ایده‌های پولساز کشاورزی/ ایده های نو و خلاقانه در کشاورزی و روستا

با وجود تمام تلاش‌ها برای احیا و توسعه کشاورزی در کشور، به وضوح قابل درک است که در حال حاضر کشاورزی به‌عنوان یک شاخه سودآور و رو به رشد در اقتصاد کشور مطرح نیست. مشکلات بخش کشاورزی و نبود درآمد قابل قبول برای کشاورزان، واسطه‌گری و هزینه بالای تولید در این بخش همه و همه سبب شده تا سیر مهاجرت از روستا به شهر روند رو به رشدی را دنبال کند. مشاهده آمار‌های مهاجرت در کشور و شاخص شهر‌نشینی به خوبی این روند را اثبات می‌کند. نگاهی به آمار‌های جمعیتی مرکز آمار نشان می‌دهد که جمعیت روستایی ایران در سال90 برابر 21.4 میلیون نفر بوده است که در سال 85 این رقم 22.1 میلیون نفر است. برهمین اساس جمعیت شهری کشور طی سال‌های 85 تا 90 از رقم 48.3 به رقم 53.6 میلیون نفر رسیده است. بنابراین می‌توان گفت در سال‌های قبل از آن نیز این روند به همین صورت بوده که حاکی از یک روند دنباله‌دار در سیر مهاجرت از روستا به شهر است.

چالش روند و تاثیر مهاجرت از روستا به شهر بر ساختارتولیدات کشاورزی در کشور بحث اصلی سه دهه گذشته در اقتصاد ایران است. از سوی دیگر مشکلات اشتغال شهری و در نتیجه رشد فوق‌العاده جمعیت شهرنشین و عدم توانایی مراکز شهری در استفاده یا جذب نیروی کاری که از طریق این فرآیند شهرنشینی ایجاد شده است، مشکلات بیشتری را در اقتصاد ایران به وجود آورده است. از سوی دیگر آمارهای درآمدی خانوار نیز به خوبی نشان می‌دهد که روستا‌نشینان به طور متوسط همواره از درآمد کمتری نسبت به شهرنشینان برخوردار بوده‌اند که همین امر یکی از اصلی‌ترین دلایل مهاجرت از روستا به شهر عنوان می‌شود. از این رو در این نوشتار قصد داریم ایده‌های کوچک تجاری برای افزایش درآمد و اشتغال در روستا‌ها را مطرح کنیم که می‌تواند به توسعه جوامع روستایی و اشتغال پایدار در روستا‌ها کمک کند. برای پاسخ به این سوال که« بهترین ایده‌های کسب‌و‌کار کشاورزی برای روستاها چه هستند» باید قدری در ساختار درآمدی روستا‌نشینان در کشور تمرکز کنیم.

از این رو می‌توان مشاهده کرد که درآمد غالب درروستا‌ها از طریق فعالیت‌های کشت و کار، دامداری و بخش اندکی در حوزه گردشگری حاصل می‌شود. در ادامه به برخی از ایده‌های کسب‌و‌کاری پر سود و فرصت‌هایی که مبتنی بر کشاورزی شهری یا روستایی است می‌پردازیم.

گردشگری مزرعه، ایده‌ای برای کسب درآمد اضافی

شاید برای بسیاری از افراد جذاب باشد که مدتی را در مزرعه زندگی کنند و به‌صورت مستقیم با فعالیت‌های کشاورزی و تولید محصول در ارتباط باشند.از این رو در برخی کشور‌ها برنامه‌ریزی‌هایی برای استفاده از این پتانسیل جذب گردشگر انجام شده است. گردشگری مزرعه شاخه‌ای از گردشگری روستا یا گردشگری کشاورزی است که با مشارکت گردشگران در فعالیت‌های کشاورزی و روستایی همراه است. در واقع در این شاخه از توریسم، گردشگران علاوه بر بازدید از مناطق روستایی و کشاورزی به‌صورت فعال در کار مزرعه و فرآیند تولید حضور دارند و برای مدتی کوتاه زندگی افراد روستایی را به‌صورت واقعی تجربه می‌کنند و از محصولات تولید شده توسط کشاورزان خرید می‌کنند.
مطابق آمار‌های بین‌المللی حدود 30 درصد از درآمد کشاورزان آمریکایی از طریق گردشگری مزرعه حاصل می‌شود. 

علاوه براین کشورهای کانادا و استرالیا نیز سرمایه‌گذاری‌های خوبی در این بخشانجام داده‌اند. در کشور ما نیز با توجه به شرایط اقلیمی، آب و هوایی و محصولات متنوعی که در فصول مختلف سال و در نواحی مختلف قابل کشت است این امکان وجود دارد که سرمایه‌گذاری مناسبی در احیای این صنعت صورت گیرد تا زمینه برای کسب درآمد و رفاه بیشتر کشاورزان فراهم شود.

