بازار داشته باشند.
اگر شما محصول تازه ای برای عرضه در بازارهای جهانی ندارید، دست کم باید خودتان را از نظر شیوه تولید محصولات در وضعیت مناسبی قرار دهید. اینطوری می توانید ادعاهای بلندپروازانه ای در بازار مطرح کرده و برای بهبود اوضاع تان تلاش کنید. این امر نه تنها به شما برای موفقیت در بازار کمک می کند، بلکه مزیت رقابتی مهمی نیز محسوب می شود.
تولید زباله کمتر
تولید زباله کمتر در نگاه نخست یک شعار بی پایه و اساس به نظر می رسد. خب مگر می شود در دنیای امروز زباله کمتری تولید کرد؟
صرف نظر از اینکه خرید دستگاه های تولید پیشرفته چقدر به شما کمک می کند، باید درباره مسئولیت پذیری برندها هنگام اتمام چرخه تولید نیز بحث کنیم. بازیافت زباله ها یا دست کم کاهش آلودگی شان قبل از انتشار نهایی ایده کلیدی محسوب می شود. اگر یادتان باشد، قبلا درباره ماجرای پپسی صحبت کردیم. یکی از کارهای جالبی که کوکاکولا به عنوان رقیب اصلی این برند انجام می دهد، آماده سازی دورریز محصولاتش برای بازیافت است. از آنجایی که خودِ کوکاکولا نمی تواند همه ضایعات بسته بندی محصولاتش را بازیافت کند، در یک اقدام داوطلبانه آنها را در شرایط بهتر تحویل برندهایی می دهد که امکان استفاده از آنها را دارند. اینطوری نه تنها زباله کمتری وارد محیط زیست می شود، بلکه کوکاکولا هم شهرت بهتری پیدا خواهد کرد.
همانطور که می بینید، بسیاری از برندها به دنبال تولید محصولات با شرایط بهتر هستند. در این میان کاهش زباله اهمیت زیادی دارد. اگر شما هم در این رابطه دست به اقداماتی اساسی بزنید، خیلی زود بدل به برندی مشهور خواهید شد.
سخن پایانی
حفاظت از محیط زیست دیگر یک ترند زودگذر نیست. در عوض بسیاری از برندها به سراغ استفاده از مفهوم محصولات سبز در زیر و بم کسب و کارشان رفته اند. ما در این مقاله برخی از مهمترین نکات درباره محصولات سبز یا سازگار با محیط زیست را زیر ذره بین بردیم.
حالا شما آشنایی کافی با این استراتژی را پیدا کرده اید. اینکه تصمیم به استفاده از این استراتژی در کسب و کارتان بگیرید یا نه، بحثی است که کاملا به ارزیابی خودتان بستگی دارد. با این حال یک نکته کاملا مشخص است: دیر یا زود تمام برندها باید وارد این حوزه شوند. پس بهتر است قبل از اینکه حسابی دیر شود، خودتان را برای بررسی وضعیت در این حوزه آماده کنید.
مطلب مرتبط: چالش حفاظت از محیط زیست در عرصه کسب و کار
من و همکارانم در روزنامه فرصت امروز امیدواریم نکات مورد بحث در این مقاله کمکی هرچند کوچک به شما برای آشنایی با مفهوم محصولات سبز کرده باشد. مثل همیشه اگر سوالی درباره بخش های مختلف مقاله داشتید، ما همیشه آماده دریافت نظرات تان هستیم.
منابع: