ولوم چیست

یکی از قطعات الکترونیکی که در مدارهای الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد، ولوم است. اگر به دنبال یک قطعه برای تقسیم ولتاژ، کاهش جریان مدار، مصرف کننده توان و تنظیم کردن سیگنال ها هستید، قطعه مورد نیاز شما ولوم است که با انجام دادن تمامی موارد باعث می شود مدار شما شلوغ و پیچیده نشود. در مدارهای الکترونیکی از مقاومت متغیر به عنوان کنترل حجم صدا (ولوم) یا سایر کنترل ها استفاده می شود. مقاومت متغیر دارای سه پایه است که به مدار متصل می شود. هنگامی که به عنوان تنظیم کننده جریان در مدار به کار می رود فقط از پایه وسط و یکی از پایه های طرفین استفاده می شود. با تغییر محور مقاومت متغیر، مقدار مقاومت تغییر می کند.

ولوم که با نام انگلیسی پتانسیومتر شناخته می شود، نوعی مقاوم سه پایه برای تقسیم ولتاژ است که با یک دکمه محرک تنظیم و کنترل می شود. ولوم در سال ۱۸۴۱ میلادی اختراع شده است. شکل ظاهری ولوم از سه پایه ساخته شده، که دوتا از آنها به صورت ثابت هستند ولی یک پایه باقی مانده به صورت محرک عمل می کند. کاربرد این پایه محرک برای تنظیم نور، صوت، سرعت، گرما و … است.

ولوم یا پتانسیومتر (Potentiometer) نوعی مقاومت متغیر است که میتوان با چرخش ولوم به مقدار دلخواه مقاومت رسید. این تغییر در میزان مقاومت ها یا همان چرخان ولوم دارای سه پایه است که به عنوان کنترل کنندگی و یا تقسیم کنندگی ولتاژ به کار می رود تا طراحان مدار بتوانند بواسطه آن ولتاژ الکتریکی را محاسبه نمایند.

ولوم از جمله مقاومت های متغیر است که از یک اهرم پیچشی و پایه های خروجی ساخته می شود. از اهرم پیچشی موجود بر روی این قطعه برای تغییر میزان مقاومت در پایه ها استفاده می گردد. کلید ولوم شامل پنج پایه است که با چرخش اهرم مقاومت سه پایه وسط آن تغییر پیدا می کند. در دو طرف ولوم هم دو پایه دیگر قرار دارد که به آنها پایه های کلید ولوم می گویند.

ولوم برای تقسیم ولتاژ، کاهش جریان مدار، تنظیم کردن سیگنال و موارد دیگر کاربرد دارد. برای همین با این قطعه میتوان بسیاری از کارها را انجام داده و از شلوغ و پیچیده شدن مدار جلوگیری کرد. ولوم ها از مصارف و کاربردهای مختلفی برخوردار هستند که از مهمترین آنها باید به لوازم صوتی و کم کردن میزان صدای دستگاه و یا خاموش کردن دستگاه به وسیله کلید ولوم اشاره کرد.

پتانسیومتر همان ولوم است؟

همان طور که می دانید در ساخت مدارهای الکتریکی به انواعی از قطعات ساده و پیچیده نیاز دارید. همواره یکی از قطعات که مورد توجه قرار می گیرد ولوم است، زیرا که با به عهده گرفتن چندین کار باعث رضایت سازنده مدار الکتریکی می شود.

در مدارهای الکتریکی از قطعات زیادی استفاده می شود. مقاومت ها یکی از این قطعات هستند که از عبور مقدار اضافی جریان یا ولتاژ جلوگیری می نمایند. این قطعات خود شامل انواع مختلفی هستند که از انواع متغیر آن میتوان به ولوم و پتانسیومتر اشاره کرد. ولوم و پتانسیومتر از جهاتی به هم شبیه هستند. با این حال همانطور که در یکی از مطالب پیشین عنوان کردیم، این قطعات از جهاتی با هم تفاوت دارند. در این مطلب قصد داریم به طور کامل به بررسی قطعه ولوم بپردازیم و با انواع آن آشنا شویم.

