بازار سرمایه به دلیل دستکاری مصنوعی شاخص ها تابلوی اقتصاد نیست / قیمت ارز، دماسنج اقتصاد کشور

نرخ ارز خواهی نخواهی در نیمه دوم سال 95 خود را بالا کشیده و با وجود تلاش های بانک مرکزی توانسته است یک بار سقف 4هزار تومان را لمس کند و به این ترتیب یک بار دیگر این سقف تاریخی را مورد آزمایش قرار داده است، اما با این وجود معلوم نیست دلار بتواند به سادگی از این سقف تاریخی بگذرد و گذارش از این رقم نیاز به انگیزه ای قوی دارد که شاید تحولات دیپلماتیک این بهانه را فراهم آورد.

گویا فنر فشرده ارز در شش ماه اول سال داشت برای خود جایی در اقتصاد باز می کرد و به تبع همین تغییر رفتار هم، بازارهای بسیاری را تحت الشعاع خود قرار می داد. طلا و سکه روند رو به رشدی را در قیمت تجربه کرد و برخی روزها حتی قیمت، افزایش ۱۵ هزار تومانی در سکه تمام بهار آزادی را تجربه کرد و در مقابل اما بازار، شرایط بدون معامله ارز را هم به خود دید.

چرا بورس تابلوی اقتصاد نیست؟

به گزارش «فرصت امروز» دکتر محمد کهن دژ، کارشناس اقتصادی برخلاف اظهارات کسانی که اعتقاد دارند بورس تابلوی اقتصادی کشور است، معتقد است بورس ایران به دلیل دولتی بودن و دستکاری های تصنعی در شاخص ها این ویژگی را از دست داده و در عوض این بازار ارز است که این توان را دارد که نسبت به تحولات اقتصادی واکنش مناسبی نشان دهد.

وی می گوید: قیمت ها در بازار ارز هم مهندسی می شود اما با این وجود در بازار سرمایه دولت از ابزارهای بیشتری برای دخالت در قیمت ها و شاخص ها برخوردار است و به همین دلیل این بازار خاصیت دماسنج بودن برای اقتصاد کشور را تا حدود زیادی از دست داده است.

در برخی از بخش ها این دخالت به قدری زیاد است که هیچ اثر واقعی از شرایط اقتصادی را نمی توان در بورس سراغ گرفت. به طور مثال در سال های 90 تا 92 که از بدترین سال های اقتصادی کشور بود، بورس دوران رونق رویایی خود را پشت سر می گذاشت که حاکی از تصنعی بودن و دخالت دولت در این بازار داشت. اما در همان سال ها واکنش قیمت ارز به تحولات اقتصادی بسیار واقع بینانه تر بود و نشان می داد که اوضاع اقتصادی مساعد نیست.

کهن دژ به اثر متقابل قیمت ارز و بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: در برخی مقاطع رشد بازار سرمایه بر اثر بهبود واقعی اقتصاد نیست و برخی سهم های تاثیر گذار بازار از شرایط ناسالم ارزی ارتزاق و شروع به رشد می کنند. به همین دلیل اعتقاد دارم سهم هایی که صادرات محور هستند مثل صنایع پتروشیمی می توانند سود خوبی را از افزایش قیمت دلار و از مابه التفاوت نرخ ارز کسب کنند.

فعالان بازار سرمایه معتقدند طی دو ماه گذشته که نرخ ارز افزایش یافته است، در بخشی از صنایع ما این تغییر نرخ منعکس شده است و الان نیز بخشی از صنایع و شرکت های بورسی با رشد قیمت مواجه شده اند. این برانگیختن و علت اصلی آن نرخ ارز بوده است، بنابراین بخشی از این افزایش نرخ ارز در شاخص بورس منعکس شده و بخشی دیگر نیز منعکس می شود و به نظر می رسد بازار در انتظار یک ثبات است تا ببیند چقدر نرخ ارز روی قیمت های فعلی ثابت می ماند، ضمن اینکه مهم است تک نرخی شدن ارز در کدام نرخ اتفاق بیفتد.

دولت عاقل تر از چشم دوختن به درآمدهای آنی است

کهن دژ در پاسخ به این پرسش که افزایش قیمت فعلی ارز را مهندسی شده می بینید؟ گفت: من دوست ندارم به موضوع اینطور نگاه کنم که دولت برای افزایش سطح درآمدش اقدام به افزایش نرخ ارز کرده است. بله دولت با توجه به اجازه ای که مجلس داده است از درآمد ارز منابعی به دست می آورد، اما این دولت نشان داده است که در عرصه اقتصادی  بسیار عاقلانه رفتار می کند و حتما متوجه است که هزینه بالا رفتن ارز برای اقتصاد کشور بسیار هزینه دار تر است از درآمد آنی مقطعی دولت. من این افزایش قیمت ارز را بیش از هر چیز ناشی از تنش پیرامون اجرای برجام می بینم.

وی ادامه داد: البته این عامل هم از دید من یک عامل مقطعی و زود گذر است و بازار ارز متوجه می شود که قانون داماتو تاثیر اجرایی بر اقتصاد ایران ندارد. بازار ارز باید متوجه این موضوع باشد که شرکت های آمریکایی هیچ نقشی در سرمایه گذاری در ایران ندارند.

کهن دژ گفت: بانک مرکزی باید درباره تک نرخی شدن ارز تصمیم خود را بگیرد. تعلل بیش از این و نگاه داشتن بازار در یک خلأ انتظاری می تواند آثار زیانباری را به همراه داشته باشد در صورتی که تک نرخی شدن ارز در این شریط می تواند علاوه بر ایجاد آرامش در اقتصاد شرایطی را رقم بزند که نمایشی از اقتدار اقتصادی دولت باشد.

ارتباط با نویسنده: nasim64najafi@gmail.com