ما و ترامپ

با آغاز دور دوم ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» از ماه ژانویه، سیاست های اقتصادی و ژئوپلیتیکی ایالات متحده آمریکا، دستخوش تغییرات تازه ای خواهد شد که می تواند تأثیرات گسترده ای بر اقتصاد جهان و موقعیت سیاسی بسیاری از کشورها، از جمله ایران داشته باشد. «ترامپ» در شرایطی به کاخ سفید باز می‎گردد که جهان درگیر بحران های سیاسی و اقتصادی مختلفی است و تلاش برای نقش آفرینی بازیگران جدید در صحنه جهانی، بیش از پیش اهمیت یافته است. بنابراین شناخت و پیش بینی رویکردهای احتمالی آمریکا در دور دوم ریاست جمهوری «ترامپ» می تواند به رهبران کشورها در تصمیم گیری های استراتژیک کمک کند.

سیاست اقتصادی ترامپ: تمرکز بر منافع داخلی

«دونالد ترامپ» در دوره نخست ریاست جمهوری خود بر سیاست های اقتصادی محافظه کارانه و حمایت گرایانه تکیه داشت و کاهش مالیات ها، افزایش تولید داخلی و اعمال تعرفه های سنگین بر واردات کالاهای خارجی، به ویژه کالاهای چینی را در دستور کار خود قرار داد. به احتمال زیاد، این سیاست ها در دور دوم ریاست جمهوری «ترامپ» نیز ادامه خواهد داشت. جنگ تجاری با چین، یکی از محورهای اصلی سیاست اقتصادی «ترامپ» در دوره اول ریاست جمهوری او بود و انتظار می رود که با بازگشت وی به کاخ سفید، با شدت بیشتری در چهار سال پیش رو ادامه یابد. تمرکز «ترامپ» بر محدودکردن وابستگی اقتصادی آمریکا به چین می تواند به تغییرات گسترده در زنجیره تأمین جهانی و افزایش هزینه های تولید منجر شود. در نتیجه، برخی از شرکت ها ممکن است که به دنبال تغییر تأمین کنندگان و انتقال خط تولید خود به کشورهای دیگر باشند. تداوم این جنگ تجاری و تعرفه ای به کاهش رشد اقتصادی جهان و افزایش قیمت کالاها منجر خواهد شد. این امر به ویژه بر کشورهایی که به صادرات کالاهای اساسی، مانند نفت و گاز وابسته هستند، تأثیر منفی خواهد گذاشت و می تواند تقاضا برای کالاهای صادراتی کشورهای در حال توسعه را کاهش دهد.

سیاست خارجی ترامپ: یک جانبه گرایی و جنگ تجاری

رویکرد سیاست خارجی «ترامپ» براساس یک جانبه گرایی است و از نهادهای چند جانبه ای نظیر سازمان ملل متحد و ناتو، فاصله می گیرد. در دور دوم ریاست جمهوری «ترامپ»، این رویکرد یک جانبه گرایی احتمالا تقویت خواهد شد و تنش ها با چین و روسیه دوچندان خواهد شد. «ترامپ» به احتمال زیاد به افزایش فشارها بر چین و روسیه، به ویژه در حوزه های اقتصادی، تجاری و نظامی ادامه خواهد داد و این امر می تواند زمینه ساز ایجاد ائتلاف های جدیدی در میان کشورهای متأثر از فشارهای آمریکا از جمله چین، روسیه و ایران باشد. «ترامپ» در دوره نخست ریاست جمهوری خود از توافق هسته ای (برجام) خارج شد و با اعمال سیاست «فشار حداکثری»، رویکردی تهاجمی در قبال ایران در پیش گرفت. با بازگشت او به کاخ سفید ممکن است این سیاست، شدت و حدت بیشتری پیدا کند و تحریم های اقتصادی سخت تری علیه ایران برقرار شود. این وضعیت در نهایت می تواند به افزایش تنش ها در سطح منطقه و کاهش بیشتر نفوذ ایران در خاورمیانه منجر شود.

