چشمه‌ای پر از گردشگر

صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارهای درآمدزایی برای کشورهای مختلف در سراسر دهکده جهانی است که خود به زیرمجموعه‌های متفاوتی تقسیم‌بندی شده و در شرایط متفاوتی به اقتصاد کشورها کمک می‌کند. این درحالی است که هر یک از بخش‌های صنعت گردشگری نه‌تنها می‌توانند درآمدزایی مناسبی برای اقتصاد منطقه خود داشته باشند بلکه در نهایت زمینه بسیار مناسبی از اشتغال‌زایی را به آن مرز و بوم هدیه می‌دهند به‌طوری که براساس تعاریف بین‌المللی به ازای هر 9نفر گردشگر یک فرصت شغلی به‌صورت مستقیم ایجاد خواهد شد.

این درحالی است که گردشگری سلامت در بخش‌های تندرستی- درمانی امروزه بخش قابل توجهی از مسافران سراسر دهکده جهانی را به خود اختصاص داده و مبنایی برای سرمایه‌گذاری گروه‌های مختلف در این زمینه بوده است. نگاهی کوتاه و گذرا به آمار و ارقام ارائه شده در بخش گردشگری سلامت به‌ویژه بخش مراکز تندرستی (SPA) ظرفیت‌های مهم اقتصادی و همچنین کسب وکاری برای جامعه ایران که امروز بهترین امتیاز طبیعی را برای توسعه گردشگری سلامت در اختیار دارد، نمایان خواهد کرد. در این زمینه و در ارتباط با ظرفیت‌های طبیعی ایران برای گسترش گردشگری آب‌درمانی و چشمه‌های آب معدنی کارشناسان این حوزه نظرات خود را ابراز کرده‌اند که در ادامه می‌خوانید.

***

عزیز عابدی، فعال بخش‌خصوصی:
هنوز نمی‌توانیم جهانی فکر کنیم

عزیز عابدی یکی از سرمایه‌گذاران در صنعت گردشگری تندرستی در استان بندرعباس به «فرصت امروز» می‌گوید: شاید در سیاست‌های جدید دولت شعارهای بسیاری درباره حمایت از صنعت گردشگری شنیده باشیم اما واقعا هیچ کار کارشناسی در پس این موضوع انجام نشده است. به‌عنوان مثال امروز در گنو (یکی از چشمه‌های آبگرم نزدیک بندرعباس) مجتمع آب‌درمانی احداث شده است و سرمایه‌گذاری مناسبی صورت گرفته اما آیا تاکنون توانسته‌ایم این مجتمع را همانند مجتمع‌های آب‌درمانی ترکیه در وب‌سایت‌های گردشگری داشته باشیم؟ شاید ما امتیاز طبیعی در اختیار داریم اما نتوانسته‌ایم تاکنون از آنها به نفع گردشگری داخلی یا خارجی استفاده کنیم و باید برای رسیدن به استانداردهای بین‌المللی در این زمینه سرمایه‌گذاری کنیم. عابدی در ادامه به همکاری‌های مشترک اشاره کرده و می‌گوید: اگر واقعا مسئولان قرار است در این زمینه حمایت کنند بهترین راهکار همکاری‌های دوجانبه با کشورهای معروف در این زمینه مثل ترکیه و تایلند است.

این فعال گردشگری درمانی به سفر هیات‌های تجاری پس از توافق هسته‌ای اشاره کرد و گفت: اکنون هیات‌های تجاری بسیاری در صنایع مختلف وارد ایران شده‌اند اما آیا تاکنون خبری مبنی بر سرمایه‌گذاری گسترده یکی از آنها در صنعت گردشگری به گوش رسیده است درحالی‌که نه تحریم دست‌وپای آنها را بسته و نه در آینده این صنعت تحریم‌شدنی است. بنابراین اگر واقعا تصمیم به حمایت از اقتصاد و اشتغال‌زایی در ایران داریم بهترین صنعت برای سرمایه‌گذاران خارجی صنعت گردشگری ایران است.