ولوم مولتی ترن چیست؟

ولوم مولتی ترن در واقع ترکیبی از مولتی ترن (پتانسیومتر های دقیق) و ولوم های چرخان می باشد که به دلیل اینکه بر خلاف ولوم های معمول که دارای 1 دور چرخش هستند، دارای 10 دور چرخش می باشند، دقت بسیار بالاتری را نیز دارند.

ولوم ها دو دسته می شوند. بعضی آنها خطی نامیده می شوند. یعنی مقدار یا افزایش یا کاهش آنها با چرخاندن دسته بطور یکنواخت و متوالی انجام می گیرد. در حالیکه در نوع دوم یعنی لگاریتمی تغییرات اهم آن به صورت لگاریتمی کم یا زیاد می گردد. به این معنا که تغییرات اهم دو حالت پیدا می کند یا در ابتدا خیلی سریع ودر انتها کند است یا برعکس در ابتدا خیلی کند و در انتها خیلی سریع انجام می گردد. مقاومتهای متغیر از نوع سیمی یا کربنی می باشند.

پتانسیومتر (POTENTIOMETER) چیست؟

در محاوره POT ) یک مقاومت سه پایانه با یک اتصال یا دکمه متحرک قابل تنظیم برای تقسیم ولتاژ است. پتانسومتر ها معمولا برای کنترل دستگاه های الکتریکی مانند کنترل صدا در تجهیزات صوتی استفاده می شود. پتانسیومتر های مورد استفاده اگر توسط یک مکانیزم عمل کنند می توانند مانند متغیر موقعیت برای مثال در یک اهرمک مورد استفاده قرار گیرند. پتانسیومتر یا همان ولوم نوعی مقاومت متغیر است که با چرخاندن ولوم تعبیه شده بر روی آن میتوان مقدار مقاومت در مدار را تغییر داد.

کاربرد پتانسیومتر

پتانسیومتر ها دارای 3 پایه هستند که 2 پایه از آن در کنار هم و پایه دیگر جدای از آنها قرار دارد که پایه متغیر پتانسیومتر است. برای استفاده از پتانسیومتر باید یکی از پایه های کنار هم را با پایه متغیر بکار برد. از پتانسیومتر برای کم یا زیاد کردن عواملی مانند نور، صوت، گرما، سرما، سرعت و … استفاده می شود. برای مثال دیمر (تیره کننده) نور لامپ از پتانسیومتر برای کنترل سوئیچینگ ترایاک و به طور غیر مستقیم برای کنترل نور لامپ مورد استفاده قرار می گیرد پتانسیومتر تک دور پتانسیومتر خطی پتانسیومتر ده دور پتانسیومتر سه دور پتانسیومتر سیمی پتانسیومتر صنعتی پتانسیومتر هرزگرد دسته رئوستا رئوستا تک دور رئوستا خطی رئوستا ده دور رئوستا سه دور رئوستا سیمی رئوستا صنعتی رئوستا هرزگرد دسته سر ولوم سر ولوم ده دور سر ولوم سه دور سر ولوم کانتردار سر ولوم مدرج سر ولوم هرزگرد سرولوم سرولوم تک دور کلید ولوم مقاومت متغیر مولتی ترن مولتی ترن تک دور مولتی ترن خطی مولتی ترن ده دور مولتی ترن سه دور مولتی ترن سیمی مولتی ترن صنعتی مولتی ترن هرزگرد ناب ولوم ولوم تک دور ولوم خطی ولوم ده دور ولوم سه دور ولوم سیمی ولوم صنعتی.

