غذاهای معروف ایرانی، بخشی بی نظیر از غنی ترین و جذاب ترین جوانب فرهنگ و هویت این کشور هستند. ایران با تاریخچه‌ی چند هزار ساله‌ی خود، ملتی با تنوع فرهنگی و ذائقه های مختلف است که بخشی از آن در غذاهای معروفش بازتاب می یابد. این غذاها نه تنها میراثی از سلیقه ها و آموزه های دیرینه‌ی این سرزمین هستند، بلکه به عنوان نمادهایی ارزشمند از مهمان نوازی و تنوع غذایی ایرانیان شناخته می شوند که هر کس می تواند با آن ارتباط برقرار کند. به همین دلیل مطالعه و آشنایی با غذاهای ایرانی، همانند سفری در زمان است که ما را به گذشته‌ی دور و به اعماق فرهنگ و تاریخ این سرزمین می کشاند.

غذا یک زبان جهانی است، که همه می توانند آن را بفهمند. شکل ، طعم ، بو و بافت انواع غذاها، هر یک روایت گر داستانی از تاریخ و جغرافیای ایران است. در واقع جغرافیا، تاریخ و تأثیرات فرهنگی این سرزمین که با تنوع غذاهای آن غنی شده است، نقش بسیار مهمی در شکل دهی مواد اولیه و روش های پخت غذاهای ایرانی داشته است. از میرزاقاسمی و اکبرجوجه خطه شمال و درست کردن غذای معروف تبریز، یعنی کوفته تبریزی گرفته تا قلیه ماهی و میگوی جنوب، هر کدام یک ایده برای پختن ناهار و در جمع صمیمانه خانواده ایرانی محسوب می شوند. 

طبیعتا برخی غذاهای محلی ایرانی هستند که بیشتر از باقی غذاها محبوبیت دارند و حتی آوازه‌ی آنها به دیگر کشورها نیز رسیده است. در کنار غذاهایی مانند فسنجان با مرغ، قورمه سبزی، قیمه، آبگوشت و دیگر غذاهای محبوب و معروف در ایران و جهان، غذاهای محلی دیگری نیز هستند که به لیست بهترین ها در میان ایرانیان و مردم دیگر کشورها تبدیل شده اند. در این مقاله قصد داریم به معرفی ده مورد از بهترین غذاها از شمال تا جنوب ایران بپردازیم.

میرزا قاسمی

در شمال ایران، با آب و هوای عالی و بارندگی های فراوان، تنوع بسیاری از میوه ها، سبزیجات و گیاهان محلی وجود دارد. غذاهای این خطه، با طعم هایی ساده و تازه شناخته می شوند و طعم های شیرین و ترش در این غذاها بر طعم های تند ترجیح داده می شوند.

میرزا قاسمی یکی از غذاهای اصیل و محبوب استان گیلان در شمال ایران است، که اغلب به صورت وعده غذای اصلی و یا پیش غذا سرو می شود. این غذا با بادمجان هایی که بر روی آتش و یا زغال کبابی شده اند، تهیه می شود. دیگر مواد میرزاقاسمی شامل گوجه فرنگی، سیر و زردچوبه است. این غذای خوشمزه، معمولا به همراه نان یا برنج سرو می شود. ابداع آن نیز به میرزا قاسم خان، حاکم سابق گیلان در دوران قاجاریه، نسبت داده می شود.

چلوکباب کوبیده

چلوکباب کوبیده یکی از محبوب ترین کباب های ایرانی است که در تهیه آن از گوشت چرخ کرده گاو یا گوسفند و ادویه های مختلف استفاده می شود. این غذا معمولا با برنج سفید و یا نان و ریحان سرو می شود. برای تهیه آن، مقداری مناسب از گوشت گوسفندی و گاوی را چرخ کرده و سپس به همراه پیاز رنده شده و ادویه های مختلف از جمله زردچوبه، فلفل سیاه و نمک، مخلوط می کنند. سپس گوشت را بر روی سیخ های کبابی و به صورت کوبیده های استوانه ای، شکل داده و بر روی آتش کباب می کنند. در نهایت با گوجه کبابی، پلو زعفرانی و یا نان و ریحان و کمی سماق سرو می شود. ریشه این غذا به دوران قاجاریه برمی گردد.

قلیه ماهی

 در جنوب ایران به ویژه در استان های نزدیک خلیج فارس با آب و هوای گرمتر، فصل مصرف مواد تازه کمتر است. از این رو غذاهای این مناطق با طعم هایی پیچیده تر و با تاثیرات بیشتری از ادویه ها و تمر هندی شناخته می شوند. از جمله این غذاها، قلیه ماهی است که به غذای جنوبی معروف است. قلیه ماهی یکی از محبوب ترین خورشت های ایرانی است که در تهیه آن از ماهی های متنوعی نظیر ماهی شیر، هامور، شوریده و به طور کلی ماهی هایی که استخوان کمی دارند استفاده می شود.

این غذا از ترکیب ماهی، سبزی هایی مانند گشنیز و شنبلیله، ادویه هایی مانند فلفل و زردچوبه، و مواد دیگری از جمله سیر، پیاز، روغن و رب گوجه فرنگی تهیه می شود. استفاده از تمر هندی در این خورشت نیز باعث ترشی مطلوب آن می شود. قلیه ماهی می تواند به تنهایی یا همراه با نان میل شود، اما معمولا با پلو سرو می شود. اصالت این غذا به مناطق جنوبی ایران و استان های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و جنوب بلوچستان می رسد.

