سرانجام دولت برای بازار ارز تصمیم گرفت / بسته پیشنهادی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز

در حالی دولتمردان این روزها یکی پس از دیگری به مردم اطمینان می دهند که دلار ارزان می شود که قیمت دلار همچنان نردبان صعود را طی می کند و حالا به مرز 5هزار تومان نزدیک شده است؛ اتفاقی که برخی از اقتصاددانان و کارشناسان آن را پیش بینی کرده و هشدار داده بودند که اگر نسخه مناسبی برای بازار ارز پیچیده نشود، اتفاقات سال های ٩٠ و ٩١ تکرار و بازار با تلاطمات جدی روبه رو خواهد شد. نوسانات نرخ دلار که از ماه های گذشته آغاز شده و همچنان ادامه دارد، نه تنها دلالان، بلکه مردم عادی را نیز روانه چهارراه استانبول کرده است.

اما به موازات هیاهوی گرانی دلار و ارزهای مداخله ای بانک مرکزی که هر روز گران تر و به نرخ بازار آزاد نزدیک تر می شود، توصیه های مقامات دولت نیز هر روز بیشتر می شود و همین تلاطمات بازار را بیشتر می کند. تا جایی که رئیس جمهور در مصاحبه تلویزیونی در پاسخ به سؤالی درباره قیمت دلار تنها پاسخ داد که قیمت دلار آن قدرها هم نیست و سپس به مردم اطمینان داد که ذخایر کافی برای ارز داریم و خیال تان بابت دلار راحت باشد.

ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز در همایش بانکداری الکترونیک وعده رئیس جمهور مبنی بر کاهش نرخ ارز را دوباره تکرار کرد و به مردم گفت که نگران نباشند و قیمت دلار کاهش خواهد یافت. او همچنین با ارسال نامه ای به سیدکامل تقوی نژاد رئیس سازمان امور مالیاتی، اسامی معامله گران مشکوک ارزی را به سازمان امور مالیاتی اعلام کرد و به مردم هشدار داد تا اسیر دلالان بازار ارز فعال نشوند.

دولت به دنبال نقشه راه ارزی

اما برخلاف وعده ها و توصیه های دولتمردان، قیمت دلار نه تنها کاهش نیافت، بلکه هر روز گران تر شد و این روزها به مرز 5 هزار تومان نزدیک شده است. خبرگزاری مهر نیز روز گذشته از جلسه محرمانه معاون اول رئیس جمهور با مدیران بانک ها خبر داد که خواستار خروج تقاضاهای سفته بازانه از بازار ارز شده است.

معرفی دلالان ارزی به مراجع قضایی، ساماندهی صرافی های غیرمجاز، افشای نام معامله گران مشکوک ارز و ارسال نام آنها به سازمان امور مالیاتی، برنامه ریزی برای توزیع ارز مداخله ای و ساماندهی بازار ارز از جمله خط مشی هایی بوده که در جلسه اسحاق جهانگیری با مدیران عامل بانک ها مطرح شده است.

نیروی انتظامی هم روز گذشته وارد سبزه میدان و خیابان فردوسی شد و بیش از ده ها نفر از دلالان ارز را دستگیر و با ون های پلیس منتقل کرد.

دستور رئیس مجلس برای پیگیری بازار ارز

همچنین رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس روز گذشته در جلسه علنی از دستور لاریجانی برای پیگیری وضعیت بازار ارز خبر داد و گفت: بازار ارز وضع نگران کننده ای دارد و ظرف چند ماه گذشته عدم مدیریت صحیح بازار ارز، ارزش پول ملی را حدود ۲۵درصد کاهش داده است.

محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه بانک مرکزی توان لازم برای مدیریت بازار ارز را ندارد، گفت: لازم است مجلس ورود کند و به رئیس جمهور تذکر دهد.

رئیس مجلس نیز در پایان از کمیسیون اقتصادی خواست تا نوسانات فعلی بازار ارز را پیگیری کرده و پیشنهادات خود را در این زمینه ارائه دهد.