کاربرد ولوم

ولوم یکی از ابزارهایی است که در بسیاری از دستگاه ها حضور دارد و مسئولیت مهمی دارد. در بیشتر وسیله هایی که در اطراف ما هستند، حداقل از یک نوع ولوم استفاده شده است. از وسایل آشپزخانه مانند اجاق گاز گرفته تا دستگاه های پیچیده صنعتی کاربرد دارد. به طور کلی می توان گفت ولوم برای راهبرد دستگاه های الکتریکی مانند راهبرد صدا در وسایل الکتریکی که مربوط به صدا هستند و برگرداندن متفاوت جایگاه به سیگنال الکتریکی که دستگاهی مانند اهرمک است کاربرد دارد. به ندرت دیده می شود که از ولوم برای کنترل توان های بالا یعنی بیشتر از یک وات استفاده شود و دلیل این امر نیز این است که با استفاده آن اتلاف گرمایی بسیاری ایجاد می شود.

ولوم جزو قطعاتی است که در دستگاه های زیادی مورد استفاده قرار می گیرد. به طوری که بسیاری از دستگاه های پیرامون ما شامل این قطعه هستند و حداقل از یک نوع ولوم برخوردار می باشند.

معرفی انواع ولوم

ولوم ها به دلیل کاربرد گسترده در وسایل در طرح های زیادی طراحی و ساخته شده اند که هر کدام از این طرح ها کاربرد و ویژگی های خود را دارد. از انواع ولوم می توانیم به ولوم های گردان، کشویی، پیش تنظیم و رئوستا اشاره کنیم که در ادامه با هر یک از این ها به اختصار توضیح می دهیم.

ولوم های گردان

ولوم های گردان با یک حرکت زاویه ای حول یک محور که نوعی مقاومت منحنی است می چرخد. معمولا این نوع ولوم برای استفاده های دو گانه مانند کلید روشن خاموش استفاده می شود. بیشترین استفاده ای که از این نوع ولوم می شود در دکمه کنترل صدا است.

ولوم کشویی

از ولوم کشویی برای تغییر مقاومت در یک خط راست استفاده می شود؛ به عبارت دیگر برای تغییر مقاومت ورودی و خروجی از آن استفاده می شود. عمده استفاده و کاربرد آن در میکسترهای استودیو است. یکی از ساده ترین قطعات برای تبدیل موقعیت مکانیکی به ولتاژ مناسب همان ولوم کشویی است که به همین دلیل به آن سنسور های موفقیت نیز می گویند.

ولوم پیش تنظیم

همان طور که از نام این ولوم پیداست، از آن برای تنظیم مدار استفاده می شود. نصب ساده ولوم پیش تنظیم باعث شده استفاده از آن زیاد باشد، به گونه ای که افراد می توانند با یک پیچ گوشتی دوسو آن را به صورت مستقیم در مدار نصب کرد. ولوم پیش تنظیم یک قطعه مستطیل شکل است که برای استفاده و متصل شدن مستقیم در مدار طراحی و روانه بازار شده است.

انواع ولوم در دستگاه جوش

در دستگاه جوش نیز از انواع ولوم استفاده می شود. روی دستگاه جوش کلیدهای ولوم مختلفی با سایزهای متفاوت می توان مشاهده کرد. از انواع آن نیز می توان به ولوم current، ولوم arc force یا قدرت قوس الکتریکی و ولوم hot start هستند.

ولوم ها از نظر میزان مقاومت و اندازه با هم تفاوت دارند و در مدل های مختلفی در بازار موجود می باشند. برای خرید ولوم باید به نوع وسیله الکترونیکی دقت کرده و آن را با میزان مقاومت مناسب و صحیح خریداری کرد. در رابطه با انواع ولوم باید به ولوم 1K، ولوم 5K، ولوم 10K، ولوم 100K، ولوم 474K ، ولوم دوبل 1k و ولوم دوبل10k اشاره کرد.

یکی از کاربردهای مهم ولوم در دستگاه های جوش است که در آن از انواع ولوم استفاده می شود. بر روی دستگاه های جوش کلیدهای ولوم مختلف با سایزهای متفاوت وجود دارد که از انواع آن میتوان به ولوم Current، ولوم Arc force و ولوم Hot start اشاره کرد. هر چه تعداد ولوم های نصب شده بر روی دستگاه جوش اینورتر بیشتر باشد، با اینکه کار با دستگاه پیچیده تر می شود، اما قدرت کار و کاربرد آن بیشتر می گردد.