راه‌اندازی سایت فروش محصولات کشاورزی

یکی از مسائل عمده بخش کشاورزی در کشور ما خرده مالکی و کوچک بودن واحد‌های تولیدی است. این امر سبب می‌شود تا نه تنها در بحث فروش مشکلاتی برای تولید‌کنندگان خرد در بخش کشاورزی مطرح باشد، بلکه در بخش تامین مواد اولیه تولید و نهاده‌ها نیز مشکلاتی برای این واحد‌های کوچک وجود داشته باشد و این عامل تا حد زیادی هزینه‌های تولید این واحد‌ها را افزایش می‌دهد.

راه‌اندازی یک وب‌سایت تخصصی خریدوفروش محصولات کشاورزی نمی‌تواند ایده‌ای پولساز، نو و خلاقانه باشد که هم بخشی از مشکلات طرف تقاضا را حل کند و هم مسائل بخش عرضه را مرتفع سازد البته بورس محصولات کشاورزی به‌عنوان یک بازار بزرگ مجازی در کشور وجود دارد اما مشکلات و ساز‌و‌کار‌های ورود به این بازار کار را دشوار جلوه می‌دهد. آنچه مقصود ماست و در این بخش به آن تاکید داریم بازاری آنلاین برای خرده فروشی محصولات کشاورزی است که می‌تواند بسیار سود‌مندباشد.

راه‌اندازی واحد‌های بسته‌بندی محصولات ارگانیک

دغدغه تولید و مصرف محصولات غذایی سالم و بدون ضرر تقریبا در همه جای دنیا وجود دارد. اما این نگرانی چطور می‌تواند به‌عنوان یک فرصت کسب درآمد برای کشاورزان مطرح باشد؟ پاسخ روشن اینکه افرادی که به دنبال مصرف غذای سالم و ارگانیک هستند حاضر‌ند چند برابر پول بیشتر برای این محصولات پرداخت کنند. از این رو در کشور‌های اروپایی، کانادا، استرالیا و... قیمت محصولات ارگانیک سه تا هشت برابر محصولات غیر‌ارگانیک است. در ایران هم اگر گاهی سری به نمایشگاه‌های عرضه محصولات ارگانیک بزنید خواهید دید که تعیین رقم‌های نجومی برای قیمت‌گذاری این محصولات می‌تواند انگیزه اصلی سرمایه‌گذاری در این زمینه باشد.

به‌عنوان مثال در کشور ما در محیط‌های روستایی نژاد‌های مرغ بومی وجود دارد که در فرآیندی کاملا طبیعی و به‌صورت ارگانیک پرورش می‌یابند که فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاری در این زمینه است. از این رو نهاد‌ها و ارگان‌های مختلفی در قالب طرح‌های مختلف سعی در توسعه تولیدات روستایی در این زمینه داشته‌اند اما هیچ‌گاه موفقیت خاصی در این حوزه حاصل نشد. مشکل عمده تولیدات این بخش اندک بودن میزان تولید و نبود صرفه اقتصادی در بخش بسته‌بندی و عرضه به بازار است. حضور شرکت‌های بسته‌بندی می‌تواند با اتصال این واحد‌های تولیدی کوچک این خلأ را جبران کند. فراموش نکنید این یک کسب‌و‌کار بومی است که می‌تواند به شیوه‌ای مدرن اداره شود. بنابراین شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار در راه‌اندازی یکی از این شرکت‌ها تنها در صنعت بسته‌بندی و بازاریابی محصولات روستایی ارگانیک فعالیت دارید.

کشت شهری یا کشاورزی شهری

کشاورزی شهری عمل کشت، پردازش و توزیع مواد‌غذایی درشهر، اطراف شهر یا شهرستان است. کشاورزی شهری علاوه برکشت می‌تواند در زمینه‌های دامپروری، آبزی‌پروری، جنگلداری و باغبانی باشد. امروزه از این پدیده به‌عنوان یک عامل مثبت در توسعه بخش کشاورزی یاد می‌شود که از دو طریق به امنیت غذایی و ایمنی مواد‌غذایی کمک می‌کند: اول اینکه مقدار مواد‌غذایی در دسترس مردم ساکن در شهر را افزایش می‌دهد. در مرحله دوم اجازه می‌دهد تا سبزیجات و میوه‌ها و محصولات غذایی تازه در اختیار مصرف‌کنندگان شهری قرار گیرد.  

در رویکرد‌های نوین توسعه‌ای، کشاورزی شهری و نیمه شهری به طور کلی به‌عنوان کشاورزی پایدار دیده می‌شود. از این رو سرمایه‌گذاری و هدف‌گذاری در این بخش که در کشور ما کمتر به آن پرداخته می‌شود امری ضروری است و می‌تواند صرفه‌های اقتصادی بسیاری را به دنبال داشته باشد.

برچسبها : ایده های پولساز کشاورزی، ایده های خلاقانه کشاورزی، ایده های نو در کشاورزی