بز قورمه

یکی دیگر از غذاهایی که در لیست بهترین غذاها از شمال تا جنوب جای می گیرد، بزقورمه است. بزقورمه یکی از غذاهای محبوب و سنتی شهر کرمان است که به دلیل وجود کشک، گوشت و نخود که از مواد اصلی آن محسوب می شوند، غذایی غنی از آهن و پروتئین به شمار می رود. در گذشته برای تهیه بزقورمه از گوشت بزغاله استفاده می شده و به همین دلیل به این غذا بزقورمه می گویند.

این غذای خوشمزه و محلی، در واقع نوعی گوشت کوبیده است که با کشک، نعناع داغ، سیرداغ و زعفران تهیه می شود و بسیار مقوی است. بزقورمه را معمولا به صورت آب دار و یا غلیظ تهیه می کنند. این غذا در فصل سرد سال بسیار محبوب بوده و از طرفداران زیادی برخوردار است.

کوفته تبریزی

یکی دیگر از بهترین غذاها از شمال تا جنوب، کوفته تبریزی است. کوفته تبریزی، یکی از اصیل ترین غذاهای شهر تبریز است که امروزه در سراسر کشور محبوبیت دارد. این کوفته ها معمولا با ترکیبی از گوشت چرخ کرده گوسفندی، لپه، برنج، سبزیجاتی نظیر مرزه و تره، تخم مرغ آب پز، آلو، گردو، پیاز سرخ شده و زرشک تهیه می شوند.

در گذشته، این کوفته ها را در سایز و اندازه ای بزرگ تر درست می کردند، به طوری که درون آن، با یک مرغ پخته کوچک پر می شد. اما امروزه به ندرت، به شکل اصلی خود ظاهر می شوند و بیشتر به اندازه پرتقال یا گریپ فروت هستند. عمدتا نیز درون آن را با یک تخم مرغ کامل پخته شده، آلو، گردو و زرشک پر می کنند.

ته چین

ته چین یکی از غذاهای محبوب ایرانی است که از برنج، گوشت (معمولا مرغ)، ماست، تخم مرغ، زعفران، گلاب و خلال بادام تهیه شده و به صورت یک کیک برنجی زرد، نمایان می شود. شکل زیبا و ارزش غذایی بالای آن، باعث شده، تا به عنوان یکی از غذاهای مورد پسند مجلسی و مناسبتی در نظر گرفته شود. معمولا ته چین را در رستوران ها به صورت لایه ای ضخیم از ته دیگ زعفرانی سرو می کنند.

زرشک پلو با مرغ

یکی دیگر از بهترین غذاهای ایرانی که به ویژه در مجالس مهم سرو می شود، زرشک پلو با مرغ است. در تهیه این غذای خوش آب و رنگ و جذاب، از ترکیب زرشک، زعفران، برنج سفید و مرغ سرخ شده به همراه سس مخصوص استفاده می شود.

این غذا علاوه بر طعم لذیذش، ظاهر بسیار زیبایی دارد. دانه های برنج طلایی، در میان برنج های سفید، به علاوه رنگ قرمز زرشک، زیبایی چشم نوازی به این غذا می دهد. زرشک پلو با مرغ، یکی از خوشمزه ترین غذاهای ایرانی است که شهرت زیادی در جهان به دست آورده است.

سبزی پلو یا باقالی پلو با گوشت

از دیگر بهترین غذاها از شمال تا جنوب، سبزی پلو یا باقالی پلو با گوشت است. این غذا یکی از غذاهای محبوب و لذیذ ایرانی است که علاوه بر ایرانی ها، بسیاری از خارجی ها نیز از آن استقبال می کنند. برای تهیه آن از برنج سفید، زعفران، باقالی و شوید ( خشک یا تازه) که ترجیحا بهتر است تازه باشد استفاده می شود. در پایان نیز، آن را به همراه گوشت گوسفند پخته شده، سرو می کنند. این غذا بیشتر در مجالس و مهمانی ها تهیه می شود و در رستوران های مجلل نیز، به عنوان یکی از غذاهای گران قیمت قلمداد می شود.

جوجه کباب

جوجه کباب یکی از خوشمزه ترین غذاهاست که معمولا روی آتش زغال پخته می شود. معمولا از شب قبل تکه های مرغ، در مخلوطی از پیاز رنده شده، نمک و زعفران و ماست مزه دار می شوند و روز بعد، آنها را بر روی آتش یا منقل کباب می کنند. این غذا به همراه پلو زعفرانی و گوجه و فلفل کبابی سرو می شود.

آش رشته

آش رشته یکی از محبوب ترین آش ها در بین غذاهای سنتی ایران است. این غذا با استفاده از سبزیجات مختلفی مانند اسفناج، گشنیز، جعفری، شوید و تره و همچنین مقدار مناسبی از حبوبات، نظیر لوبیا، نخود و عدس تهیه می شود. رشته آشی و چغندر نیز از دیگر مواد اصلی این غذا محسوب می شوند. در تزیین آش نیز از پیاز داغ، سیر داغ، نعناع سرخ شده و کشک استفاده می شود.

منبع: سفرزون