وی بر نبود امکانات تخصصی و همچنین متخصصان امر در زمینه آب‌درمانی تاکید کرد و افزود: امروز شاید تعدادی وسیله و تجهیزات در مجتمع‌های آب‌درمانی داشته باشیم اما آیا واقعا متخصص در این زمینه داریم به‌عنوان مثال هنوز متخصص برای بانوان در ایران بسیار اندک است و موانع و موازی‌کاری‌های گسترده در این امر مانع از رونق کسب وکار برخی از این مجتمع‌ها بوده است.

این فعال بخش‌خصوصی در این زمینه می‌گوید: امروز فردی با استفاده از تحقیقات و نظر شخصی خود اقدام به دریافت مجوز کرده و با استفاده از منابع مالی به سرعت دست به ساخت‌و‌سازهایی نیز می‌زند به امید اینکه سرمایه در آینده نزدیک با حضور انبوهی از گردشگران جبران شود و به سوددهی برسد اما وقتی وارد میدان می‌شود تازه مشکلات مختلف بوروکراسی اداری و همچنین نبود زیرساخت‌های لازم برای ورود گردشگران مثل سیستم حمل‌و‌نقل، ارتباطات مخابراتی (اینترنت پرسرعت)، راهنمای گردشگری و ده‌ها مورد دیگر باعث دلسردی و در نهایت تعطیلی واحد یاد شده خواهد بود.

***

اصغر ژیان دربندی، کارشناس ارشد ساخت و تجهیز هتل‌:
هتل با حوضچه نمی‌خواهیم

اصغر ژیان دربندی، کارشناس ارشد ساخت و تجهیز هتل‌ نیز با اشاره به اهمیت طراحی اصولی و استفاده از مراکز آب‌درمانی می‌گوید: با مقایسه مراکز آب‌درمانی در کشورمان و کشورهای خارجی کاملا مشهود است اصول مهندسی طراحی در این زمینه رعایت نشده و باید در این زمینه فعالیت دقیق و علمی داشته باشیم. دربندی درباره طراحی خاص مراکز آب‌درمانی می‌افزاید: اکنون مراکز آب‌درمانی ایران با استفاده از اصولی کاملا ابتدایی طراحی می‌شود درحالی‌که علم روز و البته پتانسیل موجود در این زمینه باعث شده تا طراحی‌های نوینی ازجمله تزیینات محیطی همراه با رعایت اصول فنی جزو اولویت‌های اصلی قرار گیرد و مراکز آب‌درمانی تنها مربوط به حوضچه‌ها یا دوش‌های مورد نیاز نیست بنابراین نباید فراموش کنیم اصول اقامتی، تفریحی و درمانی در این زمینه باید کاملا مدنظر سرمایه‌گذاران باشد.

این کارشناس طراحی و ساخت هتل تصریح می‌کند: امروز تجهیزات مورد نیاز این مراکز کاملا منحصربه‌فرد هستند و باید با توجه به نیاز و همچنین ترکیبات آب موردنظر درنظر گرفته و طراحی می‌شوند چون بدون تردید در این موارد بحث استهلاک یکی از مهم‌ترین موانعی است که باعث افزایش هزینه‌های مراکز شده و باید برای استفاده بهینه از انرژی در این موارد تدابیر ویژه‌ای اندیشید تا بتوانیم با رعایت این موارد هزینه اقامت را برای متقاضیان کاهش دهیم و زمینه استفاده عموم را فراهم کنیم. اما مهم‌ترین موضوع درباره این مراکز ارتباط با توراپراتورهای بین‌المللی جهت انتقال گردشگران از سراسر دهکده جهانی است؛ موردی که تاکنون درباره مراکز آب‌درمانی و لجن‌درمانی در ایران دیده نشده است.