– ولوم Current

این ولوم به صورت پیچ تنظیم شده جریان بر روی دستگاه جوش اینورتر نصب می شود. با کمک ولوم Current میتوان میزان جریان خروجی دستگاه را به صورت دستی تنظیم کرده و قوس الکتریکی حاصل شده برای آغاز جوشکاری را مشخص کرد. در زمان کار با این ولوم باید به نوع الکترود مصرفی نیز دقت زیادی شود.

– ولوم Arc force

ولوم Arc force یا قدرت قوس الکتریکی، از دیگر ولوم های دستگاه جوش اینورتر است که برای افزایش قدرت و پایداری قوس الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد. با کمک این ولوم میتوان میزان نفوذ جوش در جوشکاری الکترود دستی را کنترل کرد. Arc force میتواند سبب ایجاد یک قوس یکنواخت و ملایم یا نفوذ زیاد (عمق زیاد) بر روی قطعه کار شود. هر چقدر میزان قدرت قوس افزایش پیدا کند، آمپراژ بیشتری با قدرت بالاتر به قطعه وارد می نماید.

– ولوم Hot start

در زمان شروع کار با دستگاه جوشکاری، میزان ولتاژ و قوس الکتریکی اولیه اهمیت زیادی دارد. چرا که گاهی اوقات به دلیل سرد بودن یا مرطوب بودن الکترود، الکترود در زمان شروع به قطعه کار چسبیده و فرآیند جوشکاری را از همان ابتدا مختل می نماید. از این رو این قوس برای تمام افراد به خصوص افراد مبتدی بسیار مهم است. حال ولوم Hot start ولومی است که با تنظیم آن میتوان میزان شروع قوس الکتریکی را مشخص کرده و از شوک اولیه ناشی از آغاز قوس الکتریکی پرهیز کرد. در واقع با این ولوم میزان قوس الکتریکی تنظیم شده در همان ابتدای کار سبب چسبیدن الکترود به قطعه نمی شود. با تنظیم ولوم Hot start جریان خروجی با حداکثر قدرت خود شروع به کار کرده و به آرامی جریان کاهش پیدا کرده تا به سطح مورد نظر تنظیم شده در ولوم Current برسد.

نحوه قرارگیری ولوم در مدار الکتریکی

ولوم ها در نگاه اول بسیار ساده به نظر می رسند. اما اگر آنها را باز کرده و از نزدیک مورد بررسی قرار دهیم، متوجه اجزا و پیشرفته بودن آن می شویم. برای اینکه بتوان ولوم را به شکل صحیحی در مدار الکتریکی نصب کرد، باید مراحلی را طی کرد. در مرحله اول باید از سالم بودن ولوم اطمینان حاصل کرده و سپس یکی از سرهای سیم را به قطب مثبت آن وصل کرد. سر دیگر را نیز باید به قطب منفی متصل نمود. نحوه اتصال باید به گونه ای باشد که ولوم به صورت صاف و ثابت قرار بگیرد. همانطور که مشخص است اتصال و نصب ولوم در مدار بسیار ساده است و خیلی راحت میتوان آن را در مدار الکتریکی مورد نظر خود نصب کرد.

جمع بندی

ولوم از جمله قطعات کاربردی است که در ساخت بسیاری از مدارهای الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد. این قطعه برای تقسیم ولتاژ، کاهش جریان مدار، تنظیم کردن سیگنال و غیره در مدار کاربرد دارد و در بسیاری از لوازم خانگی و صنعتی مشاهده می شود. از آنجایی که این قطعه کارهای مختلفی را انجام می دهد، میتوان با استفاده از آن از شلوغ شدن و پیچیدگی مدار الکتریکی جلوگیری کرد.

فروشگاه اینترنتی ولد پارت با ارائه انواع ولوم با کیفیت، خدمات ارزنده ای به شما مشتریان عزیر هدیه می دهد.