تأثیر سیاست های ترامپ بر سیاست و اقتصاد ایران

با تداوم سیاست های تهاجمی «دونالد ترامپ» در دور دوم ریاست جمهوری اش، ایران با چالش های اقتصادی و سیاسی متعددی مواجه خواهد شد که از تشدید تحریم های اقتصادی و محدودیت های تجاری تا کاهش نفوذ منطقه ای ایران را در بر می گیرد. تشدید تحریم ها علیه اقتصاد ایران به کاهش بیشتر درآمدهای نفتی و کاهش دسترسی به بازارهای جهانی منجر خواهد شد. در شرایطی که ایران با مشکلات اقتصادی زیادی، از جمله تورم مزمن مواجه است، فشار اقتصادی ناشی از تحریم ها ممکن است وضعیت رفاه و معیشت مردم را دشوارتر کند و حتی دولت را مجبور به اجرای سیاست های اقتصادی اضطراری نماید. از سوی دیگر، «ترامپ» تلاش می کند تا نفوذ منطقه ای ایران را کاهش دهد و با اعمال تحریم های گسترده، از گسترش قدرت ایران در کشورهای همسایه، مثل عراق و سوریه جلوگیری کند. ادامه این سیاست ها در چهار سال آتی می تواند چالش هایی برای ایران ایجاد کند و منجر به واکنش های بیشتر از سوی ایران برای حفظ منافع منطقه ای اش شود.

تقویت روابط با چین و روسیه؛ پاسخ به فشار آمریکا

در دوره دوم حضور «ترامپ» در کاخ سفید، ایران ممکن است به دنبال تقویت روابط با دیگر قدرت های جهانی، از جمله چین و روسیه باشد. این روابط می تواند در حوزه های تجاری، اقتصادی و نظامی به ایران، کمک زیادی کند. در این میان، چین به ویژه به دلیل جنگ تجاری با آمریکا، تمایل زیادی به گسترش هرچه بیشتر روابط اقتصادی با ایران خواهد داشت. ایران نیز ممکن است برای تقویت اقتصاد خود و کاهش وابستگی به بازارهای غربی، به همکاری های اقتصادی و سرمایه گذاری های زیرساختی با چین روی آورد. ایران همچنین می تواند با روسیه در حوزه های سیاسی و امنیتی، همکاری های خود را افزایش دهد. این اتحاد می تواند به تضعیف نفوذ و هژمونی آمریکا در منطقه خاورمیانه و تقویت جایگاه ایران کمک کند، به ویژه در مورد کشورهایی همچون سوریه و عراق که منافع مشترکی میان ایران و روسیه وجود دارد.

دوره دوم ترامپ و آینده ناپایدار جهان

دور دوم ریاست جمهوری «ترامپ» احتمالا با سیاست های یک جانبه و تهاجمی بیشتری همراه خواهد شد که موجب بی ثباتی و تغییرات گسترده ژئوپلیتیک در سطح جهانی می شود. در نتیجه، وضعیت سیاسی و اقتصادی جهان نیز به احتمال زیاد، ناپایدارتر خواهد شد. ایران در دوره دوم ریاست جمهوری «ترامپ» با افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی مواجه خواهد شد و این وضعیت ممکن است ایران را به سمت اتحادهای جدید و تقویت روابط با کشورهای دیگر، به ویژه چین و روسیه سوق دهد. به طور کلی، ایران باید به دنبال راهکارهای تازه ای برای کاهش آسیب های احتمالی و ایجاد تنوع در روابط اقتصادی و تجاری خود با جهان باشد. تقویت همکاری های منطقه ای و توسعه روابط با کشورهای همسایه و شناسایی بازارهای جدید، از جمله راه هایی است که می تواند به کاهش وابستگی اقتصادی ایران به بازارهای غربی کمک کند و اقتصاد کشور را در برابر فشارهای خارجی مقاوم تر سازد. دور دوم ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» به دلیل سیاست های تهاجمی و یک جانبه ای که به ویژه در زمینه های اقتصادی و ژئوپلیتیکی دنبال می کند، شرایط سیاسی و اقتصادی جهان را تحت تأثیر قرار خواهد داد و این شرایط برای کشورمان، چالش های بسیاری به همراه می آورد که شامل افزایش تحریم ها، کاهش درآمدهای نفتی و فشار بر نفوذ منطقه ای ایران است. در این شرایط خطیر، ایران بایستی به دنبال راهکارهایی برای کاهش آسیب های ناشی از تحریم ها و تقویت روابط با کشورهایی باشد که می توانند در مقابله با فشارهای آمریکا به ما کمک کنند. تشکیل ائتلاف های جدید با کشورهای منتقد سیاست های «ترامپ» و تلاش برای گسترش روابط با قدرت های اقتصادی جهان، از جمله چین و روسیه می تواند به ایران در مقابله با چالش های سیاسی و اقتصادی این دوره کمک کند.