وی همچنین می‌افزاید: سازمان میراث‌فرهنگی با استفاده از ارتباطاتی که در اختیار دارد می‌تواند زمینه ارتباط گسترده میان سرمایه‌گذاران و توراپراتورهای بزرگ بین‌المللی را برای معرفی و عقد قراردادهای همکاری مشترک مهیا کند تا با این روش امکانات منحصربه‌فرد آب‌درمانی و لجن درمانی ایران در فهرست مقاصد گردشگران بین‌المللی قرار گیرد. این نقطه‌ضعفی است که اکنون در این زمینه دیده نشده اما نباید فراموش کنیم با توجه به پراکندگی این امکانات در سراسر ایران و استان‌های مختلف باید سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به برگزاری تورهای ترکیبی تشویق کنیم و از آنجا که ارزش افزوده حضور گردشگران تندرستی بیش از گردشگران معمول و عادی است می‌توانیم با این روش زمینه ارز‌آوری بسیار مناسبی برای اقتصاد ایران تصور کنیم.

***

دکتر رضا ارجمندی، استاد دانشگاه و کارشناس اکوتوریسم:
از چشمه‌های لجن نیز می‌توانیم درآمد داشته باشیم

دکتر رضا ارجمندی، استاد دانشگاه (اکوتوریسم) با تاکید بر جایگاه چشمه‌های آب‌درمانی می‌گوید: در کشورهای مختلفی که امکانات اینچنینی دارند از امکانات به‌روز پزشکی برای جلب نظر گردشگران استفاده شده است درحالی که امروز در ایران جز مواردی اندک بسیاری از چشمه‌های آب گرم و معدنی ایران کاملا ناشناخته‌اند و به‌صورت محلی استفاده می‌شوند.

ارجمندی با اشاره به چشمه‌های آب معدنی در سراسر کشورمان افزود: اکنون اگر از مردم کشورمان درباره چشمه‌های آب معدنی بپرسید فقط برخی نام‌های معروف را می‌شناسند درحالی‌که با توجه به نوع ساختار زمین‌شناسی ایران بسیاری از چشمه‌های معدنی هنوز ناشناخته‌اند. این درحالی است که در پاره‌ای از موارد چشمه‌های جوشان لجن‌های جنوبی کشورمان (در استان سیستان‌وبلوچستان) نیز می‌تواند به‌عنوان مرکزی مناسب در صنعت گردشگری درمانی و تندرستی باشد. این دقیقا فعالیتی است که اندونزی با استفاده از گل‌افشان‌هایش انجام داده و هر ساله تعداد قابل توجهی از گردشگران برای بهره‌بردن از امکانات درمانی آنها مراجعه می‌کنند.

این استاد دانشگاه تصریح می‌کند: اکنون هندوستان با استفاده از طبیعت شمالی و برخی از کشورهای دیگر مثل تایلند در مناطقی با امتیازات ویژه اقامتگاه‌های چند صد هکتاری در دل جنگل‌ها ایجاد کرده‌اند که در بخش‌های مختلف‌شان آب‌درمانی نیز تدارک دیده شده است بنابراین بهترین راهکار برای گردشگری ایران این است که در بخش‌های مختلف کشورمان با استفاده از اطلاعات موجود برای جذب سرمایه‌ و در نهایت با مهیا شدن شرایط نسبت به پذیرش مهمان اقدام کنیم.

این کارشناس اکوتوریسم به بحث سرمایه‌ مورد نیاز برای اشتغال‌زایی در این زمینه نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: فرض کنیم در یکی از مناطق با چشمه‌ آب گرم یا سرد، قرار است سرمایه‌گذاری صورت گیرد این موضوع می‌تواند در قالب مجموعه‌های کوچک با سرمایه‌ای اندک صورت گیرد و در نهایت به مجتمع‌های بزرگ و بین‌المللی تبدیل شود که با توجه به استانداردهای مورد نیاز شاید برای ایجاد هر یک حوضچه یا دوش آب معدنی کمتر از 50میلیون تومان نیاز داشته باشیم درحالی‌که هر 10 نفری که برای مراجعه و استفاده به این مراکز مراجعه می‌کنند یک فرصت شغلی را به منطقه موردنظرمان هدیه خواهند داد.