تیغ تیز دلار بر گلوی تورم

دولتمردان تاکنون چندین بار از تریبون های مختلف گفته اند که افزایش نرخ اخیر ارز دلایل اقتصادی ندارد و دست عوامل غیراقتصادی در میان است. سخنگوی دولت نیز در نشست هفتگی خود تأکید کرد که قیمت دلار زیر 4هزار تومان است و حباب قیمتی دلار باید بترکد.

همچنین محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهور روز سه شنبه در نشست هیأت نمایندگان اتاق تهران، دوباره سناریوی اثرگذاری عوامل غیراقتصادی بر بازار ارز را پیش کشید و بدون اینکه نام و نشانی از این عوامل به دست بدهد، جهش اخیر بازار ارز را روانی، سیاسی و غیراقتصادی لقب داد که البته کوتاه مدت خواهد بود.

او با دفاع از دستاورد دولت درباره تورم تک رقمی، دخالت دولت در بازار ارز را کاملا بی اساس دانست، چراکه منجر به بازگشت تورم نجومی و قربانی شدن یکی از کلان ترین دستاوردهای دولت یازدهم و دوازدهم خواهد شد. در واقع، نهاوندیان در حالی توپ را در بازار ارز به زمین دیگر بازیگران انداخت كه به باور برخی از اقتصاددانان، دخالت دولت در بازار ارز و مقاومت پنج ساله در برابر واقعی شدن قیمت ها، یكی از عوامل اصلی نوسانات بازار ارز و تبدیل آن به بازاری كم ریسك، سودده و امن بوده است. حال سؤال اینجاست كه كدام دلیل غیراقتصادی می تواند به بازار ارز ایران فشاری را تحمیل كند كه ارزش دلار به شكل روزانه ركوردشكنی كرده و با وجود اینكه بارها اعلام شده در خزانه ارز كافی وجود دارد، دولت امكان كنترل آن را نداشته باشد؟

پیشنهادات بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز

اما در جلسه روز چهارشنبه هیأت وزیران به ریاست رئیس جمهور چه گذشت؟ پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری خبر داده که در این جلسه، اعضای دولت به بررسی مجموعه اقدامات پیشنهادی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز پرداختند و سپس تصمیمات لازم در این زمینه اتخاذ شد که بعدا از سوی بانک مرکزی اعلام می شود.

البته پیش از این ولی الله سیف از برنامه بانک مرکزی برای انتشار دو گروه اوراق مشارکت ارزی خبر داده و گفته بود: بخشی از این اوراق که تا هفته آینده عملیاتی می شود، در بانک مرکزی طراحی شده و بخش دوم با همکاری وزارت نفت در دست طراحی و اجراست. برای آن دسته از سرمایه گذارانی که تمایل به سرمایه گذاری در دارایی های با پایه ارزی دارند، بانک مرکزی و نظام بانکی گزینه های مناسبی را طراحی کرده که به زودی از آنها رونمایی خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: انتشار اوراق مشارکت ارزی توسط بانک مرکزی از گزینه های پیش بینی شده و جذاب در این زمینه است که ظرف هفته آینده راه اندازی و عملیاتی خواهد شد. بر این اساس، سرمایه گذاران می توانند از طریق بانک های عامل که جزییات آن اطلاع رسانی خواهد شد، نسبت به تهیه اوراق مشارکت ارزی با شرایط مناسب اقدام کنند.

سیف افزود: در کنار این موارد، بانک مرکزی در کنار گزینه های متداولی نظیر سپرده گذاری ارزی در بانک ها، طرح های تکمیلی جذابی دیگری را نیز در دست بررسی و اقدام دارد تا از این طریق سرمایه گذاران بتوانند علاوه بر ایمن سازی دارایی های ارزی خود، از نرخ سود مناسبی نیز برخوردار شوند.

رئیس شورای پول و اعبتار تصریح کرد: بانک مرکزی با هدف ایجاد انگیزه اقتصادی بهتر برای بانک ها، ترتیبی اتخاذ خواهد کرد که بانک ها بتوانند منابع ارزی جمع آوری شده را نزد بانک مرکزی با نرخ مناسب سپرده گذاری کنند و در این ارتباط بانک مرکزی در جهت حمایت از امنیت سپرده ارزی مردم نزد بانک ها اقدام خواهد کرد.

ارتباط با نویسنده: ivankaramazof@yahoo.com