ورود بازنشستگان به بازار کار عمدتا به ضعف های سازمان های بیمه ای نظیر صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی، نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کشوری مربوط است هر چند باید یادآور شد در شرایط فعلی حدود نیم میلیون نفر از بازنشستگان در بخش های مختلف کشور مشغول به فعالیت هستند که مهم ترین عوامل در بازگشت بازنشستگان به بازار کار بیشتر ناشی از:
یکم؛ بازنشستگی پیش از موعد آنان است که بدون توجه به شرایط روحی و روانی آنان نسبت به بازنشستگی آنان اقدام شده است واین افراد که بیشتر در رده سنی 40 تا 50 سال قرار دارند از نظر روحی از آمادگی لازم برای بازنشستگی و خروج زود هنگام از بازار کار برخوردار نیستند. لذا ورای مسائل مالی، این افراد به دلیل شرایط سنی کمی که دارند هنوز آماده خانه نشینی و بازنشستگی نیستند و از این رو بخشی از بازنشستگان کشور بیشتر شامل افرادی هستند که بازگشت به کار مجدد از ضروریات سنی آنها تلقی می شود.
دوم؛ افرادی که بازنشسته می شوند حدود 80 تا 85 درصد حقوق زمان اشتغال شان را دریافت می کنند که در سال های بعد به علت تورمی که ایجاد می شود ،صندوق های بازنشستگی یا سایر ارگان ها نمی توانند با توجه به تورم ایجاد شده حقوق این افراد را افزایش دهند لذا وقتی افراد بازنشسته شوند از مزایای حین کار آنان کاسته می شود و این یکی دیگر از عوامل بازگشت به کار بازنشستگان است به عنوان نمونه عیدی و حقوق امسال کارگرانی که شاغل هستند حداقل دو برابر دستمزد تعیین شده است به عبارتی چیزی معادل 2.5میلیون تومان و این در حالی است که به بازنشستگان صرفا آخر ماه بین 700 تا 800 هزار تومان عیدی و دستمزد ماهانه پرداخت می شود پس همین میزان دستمزد یا حقوق ماهانه اندک از سوی متولیان صندوق بازنشستگی خود یکی از عوامل مهم در بازگشت به کار بازنشستگان است.
سوم؛ در هر سه صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی تا نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی کشوری رقمی که تحت عنوان مستمری پرداخت می کنند حدود 50 تا 60 درصد از زندگی آنان را تامین می کند پس آنان ناچار به بازگشت به محیط کار هستند. این در حالی است که اکثر بازنشستگان پس از 30 سال اشتغال اکنون دارای نوه و نتیجه و فرزند هستند و به نوعی بزرگ فامیل محسوب می شوند پس هزینه های مهمانداری نیز به هزینه زندگی آنان اضافه می شود. از این رو تامین هزینه های زندگی برای آنان سخت و سخت تر خواهد شد لذا مجبور به بازگشت به بازار کار هستند.
چهارم؛ از سوی دیگر با توجه به نامساعد بودن بازار و فضای کسب و کار و با توجه به دغدغه ای که کارفرمایان ما در خصوص روابط داخلی در فضای کسب و کار دارند از چندین جهت کارفرمایان به به کارگیری نیروی بازنشسته راغب هستند ؛ یکی از این دلایل حقوق کمتری است که به این قشر پرداخت می شود و دلیلی دیگر دغدغه شکایت و کم تجربگی و شلوغی و حفظ روابط درون کار است که معمولا تجربه افراد بازنشسته در این خصوص مانع هرگونه درگیری یا شکایت و شلوغی در فضای کسب و کار است که در هر شکل آن کارفرمایان را به ادامه کار با بازنشستگان بیشتر راغب می کند و دلیل سوم در استقبال کارفرمایان از به کارگیری بازنشستگان با توجه به تجربه بازنشستگان،بالابردن بهره وری در فضای کسب و کار و کاهش ضایعات است.
از سوی دیگر باید یادآور شد که بخش عمده بازنشستگان از سطوح مختلف علمی هستند نظیر؛ بازنشسته مقاطع مختلف علمی تا موسسات و پژو هشگاه های علمی و ارتشی و. . . در هر صورت بازنشستگی پیش از موعد یکی از اشتباهات فضای عالی تصمیم گیری بود که گمان می کردند بازنشستگی پیش از موعد می تواند باعث ایجاد فضا و بستر مناسب برای به کارگیری جوانان باشد که تجربیات این دو دهه نشان داد این اتفاق نیفتاد و آنچنان بازنشستگی پیش از موعد نتوانست باعث جذب و به کارگیری نیروی جوان تر بشود. از سوی دیگر به کارگیری نیروی بازنشسته انتقال تجارب را برای نیروهای جوان تر در فضای کسب و کار در بردارد که کارفرمایان معمولا از این موضوع استقبال می کند.
معاون مدیرعامل پیشین صندوق تامین اجتماعی