هیجان های بی اثر

با توجه به صحبت ها و حکم حکومتی ترامپ درباره ایران و چند کشور دیگر باید بگویم که این سیاست ها تاثیری بر بخش خصوصی و اقتصاد کشور ندارد. ایران و آمریکا کمترین رابطه تجاری را با یکدیگر دارند و بر همین اساس سیاست های آمریکا نمی تواند در اقتصاد ایران اثرگذار باشد، اما اثری که این هیجانات می تواند ایجاد کند، اثری است که بر افکار سرمایه گذاران خارجی می گذارد.

این تاثیر نیز در این حد است که این افراد منتظرند ببینند این قوانین چه سرانجامی پیدا می کند. متاسفانه اکنون سیاست های ضد و نقیضی در حال اعمال است که در کلام وضع می شود و بعد مشخص می شود که سیاست ها برخلاف قوانین جاری آمریکا بوده است.

بنابراین این هیجانات در مدت کوتاهی ممکن است در روند سرمایه گذاری خارجی ما موثر باشد، اما این نیز گذراست و با ته نشین شدن هیجانات و تعیین تکلیف، سیاست های غیرپایدار آمریکا از بین می رود و پس از آن سرمایه گذاران خارجی می توانند براساس شرایط پایدار تصمیم بگیرند.

این هیجانات در خارج از کشور ممکن است تا حدی وجود داشته باشد، اما در داخل تنها در حد بحث باقی مانده و نتوانسته وضعیت اقتصاد ما را متاثر کند. زمانی هیجانات می تواند اثرگذار ارزیابی شود که در معاملات ارزی نوساناتی ایجاد شود یا شاخص بورس را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی حداقل تاکنون در این دو شاخص نوسانی دیده نمی شود یعنی این هیجانات اثری بر اقتصاد کشور نداشته است.

این روند ناشی از این است که مبادلات حداقلی ما با ایالات متحده سبب شده که این هیجانات بازار ایران را تحت تاثیر قرار ندهد. تنها مسئله دارو نگرانی هایی به وجود آورد که مشخص شد در قانون آمریکا تحریم دارویی برخلاف سیاست و قوانین آمریکاست و این به آن معناست که تجارت دارویی لطمه ای نخواهد دید. در بخش خصوصی نیز کمترین تغییر و نگرانی را شاهد بوده ایم.

در اصل این صحبت ها و حکم ها در سطح بین الملل هیجاناتی ایجاد کرده است و با توجه به اینکه تاکنون حکم های حکومتی ضمانت اجرایی نداشته، کم کم جامعه بین الملل را نسبت به این نوع قوانین بی تفاوت می کنند و هیجانات روند نزولی پیدا می کند.

در سال 2016 مجوزهای سرمایه گذاری خارجی ما نسبت به سال های گذشته تا چهاربرابر رشد داشته است. این روند نشان دهنده اثرات برجام است و خبر از آن می دهد که برجام اثرگذار بوده و توانسته تحولات اقتصادی مناسبی ایجاد کند. این روند نشان می دهد که سرمایه گذاران با دل گشاده به ایران آمده اند و مجوز سرمایه گذاری دریافت کرده اند.

با این هیجاناتی که پیش آمده ممکن است دو تا سه هفته سبب شود سرمایه گذاران دست نگه دارند، اما در نهایت سرمایه گذاران به جایی می روند که درباره آن مطالعه کرده اند و دیده اند که بازده اقتصادی بالایی دارد. بی شک در این مطالعات ایران بالاترین رتبه را دارد. در تمام منطقه شاهد هستیم که کشوری مانند ایران امن نیست.

دولت آمریکا و وزرای آن تازه در کاخ سفید مستقر شده اند و هنوز سیاست های واقعی آنها مشخص نیست که چیست. من فکر می کنم اصلا نباید این بحث ها را باز کرد، چون همه یکسری سیاست های آنی است که پشتوانه قانونی ندارد.

تنها اتفاقی که در این مدت روی داده افزودن 15 شرکت به لیست تحریم های آمریکاست که این روند نیز از دولت قبل آمده، در آن دولت تصویب شده و اکنون به اجرا درآمده است. بنابراین در حال حاضر نمی توان صحبت ها و حکم های ترامپ و ایالات متحده را جدی گرفت و باید صبر کرد تا سیاست های واقعی و کلان شکل عملیاتی به خود بگیرد و آن زمان می توان نسبت به روندی که لازم است دنبال شود تصمیم گیری کرد.

بنابراین زمانی که شاخص بورس، ارز و طلای ما دچار نوسان شد، می توانیم نتیجه بگیریم که سیاستی که از سوی دیگر کشورها اعمال شده توانسته اقتصاد ما را نشانه برود یا خیر. البته در آن زمان نیز باید سیاست های داخلی و اثرات آن بر نوسان این دو شاخص را در نظر گرفت، زیرا این نوسانات اثری داخلی و نه خارجی داشته است. زمانی که آمریکا مطرح کرد که سیاست موشکی ایران را زیر ذره بین خواهد گذاشت، این صحبت کمترین اثر بر شاخص های اقتصادی ما نداشت.

این به آن معناست که همه صحبت هایی که مطرح می شود قابل اعتنا نیست یا حداقل در حوزه اقتصاد اثر گذار نیست و یک مسئله سیاسی است. زمانی یک سیاست می تواند اقتصاد را نشانه برود که از حرف و دیپلماسی فراتر برود و به قانون تبدیل شود. بنابراین با آگاهی بر این امر که یک شبه هیچ کس نمی تواند قوانین را تغییر دهد، نگرانی اقتصادی مبتنی بر صحبت های ترامپ وجود ندارد. حتی در حوزه برجام هم شاهد هستیم که کسی در ایالات متحده مخالف برجام نیست و فقط تاکید بر سختگیری بیشتر است.

در نهایت حداقل در زمان فعلی سیاست های موجود ایالات متحده اثری بر اقتصاد ما نداشته است.

عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی